Türkiye'de muhafazakarlığın gündelik yaşam estetiği

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 62 - 80, 18.03.2013

Semiray Yücebaş

Öz

Türkiye'de muhafazakar ideoloji son yıllarda yükselişe geçmiştir. Bunun sonucunda muhafazakar yaşam biçimleri kamusal hayatta görünür olmaya başlamıştır. Ancak bu, geleneksel bir yaşam biçimi değildir. Muhafazakarlığın ekonomik ve siyasal olarak yükselişe geçmesi, gündelik yaşam pratiğinde de karşılığını bulmuştur. Bu pratiğin modern ve postmodern yaşam biçimleriyle örtüştüğü gözlemlenebilmektedir. Buradaki çalışmada da muhafazakar yaşam biçimlerindeki bu dönüşüm somut örneklerle ele alınmaktadır. Çalışmada muhafazakar yaşam biçimlerindeki dönüşümü incelemek için Âla Dergisi'nden bazı haber ve reklamlar örnek olarak alınmıştır. Muhafazakarlara yönelik olarak yayın yapan dergi, özellikle gündelik yaşam pratiklerine odaklanmaktadır. Çalışmanın bütününde sosyolojik bir perspektif benimsenmiş, örnekler ele alınırken de eleştirel bir ideoloji analizi kullanılmıştır. Materyaller magazinsel ve reklam haber şeklinde olduğundan gösterge öğelerine çokça rastlanır. Bu nedenle örnekler ele alınırken gösterge bilimin bazı kavramlarından da faydalanılmıştır. Örneklerin ve kuramsal literatürün ortaya koyduğu sonuç ise muhafazakarlığın yeni yaşam biçimlerine eklemlenme konusunda istekli olduğu yönündedir. Çalışmada örnekler kuramsal yaklaşımların içinde ele alınmış, ayrı bir bölüm olarak değerlendirilmemiştir. Çalışmanın içeriği muhafazakar yaşam biçimlerinin oluşmasını sağlayan dinamikleri açıkladıktan sonra, gündelik yaşam pratiklerinde öne çıkan unsurları ayrıntılı olarak ele almaktadır. Bunlar arasında, kadın, moda (güzellik, sağlıklılık), yeme-içme, tatil ve teknoloji kullanımının gündelik pratikleri bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, yaşam biçimleri, tüketim kültürü

Kaynakça

• Aksoy A, Robins K. (1999) Modernizm ve binyıl: İstanbul’da mekânla imtihan (Çev. Aslı Didem Danış). Birikim (123):53-62.
• Arslan A. (1997) Seküler dünyada müslümanlar. Birikim (99):30-37.
• Bali RN. (1999) Çılgın Kalabalıktan uzak…. Birikim (123):35-46.
• Baudrillard J. (1997) Tüketim Toplumu (Çev. Hazal Deliceçaylı, Ferda Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bico C, Danış D. (2012) Rıza pazarlığı, rant kardeşliği. Express (127):14-17.
• Bilici M. (2000) İslam’ın bronzlaşan yüzü: Caprice Hotel örnek olayı. Göle N (ed): İslamın Yeni Kamusal Yüzleri. İstanbul: Metis Yayınları, 216-236.
• Can K. (1997) ‘Yeşil sermaye’ laik sisteme ne yaptı? Birikim (99):59-65.
• Ceylan K. (2012) İş hayatında stil gereklidir. ÂIâ Dergisi (9):112.
• Çavdar A. (2010) Müslüman getto çakma modernite. Express (115):44-48.
• Çavdar A. (2011) İslamcı hafızanın şehir tahayyülü. Express (119):19-23.
• Çavuşoğlu E. (2011) İslamcı neo-liberalizmde inşaat fetişi ve mülkiyet üzerindeki simgesel hale. Birikim (270):40-51.
• Çetinkaya H. (2012) Sade ve gelenekselin şıklığı. Âlâ Dergisi (7):59-60.
• Çınar M. (1997) Yükselen değerlerin işadamı cephesi: MÜSİAD. Birikim (95):52-56.
• Çiğdem A. (1997) ‘Gelecek bir geçmiş tasarısı’ olarak İslam düşüncesi. Birikim (95):25-30.
• Ekiz S. (2011) Kişiye özel stil danışmanı Safiye Ekiz ile söyleşi. Âlâ Dergisi (3):118-123.
• Eliaçık İ. (2011) Paranın dini imanı olur mu versus ‘dava’nın ölümü. Birikim (270):79-82.
• Göle N. (2002) Melez Desenler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Göle N. (2009) İç İçe Girişler: İslam ve Avrupa. İstanbul: Metis Yayınları.
• Göle N. (2010) Modern Mahrem. İstanbul: Metis Yayınları.
• Işık O, Pınarcıoğlu M. (2003) Nöbetleşe Yoksulluk. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kıvanç Ü. (1997) İslamcılar ve para-pul: bir dönüşüm hikayesi. Birikim (99):39-58.
• Lefebvre H. (1998) Modern Dünyada Gündelik Hayat. Işın Gürbüz (Çev). İstanbul: Metis Yayınları.
• Marketing Channel. (2011) http://marketingchannel.blogspot.com
• Miles S. (1998) Consumerism as a Way of Life. London: Sage Publications.
• Öncü A. (1999) ‘İdealinizdeki ev’ mitolojisi kültürel sınırları aşarak İstanbul’a ulaştı. Birikim (123):26-34.
• Tester K. (1993) The Life and Times of Post-modernity. London-New York: Routledge.
• White JB. (2007) Türkiye’de İslamcı Kitle Seferberliği (Çev. Esen Türay). İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Williamson J. (2000) Reklamların Dili Reklamlarda Anlam ve İdeoloji (Çev. Ahmet Fethi). Ankara:Ütopya Yayınevi.
• Wilson E. (1994) These new components of the spectacle: fashion and postmodernism. Boyne R, Rattansi A (ed): Postmodernism and Society . London: The Macmillan Press, 210-224.
• Yaşın YN. (2005) Kimlik piyasası. Kandiyoti D, Saktanber A (ed). Kültür Fragmanları. İstanbul: Metis Yayınları, 229-258