Türkiye Ekonomisinde Sanayi Üretim Endeksi, Petrol Fiyatları ve Tüfe Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 211 - 223, 04.08.2021

Haydar Karadağ

Öz

The Relationship Between Industrial Production Index, Oil Prices and Consumer Price Index in the Turkish Economy

Öz

Countries trying to increase their production in the industrial sector wish to have access to cheap energy. However, a rise in oil prices affects the industrial production of countries dependent on oil. Furthermore, as production costs increase, the general level of prices also increases. This study aims to examine the long-term effects of the rise in oil prices on the industrial production index and the CPI in the Turkish economy. Since the study measures the impact of Brent crude oil prices on the industrial production index and CPI for the Turkish economy, it contributes to the literature. In this respect, the study investigated the relationships among the specified variables for the 2010: Q1-2020: Q4 period of the Turkish economy. Phillips-Ouliaris cointegration test and Granger and Bootstrap causality test were used to analyze the relationship among the variables. A long-term relationship was found between the variables. According to the results of both causality tests, it was determined that the rise in oil prices raised the CPI by increasing the cost of industrial production in the Turkish economy. The findings show that oil prices should be monitored closely by actors of economic management.

Anahtar Kelimeler

Industrial production index, Oil price, Consumer price index, Bootstrap causality test, Turkish economy

Kaynakça

• Ahmed, H. J. A. and Wadud, M. (2011). Role of oil price shocks on macroeconomic activities: An SVAR approach to the Malaysian economy and monetary responses. Energy Policy, 39, 8062-8069. https://doi.org/10.1016/j. enpol.2011.09.067. google scholar
• Atukeren, E. (2011). Granger-Nedensellik Sınamalarına Yeni Yaklaşımlar. Atatürk Ü. İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 137-153. google scholar
• Ayadi, O. F. (2005). Oil price fluctuations and the Nigerian economy. OPEC Review. https://doi. org/10.1111/j.0277-0180.2005.00151.x. google scholar
• Bayraktutan, Y. and Solmaz, A. R. (2019). Petrol Fiyatları ve Enflasyon İlişkisi: Seçilmiş Petrol İthalatçısı Ülkeler İçin Panel Veri Analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 279-291. google scholar
• Bektur, Ç. and Malcıoğlu, G. (2017). Kredi Temerrüt Takasları ile BIST 100 Endeksi Arasındaki İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (3), 73-83. google scholar
• Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) (2021, February 15). Electronic Data Delivery System (EDDS), Retrieved from https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket. google scholar
• Cologni, A. and Manera, M. (2008). Oil prices, inflation and interest rates in a structural cointegrated VAR model for the G-7 countries. Energy Economics, 30, 856-888. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2006.11.001. google scholar
• Cunado, J. and DeGracia, P. F. (2005). Oil prices, economic activity and inflation: evidence for some Asian countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 45 (1), 65-83. https://doi.org/10.1016/j. qref.2004.02.003. google scholar
• Destek, M. A. and Okumuş, İ. (2016). Satın Alma Gücü Paritesi Hipotezi Geçerliliğinin Fourier Birim Kök Testleri ile İncelenmesi: OECD Ülkeleri Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 5 (1), 73-87. google scholar
• Dickey, D. A., Fuller, W. A. (1979). Distribution of estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431. https://doi.org/10.2307/2286348. google scholar
• Doğan, B., Eroğlu, Ö. and Değer, O. (2016). Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), 405-425. google scholar
• Dursun, A. and Özcan, M. (2019). Enerji Fiyat Değişimleri İle Borsa Endeksleri Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 82, 177-198. https://10.25095/mufad.536069. google scholar
• Ecevit, E. and Çetin, M. (2016). Ekonomik Büyüme ve Çevre Kirliliğinin Sağlık Üzerindeki Etkisi: Türkiye İle İlgili Ampirik Kanıt. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 48, 83-98. google scholar
• Erkuş, S. and Karamelikli, H. (2016). Türkiye’de Tüketici Fiyatları ile Ham Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin Asimetrik Analizi. Euroasian Conference on Business and Economics IV (ECBE2016), Bişkek-Kırgızistan, 18-20 Mayıs 2016, 1-14. google scholar
• Eyüboğlu, K. and Eyüboğlu, S. (2016). Doğal Gaz ve Petrol Fiyatları ile BIST Sanayi Sektörü Endeksleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Yasar University, 11 (42), 150-162. google scholar
• Gokmenoglu, K., Azin, V. and Taspinar, N. (2015). The Relationship between Industrial Production, GDP, Inflation and Oil Price: The Case of Turkey. Procedia Economics and Finance, 25, 497-503. https://doi.org/10.1016/ S2212-5671(15)00762-5. google scholar
• Gövdeli, T. (2016). Türkiye’de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (3), 223-238. google scholar
• Güder, F. and Kahıloğulları, A. (2015). Enerji Fiyatlarının Sanayi Üretimi Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği (20052014). 1. Uluslararası Avrasya Enerji Sorunları Sempozyumu, 28-30 Mayıs 2015, İzmir, 365-373. google scholar
• Gündoğan, H. and Tok, D. (2019). Petrole Bağımlı Ülkelerde Petrol Fiyatlarının Sanayi Üretimine Etkisi: Panel Nedensellik Çalışması. Ege Akademik Bakış, 19 (1), 131-140. https://10.21121/eab.2019148769. google scholar
• Haliloğlu, E. Y. and Tutu, B. E. (2018). Türkiye İçin Kısa Vadeli Elektrik Enerjisi Talep Tahmini. Journal of Yasar University, 13 (51), 243-255. google scholar
• Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric Causality Tests With An Application. Empirical Economics, 43, 447-456. https:// doi.org/10.1007/s00181-011-0484-x. google scholar
• Kalkavan, H., Eti, S. and Yüksel, S. (2020). Türkiye’deki Bankacılık Sektörü, Sanayi Gelişimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Var Analizi İle İncelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12 (22), 56-74. google scholar
• Karadaş, H. A. and Koşaroğlu, Ş. M. (2019). Petrol Şoklarının Türkiye Ekonomisine Uzun Dönem Makroekonomik Etkileri: Svar Analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (3), 40-59. google scholar
• Kızılkaya, O. (2018). Türkiye’de Turizm Gelirleri ve Büyüme İlişkisinin Bootstrap Nedensellik Testi İle İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 218-227. google scholar
• Koçak, S., Balan, F. and Albayrak, B. (2017). Türkiye Ekonomisinde Petrol Fiyatları ve Enflasyon İlişkisi: Ampirik Analiz. Journal of Life Economics, 4 (4), 261-273. google scholar
• Kumar, S. (2009). The Macroeconomic Effects of Oil Price Shocks: Empirical Evidence for India. Economics Bulletin, 29 (1), 15-37. google scholar
• LeBlanc, M. and Chinn, M. D. (2004). Do High Oil Prices Presage Inflation? The Evidence from G-5 Countries. UC Santa Cruz Economics Working Paper, No. 561. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.509262. google scholar
• Öruç, E. (2017). İkiz Açık Hipotezinin Türkiye İçin Testi: Stock-Watson Yöntemi İle Uzun Dönemli Analiz (19502015). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 8 (19), 260-281. google scholar
• Özdemir, S. and Akgül, I. (2015). Ham Petrol ve Benzin Fiyatlarının Sanayi Üretimine Etkisi: MS-VAR Modelleri ile Analizi. Ege Akademik Bakış, 15 (3), 367-378. google scholar
• Sadeghzadeh, K. (2018). Borsanın Psikolojik Faktörlere Duyarlılığı: Oynaklık Endeksi (VIX) ve Tüketici Güven Endeksi (TGE) İle BIST100 Endeksi Arasındaki İlişkiler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (2), 238253. google scholar
• Sek, S. K. (2017). Impact of oil price changes on domestic price inflation at disaggregated levels: Evidence from linear and nonlinear ARDL modeling. Energy, 130, 204-217. http://dx.doi.org/10.1016/j.energy.2017.03.152. google scholar
• Tütüncü, A. and Kahveci, Ş. (2020). Türkiye’de Petrol Fiyatlarının Sanayi Üretim Endeksi Ve İşsizlik Oranı Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38 (4), 847-867. google scholar
• Uçan, O. and Bozkaya, Ş. (2019). Petrol Fiyatlarındaki Değişkenlik ve Makroekonomik Etkileri: İskandinav Ülkeleri Örneği. III. Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, 25-27 Haziran 2019, Nevşehir, 650-658. google scholar
• Yavuz, N. Ç. (2006). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma Ve Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (2), 162-171. google scholar
• Yıldırım, M., Bayar, Y. and Kaya, A. (2014). Enerji Fiyatlarının Sanayi Sektörü Hisse Senedi Fiyatları Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Sanayi Sektörü Şirketleri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 62, 93-108. google scholar
• Yıldırtan, D. Ç. and Berk, N. (2017). Makroekonomik Denge İçin Petrol Fiyatları Önemli Midir? Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 39 (2), 487-502. https://doi.org/10.14780/muiibd.384149. google scholar
• Zhao, L., Zhang, X., Wang, S. and Xu, S. (2016). The effects of oil price shocks on output and inflation in China. Energy Economics, 53, 101-110. http://dx.doi.org/10.1016/j.eneco.2014.11.017. google scholar