MONTREUX CONVENTION AND CANAL ISTANBUL

Yıl 2017, Cilt: 37 Sayı: 1, 113 - 123, 30.06.2017

Ayşe Nur Tütüncü

Öz

A controversial channel project is still on the agenda in Turkey. The project is called
“Kanal Istanbul”. The Turkish government wants to build a new canal to the existing
Bosporus passage to reduce the traffic, to make the area safer and expecting to gain an
economic and politic advantage. The government expects that the Kanal Istanbul will
positively impact the trade and economy for the Black Sea countries which also would
help to stabilize the whole region in a political way. But scientists are trying to make a
projection for the future ecosystem for the whole area. They are very concerned that the
ecosystem won’t be the same as before

Anahtar Kelimeler

Canal Istanbul, Montreux Convention, Turkish Straits, waterways, environmental damages

MONTRÖ SÖZLEŞMESİ VE KANAL İSTANBUL

Öz

Türkiye’de hâlen “Kanal İstanbul” projesi olarak adlandırılan çok tartışmalı bir kanal projesi gündemdedir. Türk hükümeti trafiği azaltmak, bölgeyi daha güvenli hâle getirmek ve ekonomik ve siyasî yarar elde etmek için mevcut Boğaz geçişi dışında yeni bir kanal inşâ etmek istemekte ve Kanal İstanbul’un Karadeniz ülkelerinin ticaret ve ekonomisini olumlu bir şekilde etkilerken, tüm bölgenin siyasî istikrara kavuşmasına da yardımcı olacağını düşünmektedir. Ancak bilim adamları, projenin tüm bu alanın gelecekteki ekosistemi için bir plânlama yapıldığında artık bir daha eskisi gibi olmayacağı hususunda derin endişe duymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kanal İstanbul, Montrö Sözleşmesi, Türk Boğazları, suyolları, çevre zararları

Kaynakça

• AKKAYA, Mehmet Ali; Kanal İstanbul Projesi Karadeniz Kıyısındaki Devletlerle Olan İlişkilerimize Etkisi ve Montrö Sözleşmesi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (OÜSBAD) Temmuz 2015, Türk Deniz Ticareti Tarihi Özel Sayı Sempozyumu – VII. Karadeniz Limanları, Sayı 12, s. 242-262.
• ALTUN, Hasan; AKİNER Muhammed Ernur; Risk Management in Megaprojects: Canal Istanbul as a Case Study, Lviv Polytechnic National University Institutional Repository, (Çevrimiçi), http://ena.lp.edu.ua (05.05.2017).
• ATTARD, David; FITZMAURICE, Malgosia; GUTIERREZ, Martinez Norman A.; The IMLI Manual on International Maritime Law: Volume I: The Law of the Sea, Oxford University Press 2014.
• BAŞARANER, Melih; YÜCEL, Mehmet Ali; ÖZMEN, Çağlar; İstanbul Boğazı’nda Transit Gemilerin Kullandığı Seyir Rotalarının Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla İncelenmesi ve İyileştirilmesi, Harita ve Kadastro Mühendisleri (HKM) Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, Sayı: 104-Özel, S.2, Yıl: 2011-3, s. 75-79.
• BİLSEL, Cemil; Türk Boğazları, Önsöz, Notların Işığında Boğazlar, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası, 1948.
• ECE, Jale Nur; Montreux Boğazlar Konferansı Tutanaklarından Tarihe Düşen Notlar ve Kanal İstanbul, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM), Rapor No: 155, Black Sea, International Rapor, No: 32 (Mayıs 2013).
• ERHAN, Çağrı; Kanal İstanbul’un İnşası İçin Hukuki Engel Yok, (Çevrimiçi), http://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/prsüveyof-dr-cagrierhan/489229.aspx, (05.11. 2016).
• GROSS, Michael; Turkey’s Biodiversity at the Crossroads, Current Biology, Volume 22, Issue 13, July 10, 2012.
• KELLER, Christian; Kanal İstanbul: Pipedream or Politics?, Actuelles de l’Ifri, 2011.
• OĞAN, Sinan; The Black Sea: New Arena for Global Competition, Turkish Policy Quarterly, Vol. 5, No. 2, Summer 2006, s. 1-14.
• PAZARCI, Hüseyin; Çılgınlığın Olası Uluslararası Etkileri, Cumhuriyet, 4 Mayıs 2011, (Çevrimiçi), http://www.yeniyaklasimlar.org/m.aspx?id=739,(05.11.2016).
• PIERINI, Marc; Urban Transformation in Turkey, Carnegie Europe, Article, June 20, 2013.
• POPESCU, Daniela; The Straits – between geopolitical best card and bone of contention in the Turkish-Russian Relations. Kanal Istanbul Projesi, Romanian Journal of History and International Studies, Vol. II, No. 2, 2015, s. 233-244.
• SAYDAM, A. Cemal; Kanal İstanbul Projesi: Bilimsel Bir Karşı Görüş, (Çevrimiçi), http://web.yesildusunce.org/wpcontent/uploads/2013/11/cemal-saydam-1-1.pdf, (05.11.2016).
• ŞENER, Bülent; Kanal İstanbul: Karadeniz’de Jeopolitik Çılgınlık’ın İzdüşümleri, 21. Yüzyıl, Sayı: 74, Şubat 2015.
• TOLUNER, Sevin; Milletlerarası Hukuk Dersleri, Devletin Yetkisi, İstanbul 1989.
• TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur; Montrö (Montreux) Sözleşmesi’nin Güncel Sorunlar Işığında Değerlendirilmesi, Taraflarının Bakışıyla Lozan Uluslararası Sempozyumu: 9-10 Mayıs 2014, Bildiriler, İstanbul, s. 172-188.
• TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur; “Milletlerarası Hukuk Komisyonu’nun 53’üncü Oturumunda Kabul Edilen 2001 Tarihli Taslak Çerçevesinde Tehlikeli Faaliyetlerden Sınır Aşan Zararın Önlenmesi Sorununa Bir Bakış”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Sayı 2, 2002, s. 889-947.
• VERSAN, Rauf; Montreux Sözleşmesi ve Uygulanmasından Kaynaklanan Bazı Sorunlar, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 80, Sayı: 4, Yıl: 2000, s. 1443-1448. S.S. Wimbledon Davası, P.C.I.J. Series A, no.1. Ya Kanal, Ya İstanbul, Kanal İstanbul Projesinin Ekolojik, Sosyal ve Ekonomik Değerlendirmesi, WWF Rapor, 2015.
• Montrö Boğazlar Sözleşmesi, R.G. 05.08.1936-3374.