ICSID Tahkiminde Yetkiden Kaynaklanan Bazı Sorunlar

Yıl 2018, Cilt: 38 Sayı: 2, 285 - 309, 28.12.2018

İlyas Gölcüklü

Öz

Milletlerarası yatırım hukukunda yabancı yatırımcıların korunması, ikili yatırım anlaşmaları veya çok taraflı uluslararası
sözleşmelerle sağlanmaktadır. Yatırımların ve yatırımcıların korunması bakımından milletlerarası alanda genel kabul
görmüş olan 14 Ekim 1966 tarihli ICSID Sözleşmesi, bu alanda günümüzün en önemli düzenlemelerinden biri olarak kabul
edilmektedir. Günümüz itibariyle 159 ülke bu Sözleşmeyi imzalamıştır ve ICSID Sözleşmesi 151 ülke için yürürlüğe girmiş
bulunmaktadır. ICSID Sözleşmesi’nin pek çok ülkede kabul görmesi ve sıklıkla uygulanması, beraberinde uygulamaya dönük
bazı tartışmaları da getirmiştir. Yetkiden kaynaklanan sorunlar bu tartışmaların başında gelmektedir. Bu çalışmamızda
ICSID tahkiminin devlet veya yatırımcı tarafından sıklıkla kullanılmasıyla, günümüzde ICSID yetkisi konusunda beliren
başlıca problemleri ele alacağız.

Anahtar Kelimeler

Yetki, ICSID, Yatırım, Çok vatandaşlık, Şemsiye klozlar, ICSID ek mekanizma kuralları, Tüzel kişinin vatandaşlığı

Analysis of Some Problems Arising from ICSID’s Jurisdiction

Öz

In international investment law, both the investments and the rights of investors are usually protected by either Bilateral
Investment Treaties or Multilateral International Treaties. As a multilateral international treaty protecting investors and
their rights, The International Center for Settlement of Investment Disputes (ICSID) Convention has become widely
recognized and applied by states and investors for the settlement of investment claims. The ICSID Convention is a treaty
signed on October 14, 1966, by 159 signatory states and later ratified by 151 state parties. Its frequent application and
wide acceptance, however, has given rise to a number of serious issues for both courts and practitioners, specifically the
controversial issue of jurisdiction. In this article, some of the major problems arising from the application of the ICSID
jurisdiction provisions are discussed and analyzed.

Anahtar Kelimeler

Jurisdiction, ICSID, Investment, Multiple citizenship, Umbrella clauses, ICSID additional facility rules, Citizenship of legal entities

Kaynakça

• Akıncı Z, ‘Yurtdışındaki Yatırımcılarımızın Korunması Açısından ICSID Tahkimi’ Marmara Hukuk Fakültesi Sempozyum Yayınları, II. Uluslararası Özel Hukuk Sempozyumu 277
• Astorga RR, ‘Nationality of Juridical Persons in the ICSID Convention in Light of Its Jurisprudence’ (2007) 11 Max Planck Yearbook of United Nations Law 417
• Ataman Figanmeşe İ, ‘Milletlerarası Ticari Tahkim Ile Yatırım Tahkimi Arasındaki Farklar’ 31 Public and Private International Law Bulletin 91
• Avşar M, ‘ICSID Konvansiyonu’na Göre Yatırım Kavramı’ (2018) 37 Public and Private International Law Bulletin 95
• Born G, International Arbitration – Cases and Materials (Wolters Kluwer 2011)
• Çal S, Uluslararası Yatırım Tahkimi ve Kamu Hukuku İlişkisi (Seçkin 2009)
• Doğan V, Türk Vatandaşlık Hukuku (15. Bası, Savaş Yayınevi 2018)
• Egemen Demir I, ICSID Tahkiminde Kişi Bakımından Yetki (Filiz Kitapevi 2014)
• Ekşi N, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Tahkim (6100 Sayılı HMK m. 407-444) (Beta 2013)
• Erdem BB, Türk Vatandaşlık Hukuku (4. Bası, Beta 2014)
• Erkan M, Milletlerarası Tahkimde Yetki Sorunları (Yetkin 2013)
• Essien V, ‘Aron Broches, Selected Essays: World Bank, ICSID and Other Subjects of Public and Private International Law’ (1995) 19 Fordham International Law Journal 823
• Gaillard E, ‘The Denunciation of the ICSID Convention’ (2007) 237 (122) New York Law Journal
• Giray FK, Milletlerarası Yatırım Tahkiminde Kamulaştırmadan Doğan Tazminat ve Tazminatın Hesaplanmasında Kullanılan Yöntemler (Beta 2013)
• Gölcüklü İ, ‘Umbrella Clauses in the ICSID Arbitration’ (2018) 37 Public and Private International Law Bulletin 352
• Güngör G, Tabiiyet Hukuku (3. Bası, Yetkin 2015)
• ‘History of the ICSID Convention: Documents Concerning the Origin and the Formulation of the Convention, Memorandum of the Meeting of the Whole’ (1965) Vol. II ICSID Publications
• Lew JDM, Contemporary Problems in International Arbitration (Centre for Commercial Law Studies, The Eastern Press Ltd 1986)
• Nomer E, Türk Vatandaşlık Hukuku (24. Bası, Filiz Kitapevi 2018)
• Özdamar M, ‘Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi’ (2013) XVII Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 831
• Şanlı C, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları (6. Bası, Beta 2016)
• Schreuer C, ‘Denunciation of the ICSID Convention and Consent to Arbitration’ in Claire Balchin Michael Waibel, Asha Kaushal, Kyo-Hwa Chung (ed), The Backlash against Investment Arbitration: Perceptions and Reality (Wolters Kluwer 2010)
• Tiryakioğlu B, Doğrudan Yatırımların Uluslararası Hukukta Korunması (Dayınlarlı 2003)
• Wisner R and Gallus N, ‘Nationality Requirements in Investor–State Arbitration’ (2004) 5 Journal of World Investment & Trade 927