ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNDEN ARABULUCULUĞUN HUKUKSAL DÜZENLEMELERDEKİ YERİ

Yıl 2011, Cilt: 31 Sayı: 2, 177 - 201, 20.09.2012

Gizem Ersen Perçin

Öz

Yerel mahkeme ve tahkim yargılamalarının taraflar arasındaki gerginliği artırması ve böylece ileride kurulabilecek hukuksal ilişkilere zarar vermesi nedeniyle, uyuşmazlıkların çözülmesi bakımından çeşitli alternatif yöntemler geliştirilmektedir. Bu yöntemlerden birisi de “arabuluculuk” yöntemidir. Arabuluculuk, tarafları, konuşmak ve müzakerelerde bulunmak amacıyla bir araya getiren, birbirlerini anlamalarını ve bu suretle kendi çözümlerini kendilerinin üretmelerini sağlamak için aralarındaki iletişimi kolaylaştıran, tümüyle bağımsız tarafsız ve objektif bir konumda bulunan üçüncü kişinin katılımıyla yürütülen gönüllü bir usuldür. Dolayısıyla arabulucunun taraflar arasındaki uyuşmazlıkla ilgili bir karar verme yetkisi olmadığı gibi, taraflara önerilerde bulunması dahi söz konusu değildir. Bu yönüyle uzlaştırma yönteminden ayrılan arabuluculuk ile ilgili Avrupa Konseyi tarafından hazırlanmış çeşitli düzenlemeler mevcuttur. Günümüzde birçok devlet söz konusu düzenlemelerden yola çıkarak ulusal mevzuatlarında arabuluculuk kurumuna yer vermektedir. Türk Hukuku’nda ise alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri kapsamında değerlendirilebilecek birtakım kurumlar var olmakla beraber gerçek anlamda bir arabuluculuk kurumu, bu çalışmanın sonlandırıldığı tarihte henüz yürürlüğe girmemiş olan “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı”nda yer almaktadır

Anahtar Kelimeler

Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Arabuluculuk, Uzlaş

LEGAL REGULATIONS REGARDING MEDIATION, AS A MEANS OF ALTERNATIVE DISPUTE RESOLUTION

Öz

Local court and arbitration trials raise the tension between the parties and
harm their future legal affairs. Therefore alternative means had been developed
for resolution of disputes. Mediation is one of them. Mediation is a voluntary
means of dispute resolution which assembles parties to discuss and negotiate,
enables them to understand each other and provides an easier channel of communication
to find out their own resolution with the participation of an entirely
independent, impartial and objective third person. Therefore the mediator is
not empowered to decide on the dispute between the parties and not allowed
to advice parties. In these terms mediation differs from conciliation and there
are some regulations issued by Council of Europe. Nowadays many States have
their own legislation based on those regulations. Although there are some institutions
that may be considered within the scope of alternative dispute resolution,
in the proper sense, the term of mediation is regulated by the Bill regarding
Mediation Act in Civil Disputes which is still not in force while this article
has been drafted.

Anahtar Kelimeler

Alternative Dispute Resolution, Mediation, Conciliation, Council of Europe Regulations

Kaynakça

• AKINCI, Ziya; Milletlerarası Tahkim, 2. Bası, Ankara, 2007.
• BENNETT, Mark D./Michele S. G. HERMANN; The Art of Mediation, National Institute for Trial Advocacy, 2005.
• BROWN, Henry/Arthur MARRIOTT; ADR Principles and Practice, London, 1999.
• DANA, Dainel; Conflict Resolution, McGraw-Hill Company, 2001.
• DAYINLARLI, Kemal; UNCITRAL Kurallarına Göre Uzlaşma ve Tahkim, 2. Bası, Ankara, 2007.
• GİRAY, Faruk Kerem; Türkiye’nin Taraf Olduğu İki Taraflı Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarında Öngörülen İhtilaf Çözüm Yolları, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni (MHB) Prof. Dr. Yılmaz Altuğ’a Armağan, Sayı 1-2, 1997-1998, s.217228.
• KAPLAN, Yavuz; Arabuluculuk ve Türk Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısına Eleştirel Bir Bakış, MHB Yıl 28, Sayı 1-2/2008, s. 115-146.
• KURU, Baki/Ramazan ARSLAN/Ejder YILMAZ; Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 22. Bası, Ankara, 2011.
• KÜÇÜKGÜNGÖR, Erkan; Spor Hukuku Uyuşmazlıklarında Milletlerarası Tahkim, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 53, Sayı 2, 2004, s. 1-32.
• MUŞUL, Timuçin; Medeni Usul Hukuku, 3. Bası, Ankara, 2012.
• ÖZBAY, İbrahim; Avukatlık Hukukunda Uzlaştırma ve Uzlaştırma Tutanağının İlam Niteliği, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt VIII, Sayı 3-4, 2004, s. 387-418.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar; Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, 2.Bası, Ankara, 2009.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar; Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Aile Arabuluculuğu Konulu Tavsiye Kararı, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005/2 s.71-102.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar; Avukatlık Kanunu’nun 35/A Maddesine Göre Arabuluculuk, Ankara Barosu Dergisi, 2001/3 s. 113-139.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar; Dünya Çapındaki Adalete Ulaşma Hareketiyle Ortaya Çıkan Gelişmeler ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 51, Sayı 2, 2002, s.121-162.
• PEKCANITEZ, Hakan/Oğuz ATALAY/Muhammet ÖZEKES; Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümlerine Göre Medeni Usul Hukuku, 12. Bası, Ankara, 2011.
• STONER, Katherine E.; Divorce Without Court- A Guide to Mediation and Collaborative Divorce, 2. Bası, 2009.
• ŞANLI, Cemal; Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 4. Bası, İstanbul, 2011.
• TAN DEHMEN, Mine; Tahkim Öncesi Müzakere ya da Uzlaştırma Yollarının Tüketilmemiş Olmasının Tahkim Yargılamasına Etkisi, MHB Prof. Dr. Aslan Gündüz’e Armağan, Sayı 1-2, 2005-2006, s. 451-471.
• TANRIVER, Süha; Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk- Makalelerim- 2006, 2007, s. 1-25.
• YEŞİLIRMAK, Ali; Türkiye’de Ticari Hayatın ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi İçin Uyuşmazlıkların Etkin Çözümünde Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, İstanbul, 2011.