Coolidge Eksen II Envanteri Plus’ta (CATI+) Yer Alan Eksen I Alt Ölçeklerinin Türkçe Geçerlik ve Güvenirliği

Yıl 2015, Cilt: 35 Sayı: 2, 47 - 69, 21.12.2015

Yusuf Bilge , Özlem Sertel Berk , Yıldız Bilge

Öz

Bu çalışmanın amacı, Coolidge Eksen II Envanteri Plus’ta yer alan Eksen I alt ölçeklerinin Türkçe versiyonundan elde edilen psikometrik özelliklerin sunulmasıdır. Coolidge Eksen II Envanteri Plus’ta yer alan Eksen I alt ölçeklerinin Türkçe versiyonu (CATI+TR-Eksen-I) İstanbul ilinde yaşayan 765’i kadın (%59.5) farklı meslek, yaş ve eğitim gruplarından 1286 kişiye uygulanmıştır. Örneklemin yaş ortalaması 33.4’tür (SS=10.83). Yakınsak geçerliği için ayrıca Kısa Semptom Envanteri (n=193), Mevcut Semptomlar Ölçeği (n=120), Beck Depresyon Envanteri (n=214) ve Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (n=193) verilmiştir. Test-tekrar test güvenirliği 52 üniversite öğrencisinde sınanmıştır. Envanterin alt testlerinin Cronbach α değerleri 0.59-0.88; test-tekrar test korelasyon katsayıları 0.79-0.89 arasındadır. Faktör analizinde toplam varyansın %81.12’sini açıklayan iki faktör elde edilmiştir. Yakınsak geçerlik korelasyon katsayıları 0.52-0.77 arasında değişmektedir. Ayırt edici geçerlik için ise Psikolojik veya psikiyatrik yardım alan grupla yardım almayan grubun Eksen I alt ölçek puan ortalamalarının (İçe Çekilme alt ölçeği dışında) anlamlı derecede farklılık gösterdiği bulunmuştur. Bu bulgular envanterin orijinal formu ile benzerlikler taşımakta ve güvenirliği ve geçerliği için güçlü kanıtlar sunmaktadır. Farklı klinik örneklemlerde öte testler önerilmekle birlikte, CATI+TR-Eksen-I’in ileride çeşitli klinik çalışmalarda kullanılabilmesi açısından ümit vaat ettiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Coolidge Eksen II Kişilik Envanteri, Eksen I, geçerlik, güvenirlik

The Validity And Reliability of The Turkish Version of The Axis I Subtests of Coolidge Axis II Inventory Plus (CATI+)

Öz

This study aims to present the psychometric properties of the Turkish version of the Axis
I subtests of “Coolidge Axis II Inventory Plus” (CATI+TR-Axis-I).CATI+TR-Axis-I was
administered to a sample of 1286 participants (59.5 % females, n=765) from various occu-
pations, education and age groups living in İstanbul (mean age=33.4, SD=10.83). For testing
convergent validity, Short Symptom Inventory (n=193), Current Symptoms Scale (n=120),
Beck Depression Inventory (n=214), and State-Trait Anxiety Inventory (n=193) were also
employed. Test-retest reliability was investigated on a group of 52 university students. Cron-
bach’s alpha values varied between .59-.88. Test-retest reliabilities were .79-.89. The factor
analysis revealed a two factor structure explaining 81.12 % of the total variance. Convergent
validities ranged between .52-.77. In terms of discriminant validity, CATI+TR-Axis-I sub-
test mean scores differentiated those with and without history of psychiatric help, except for
“Withdrawal” subtest.These findings are in line with the original version of the inventory
and can be accepted as a good evidence for its psychometric properties. Although further tests
are suggested in various clinical subsamples, CATI+TR-Axis-I is a promising tool for use in
research in various clinical populations. 

Anahtar Kelimeler

Coolidge Axis II Personality Inventory, Axis I, Reliability, Validity

Kaynakça

• Amerikan Psikiyatri Birliği (2001). Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması Elkitabı, Yeniden Gözden Geçirilmiş 4. Baskı (DSM-IV- TR). Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, 2000’den çeviren Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sa- yımsal Elkitabı Beşinci Baskı (DSM-5), Çeviri: Köroğlu, E. Hekimler Yayın Birliği, Ankara
• Ayçiçeği-Dinn, A. (2007). Mevcut Semptomlar Ölçeği: Geçerlik ve güve- nirlik çalışması. Klinik Psikiyatri, 10, 201-215.
• Ayçiçeği, A., Dinn W.M. ve Harris, C.L. (2003). Assesing Adult Attention- Deficit/Hyperactivity Disorder: A Turkish Version of the Current Symptoms Scale (Turkish Version). Psychopatology, 36, 160-167.
• Aydemir Ö, Köroğlu, E. (2000). Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Hacettepe Taş Kitabevi, Ankara.
• Bulduk, S., Cesur, S. (2003). Kişilikte Heyecanların Rolü: Gray-Wilson Kişilik Ölçeği. Psikometrik Araştırma Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• Cahill, B. S., Coolidge, F. L., Segal, D. L., Klebe, K. J., Marle, P. D. ve Overmann, K. A. (2012). Prevalence of ADHD and its subtypes in male and female adult prison inmates. Behavioral Sciences & The Law, 30(2), 154-166.
• Ceyhun, B., Oral, N. (1998). MMPI Değerlendirme Kitabı. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara.
• Coolidge, F.L. (1984). Coolidge Axis II Inventory. U.S.Copyright TXU-026, Washington, D.C.
• Coolidge, F. L., Merwin, M.M. (1992). Reliability and validity of the Co- olidge Axis II inventory: A new inventory for the assessment of personality disorders. Journal of Personality Assessment, 59(2), 223–238
• Coolidge, F. L., Burns, E. M., Nathan, J. H. ve Mull, C. E. (1993). Personality disorders in the elderly. Clinical Gerontologist, 12(1), 41-55.
• Coolidge, F. L., Becker, L. A., DiRito, D. C., Durham, R. L., Kinlaw, M. M. ve Philbrick, P. B. (1994). On the relationship of the five-factor persona- lity model to personality disorders: Four reservations. Psychological Reports, 75(1), 11-21.
• Coolidge, F.L., Burns, E.M., Mooney, J.A. (1995). Reability of observer ratings in the assessment of personality disoreders: A preliminary study, Uni- versity of Colorado at Colorado Springs.
• Coolidge, F. L., Mull, C. E., Becker, L. A., Stewart, S. E. ve Segal, D. L. (1998). Hyperawareness of neuropsychological deficits in patients with mild closed head injuries: A preliminary investigation. International Journal of Rehabilitation and Health, 4(3), 193-198.
• Coolidge, F. L., Segal, D. L., Hook, J. N. ve Stewart, S. (2000). Personality disorders and coping among anxious older adults. Journal of Anxiety Disorders, 14(2), 157-172.
• Coolidge, F. L. (2006). The Coolidge Axis II Inventory Plus Manual. Co- lorado Springs, CO:Author
• Coolidge, F. L., Davis, F. L. ve Segal, D. L. (2007). Understanding mad- men: A DSM-IV assessment of Adolf Hitler. Individual Differences Research, 5(1), 30-43.
• Coolidge, F. L., Marle, P. D., Van Horn, S. A. ve Segal, D. L. (2011). Clinical syndromes, personality disorders, and neurocognitive differences in male and female inmates. Behavioral Sciences & The Law, 29(5), 741-751
• Çorapçıoğlu, A. (1999). SCID-I Klinik Versiyon. Hekimler Yayın Birliği Matbaası, Ankara.
• Edmundson, M., Lynam, D. R., Miller, J. D., Gore, W. L. ve Widiger, T. A. (2011). A five-factor measure of schizotypal personality traits. Assessment, doi:1073191111408228.
• Hisli, N. (1988). Beck Depresyon Envanteri’nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi, 22(6): 118-126
• Hisli, N. (1989). Beck Depresyon Envanteri’nin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 23(7), 3-13
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 5. Baskı, Asil Yayın Dağıtım , Ankara
• Kalchev, P., Balev, J. ve Coolidge, F.L. (1997). The Coolidge Axis II Inven- tory (CATI) : Evidences for psycometric and factorial validity for Bulgarian nonclinical sample. Personality and Individual Differences, 22(3), 363-369.
• King, A. R. (2000). Relationships between CATI personality disorder va- riables and measures of academic performance. Personality and Individual Differences, 29(1), 177-190.
• McCallum, R.C., Widaman, K.F., Preacher, K.J. ve Hong, S. (2001). Sample size in factor analysis: The role of model error. Multivariate Behavioral Re- search, 36(4), 611-637.
• Newton-Howes, G., Tyrer, P., North, B. ve Yang, M. (2008). The prevalence of personality disorder in schizophrenia and psychotic disorders: systematic review of rates and explanatory modelling. Psychological Medicine, 38(08), 1075-1082.
• Öner, N. ve Le Compte, A. (1985). Süreksiz durumluk sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Öner, N. (1996). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler: Bir başvuru kay- nağı. II.Basım, Boğaziçi Üniversitesi Matbaası-İstanbul.
• Öner, N. ve Le Compte, A. (1998). Süreksiz durumluk sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Pezzarossa, B., Greco, E., Savıno, M. ve Zanna, V. (1994). Introduzione di una Edizione Italiana del Coolidge Axis II Inventory Psichiatria e Psicoterapia Analitica, 13(3), 227–231.
• Sansone, R. A., Wiederman, M. W. ve Sansone, L. A. (2000). The prevalence of borderline personality disorder among individuals with obesity: A critical review of the literature. Eating Behaviors, 1(1), 93-104.
• Savaşır, I. (1981). Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri-Elkitabı (Türk Standardizasyonu). Sevinç Matbaası, Ankara.
• Savaşır, I. ve Şahin, N.H. (1997). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Sık Kul- lanılan Ölçekler. Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No:9.
• Schotte, K.W.S. (2001). Kişilik bozukluklarının tanısı için yeni araçlar. Cur- rent Opinion in Psychiatry (Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar,Türkiye Baskısı), 2, 24-29, Lipincott Williams and Wilkins.
• Sinha, B. K. ve Watson, D. C. (1999). Predicting personality disorder traits with the Defense Style Questionnaire in a normal sample. Journal of Perso- nality Disorders, 13(3), 281-286.
• Sorias, S. (1990). DSM-III-R Yapılandırılmış Klinik Görüşmesi Türkçe versiyonu (SCID-II). Ege Üniversitesi-Bornova.
• Sprague, L. (2009). A proposal to Hone Client -Centered Treatment at Pikes Peak Mental Health. Undergraduate Research Journal at UCCS, (2)3, 25-40
• Şahin, N.H., Batıgün, A.D. ve Uğurtaş, S. (2002). Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler için kullanımının geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi,13(2): 125-135.
• Şahin, N.H. ve Durak, A. (1994). Kısa semptom envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31):44-56.
• Urbina, S. (2004). Essentials of psychological testing. New Jersey: Wiley.
• Wakefield, J.C. (2009). Boyutsal sistemin sakıncaları: Olumsuz kişilik özelliklerinin kişilik bozukluklarından ayrılmasındaki güçlükler, Psychiatric Clinics of North America, Türkiye Baskısı, 3(1), 17-31
• Watson, D.C. ve Sinha, B.K. ( 2007). A normative study of the Coolidge axis-II inventory, short form, Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 80( 3), 437–441
• Widiger, T. A. (2005). Kişilik bozukluğunun boyutsal bir modeli. Current Opinion in Psychiatry, 1(1), 31-35.