Eskişehir’de Yaşayan Bir Grup Erkeğin Erkek Olmaya Dair Açıklamalarında Kullandığı Dilsel Kaynaklar

Yıl 2013, Cilt: 33 Sayı: 2, 31 - 48, 17.06.2013

Zeynep Aygül , Sibel Arkonaç

Öz

Bu çalışmanın amacı, erkeklerin söyleminde, ‘erkek olma’nın anlam inşasının ve bu
inşa esnasında kullanılan dilsel kaynaklar olan açıklayıcı repertuarların eleştirel söylemsel
analizle incelenmesidir. Çalışmanın katılımcılarını 25-70 yaşları arasından 15 erkek oluşturmaktadır.
Her bir katılımcıyla birebir olmak üzere 15 ayrı görüşme gerçekleştirilmiştir.
Konuşmalar ses kayıt cihazıyla kaydedilmiş ve yazıya dökülmüştür. Konuşma metinleri
söylem analizi ile incelenmiştir. Konuşma metinlerinde ortaya çıkan açıklayıcı repertuarlar
‘hiç düşünmedim’, ‘erkek olmak değişken bir şey’, ‘erkek olmak tanımlanamaz’ açıklayıcı
repertuarları ‘erkek olmak açıklanamaz’ başlığı altında toplanmıştır. Bu repertuara göre
erkek olmaya dair anlam inşasının hangi zeminden yapılacığı erkekler için bir problem
oluşturmaktadır. Erkek olmanın anlamının ortaklaşılan yeniden üretimi, erkeğin statüsünün
ve öteki olanın işaretlenmesiyle çeşitlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Erkek, erkek olmanın anlamı, açıklayıcı repertuarlar, eleştirel
söylemsel analiz.

Anahtar Kelimeler

Erkek, erkek olmanın anlamı, açıklayıcı repertuarlar, eleştirel söylemsel analiz.

Interpretative repertoires used in interpretations about “being a man” by a group of men from Eskişehir

Öz

The purpose of this study is to examine the meaning construction of ‘being a man’ in discourses of men, and the interpretative repertoires which are linguistic resources used in this construction through critical discursive analysis. Participants of the study consisted of 15 male subjects between the ages of 25 and 70. Fifteen one on one interviews were conducted. Conversations were tape recorded and then transcribed. Transcriptions were examined through discourse analysis. Interpretative repertoires ‘I never thought about it’, ‘being a man is something variable’ and ‘being a man were identified’. These were grouped under a main interpretative repertoire: ‘being a man can not be explained’. According to this repertoire finding a ground for constructing the meaning of ‘being a man’ is a problem for men. The common reproduction of constructing the meaning of ‘being a man’ is varied by social status and marking the other.

Anahtar Kelimeler

Man, male, the meaning of ‘being a man’, interpretative repertoires, critical discursive analysis.

Kaynakça

• Aygül, Z. (2013). Türkiyeli Erkeklerin Karşılıklı Gündelik Konuşmalarında ‘Erkek Olmak’ Üzerine Anlam Kuruşlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
• Bozok, M. (2011). Soru ve Cevaplarla Erkeklikler (1. Baskı). İstanbul: SOGEP Kitapları Burr, V.( 2012). Sosyal İnşacılık. Sibel A. Arkonaç (Çev.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Connell, R. (2005). Globalization, Imperialism, and Masculinities. In M. Kimmel, J. Hearn, R. Connell (Eds), Handbook of Studies on Men & Masculinities. (pp. 71-90) Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Edley, N. (2001). Analysing Masculinity: Interpretative Repertoires, Ideological Dilemmas and Subject Positions. In M. Wetherell, S. Taylor, S. J. Yates (Eds), Discourse as Data: A Guide for Analysis. (pp. 189-229) London, Sage Publications.
• Erkılıç, H. (2011). Türk Sinemasında Hegemonik Erkek(lik): Kahramandan Anti-Kahramana Erkeklik Temsil(ler)i. İ. Erdoğan (Ed.), Medyada Hegemonik Erkek(lik) ve Temsil içinde (s. 231-243). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Mutluer, N. (2008). Cinsiyet Halleri. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Potter, J., Wetherell, M. (1995). Discourse Analysis. In J. Smith, R. Harre, L. Van Langenhove (Eds.), Rethinking Methods in Psychology. London: Sage Publications.
• Potter, J., Hepburn, A. (2005). Qualitative interviews in psychology: problems and possibilities. Qualitative research in Psychology, 2, 281-307.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkansız İktidar - Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler (1. Baskı). İstanbul: Metis Yayıncılık Ltd.
• Segal, L. (1992). Ağır Çekim Değişen Erkeklikler Değişen Erkekler. Volkan Ersoy (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Taylor, S. (2001). Debates in Discourse Research. In M. Wetherell, S. Taylor, S. J. Yates (Eds.), Discourse as Data: A Guide for Analysis. (pp. 5-49) London: Sage Publications.
• Taylor, S. (2013). What is Discourse Analysis. London: Bloomsbury.
• Türkmen, B.( 2009). Toplumsal Proje ve Kadınlık Deneyimi: İslamcı Kadın Tarafından Yeniden Tanımlanan Mahrem. Z. Direk (Ed.), Cinsiyetli Olmak-Sosyal Bilimlere Feminist Bakışlar içinde (s. 130-156). İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Wetherell, M. (2001). Themes in Discourse Research: The Case of Diana. In M. Wetherell, S.Taylor, Yates,S. (Eds.), Discourse Theory and Practice: A Reader (pp. 14-28). London: Sage Publications.