Bayrağın Araçsallaşması

Yıl 2013, Cilt: 33 Sayı: 2, 49 - 64, 17.06.2013

Alper Yahyagil Sibel Arkonaç

Öz

Türkiye’de bugüne kadar etkileşimlerde Türk bayrağıyla ilgili anlam inşaları üzerine
çalışılmamıştır. Yahyagil (2013) üniversite öğrencileriyle yaptığı görüşmelerde bu anlam
inşaları ve dayandıkları açıklayıcı repertuarlara odaklanmış ve katılımcıların o sıradaki
etkileşimde ne gibi anlamlar inşa ettiklerini incelemiştir. Burada ise Yahyagil’in çalışmasında,
katılımcıların görüşmelerinde sık sık tekrarladıkları anlam kalıpları içinde başlığını
‘araçsallaşan bayrak’ olarak etiketleyebileceğimiz repertuara odaklanarak daha ayrıntılı
bir analiz yapmak istiyoruz. Bu repertuar, daha önce ilgili bir çalışma yapılmamış olmakla
birlikte bayrağın nesneleştirilmesine ve etkileşim esnasında bir başka eylemi icra etmede
bir araç olarak kullanılmaya başladığını göstermesi açısından çok önemlidir. Toplamda
dokuz kişi olan üniversite öğrencileriyle iki fokus grup ve birebir dört görüşme yapılmış,
konuşmalar kaydedilmiş ve birebir yazıya döküldükten sonra eleştirel söylemsel psikoloji
ile (Wetherell ve Potter, 1992) tekrarlayan anlam kalıpları üzerinden ‘araçsallaşan bayrak’
etiketi altında toplanan açıklamalar analiz edilmiştir. Buna göre bayrağın son derece
esnek nitelikteki araçsallığı çok katmanlı ve çok karmaşık eylem anlamları inşa etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bayrak, söylem, açıklayıcı repertuarlar, anlam inşası.

Anahtar Kelimeler

Bayrak, söylem, açıklayıcı repertuarlar, anlam inşası.

Instrumentalization of the Flag

Öz

There has not been any research in Turkey about the meaning constructions of the Turkish flag. Yahyagil (2013) in his interviews with the university students focused on these constructions, the interpretative repertoires on which they are based and what kind of meanings participants have constructed during the interaction. In this study, we would like to make a more detailed analysis by focusing on one of the recurring meaning pattterns used by the participants in Yahyagil’s (2013) study which can be grouped under the label “the flag as an instrument”. This repertoire, in addition to the absence of any study about it, is significant in terms of showing the flag has been objectified and can be used as an instrument to carry out other acts during interaction. Two focus group and four one-on-one interviews were conducted with a total of nine participants. Conversations were recorded, transcribed, and the recurring meaning patterns under the label ‘flag as an instrument” were analyzed with critical discursive psychology (Wetherell and Potter, 1992). According to this the highly flexibe nature of the flag’s instrumentalism construct very complex and multi-layered meanings of action.

Anahtar Kelimeler

Flag, discourse, interpretative repertoires, construction of meaning.

Kaynakça

• Arkonaç, S. (2014 baskıda) ‘Psikolojiden Radikal Yol Alışlar’ Istanbul, Ayrıntı Yayınevi. Billig, M. (1995) Banal Nationalism, London, Sage Pub.
• Billig, M. (2012) ‘Undisciplined beginnings, academic success and discursive psychology’ British Journal of Social Psychology (2012), 51, 413–424
• Burr, V. (2012) Sosyal İnşacılık (çev. S. Arkonaç), Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Edley, N. (2001). Analysing Masculinity: Interpretative Repertoires, Ideological Dilemmas and Subject Positions. M. Wetherell, S. Taylor ve S. J. Yates (Ed.), Discourse as Data:A Guide for Analysis (s.189-229) içinde. London: Sage Publication..
• Hartman, R. ve Lucaites, J.H. (2002). “Performing civic identity: the iconic photograph of the flag raising in Iwo Jima”, Quarterly Journal of Speech, 88(4), 363-392.
• Holyfield, L., Holtz, M.R., Bradley, M.S. (2009). “Race discourse and the US Confederate Flag”, Race Ethnicity and Education, 12(4), 517-537.
• Kentel, F., Ahiska, M., Genç, F. (2007) Milletin Bölünmez Bütünlüğü: Demokratikleşme Sürecinde Parçalayan Milliyetçilik(ler), İstanbul, TESEV.
• Potter, J. (2012). Re-reading Discourse and Social Psychology: Transforming Social Psychology. British Journal of Social Psychology 51, 436-455.
• Potter, J. ve Wetherell, M. (1987) Discourse and Social Psychology: Beyond Attitudes and Behaviour. London: Sage Publication..
• Puchta, C. ve Potter, J.(2004). Focus Group Practice. London: Sage Publication.
• Reichl, S. (2008) “Flying the Flag: The Intricate Semiotics of National Identity”, European Journal of English Studies, 8(2), s.205-217.
• Taylor, S. (2001) “Locating and conducting discourse analytic research”, Discourse as Data: A Guide for Analysis (Ed. M. Wetherell, S. Taylor, S.J. Yates), London, Sage Publication., s.5-48.
• Taylor, S. (2013) “What is discourse analysis” London: Bloomsbury Publishing.
• Van Dijk, T.A. (1993) “Principles of critical discourse analysis”, Discourse and Society, 4(2), s.249-283.
• Yahyagil, A. (2013). Bir Sembol ve Nesne Olarak Bayrağın Anlam İnşası ve Bu inşalarda Kullanılan Dilsel Kaynaklar. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı. İstanbul
• Wetherell, M. (2001). Themes in Discourse Research: The Case of Diana. M. Wetherell; S.Taylor; Yates,S.(hz.) Discourse Theory and Practice:A Reader, s/14-28, London: Sage Publication.
• Wetherell, M. ve Potter, J. (1992). Mapping the language of racism: Discourse and the legitimation of exploitation. Hemel Hempstead: Harvester/Wheatsheaf and New York: Columbia University Press.
• Wilkinson, S. (2008) Focus Group. J.A.Smith (kitap) Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods (s.186-206) içinde. London: Sage Publication