Temin ve Seçim Açısından Benzeşme ve Farklılaşma: Türkiye ve ABD Karşılaştırması

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 2, 221 - 244, 30.10.2018

Sevgi Elmas Atay , Vala Lale Tüzüner , Gönen Dündar

Öz

Bu çalışma karşılaştırmalı insan kaynakları yönetiminin temel alanlarından biri olan “benzeşme ve farklılaşma”

teorisinden hareketle gerçekleştirilmiştir. Benzeşme yaklaşımı, Anglo-Amerikan modeli insan kaynakları uygulamalarının

dünyadaki diğer ülkelere de uygulanabileceğini vurgulamaktadır. Farklılaşma yaklaşımı ise “kültür” değişkeninin ülkelere

göre farklılık göstermesinden dolayı, insan kaynakları uygulamalarının da ayrışacağını savunmaktadır. Bu çalışmada,

Türk ve Amerikan işletmelerinin yönetici ve yönetici olmayan çalışanların temin ve seçiminde sürecinde yararlandıkları

yöntemlerin ne ölçüde benzeştiğini veya farklılaştığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda CRANET (CRANET

Uluslararası İnsan Kaynakları Yönetimi Araştırması) araştırması kapsamında her iki ülkeden toplam 663 işletmenin

verileri çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bu iki ülkenin işletmelerinin temin ve seçim yöntemlerinde farklılık olup

olmadığını belirlemede ki kare analizleri yapılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlarda, işgören temin-seçimi ile ilgili

politik kararların verilmesinde birincil sorumluluğun; her iki ülke işletmelerinde “departman yöneticisine danışarak İK

departmanında” olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yönetici ve yönetici olmayan çalışanlar açısından çeşitli temin ve seçim

yöntemlerinde ülkelere göre farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, ABD, İK temin, İK seçim, CRANET

Convergence and Divergence of The Recruitment and Selection Process: A Comparison Between Turkey and USA

Öz

This study is based on the “divergence-convergence” theory which is the one of the main areas of comparative human

resources (HR) management. The convergence approach takes into consideration Anglo-American HR practices

model with the presumption that those practices can be used universally. Whereas divergence approach avers that

HR practices are affected by cultural differences, so the countries HR practices will not be the same. The aim of this

study is to determine the convergence/divergence of the methods used in recruitment and selection of managers and

professionals in Turkish and American companies. Accordingly, data from 663 company practices have been examined

using the CRANET (The Cranfield Network on International Human Resource Management) survey. In order to determine

the methods’ divergence Chi-square analyses have been used. According to analysis outcomes in both countries the

decisions regarding the primary recruitment and selection policies are with the “HR department in consultation with

managers”. The results shows that there are differences between employee groups with reference to recruitment and

selection practices in these companies.

Anahtar Kelimeler

Turkey, USA, HR recruitment, HR selection, CRANET

Kaynakça

• Al Ariss, A., & Sidani, Y. (2016). Comparative international human resource management: Future research directions. Human Resource Management Review, 26(4), 352-358.
• Ataay, A. (2010). Türkiye’de İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları: Ulusal Kültürün ve Aile Sahipliğinin Etkisi, 4. Aile İşletmeleri Kongresi, Kongre Kitabı, (Ed: T. Koçel), 16-17 Nisan, İstanbul, 11-13.
• Beardwell, J., & Claydon, T. (2007). Human resource management. A contemporary approach, 5th ed., Pearson Education.
• Briscoe, D., Tarique, I., & Schuler, R. (2012). International human resource management: Policies and practices for multinational enterprises. Routledge.
• Budhwar, P. S., & Sparrow, P. R. (2002). An integrative framework for understanding cross-national human resource management practices. Human Resource Management Review, 12(3), 377-403.
• Budhwar, P. S., Varma, A., & Patel, C. (2016). Convergence-divergence of HRM in the Asia-Pacific: Context-specific analysis and future research agenda. Human Resource Management Review, 26(4), 311-326.
• Collings, D. G., Wood, G. T., & Caligiuri, P. M. (Eds.). (2014). The Routledge companion to international human resource management. New York, NY: Routledge.
• Dessler, G. (2015). Human resource management. 14th ed., Pearson Education.
• Dewettinck, K., & Remue, J. (2011). Contextualizing HRM in comparative research: The role of the Cranet network. Human Resource Management Review, 21(1), 37-49.
• Hall, R., & Wailles, N. (2010). International and comparative human resource management. In Wilkinson, A., Redman, T., Snell S. A., ve Bacon N. (Ed.), The sage handbook of human resource management, (ss. 115-132). London: Sage.
• Hofstede, G. (1983). The cultural relativity of organizational practices and theories. Journal of International Business Studies, 14(2), 75-89.
• Huo, Y. P., Huang, H. J., & Napier, N. K. (2002). Divergence or convergence: a cross– national comparison of personnel selection practices. Human Resource Management, 41(1), 31-44.
• Karoliny, Z., Farkas, F., & Poor, J. (2010). Sharpening profile of HRM in CentralEastern Europe in reflection of its developments in Hungary. Review of International Comparative Management, 11(4), 733-747.
• Kaufman, B.E. (2014) “The development of human resource management across nations: History and its lessons for international and comparative HRM”, In Bruce E. Kaufman, (Ed.), The development of human resource management across nations: Unity and Diversity (ss.1-20). Elgar Publishing,Glos, USA.
• Leat, M., & El-Kot, G. (2007). HRM practices in Egypt: the influence of national context? The International Journal of Human Resource Management, 18(1), 147-158.
• Lepak, D., & Gowan, M. (2010). Human Resources Management: Managing employees for competitive advantage. Pearson/Prentice Hall. Mayrhofer, W., Brewster, C., Morley, M. J., & Ledolter, J. (2011). Hearing a different drummer? Convergence of human resource management in Europe—A longitudinal analysis. Human Resource Management Review, 21(1), 50-67.
• Nikandrou, I., & Panayotopoulou, L. (2012). Recruitment and selection in context, İçinde: Brewster, C., Mayrhofer, W., & Farndale, E. (Eds.). Handbook of research on comparative human resource management. ss.121-138. Edward Elgar Publishing.
• Özçelik, A.O. (2006). Türkiye ve ABD’deki işletmelerde insan kaynakları departmanlarının stratejik rolüne ilişkin karşılaştırmalı bir çalışma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 69-97.
• Papalexandris, N., & Panayotopoulou, L. (2004). Exploring the mutual interaction of societal culture and human resource management practices: Evidence from 19 countries. Employee Relations, 26(5), 495-509.
• Rubach, M.J., Sebora, T.C. (1998) “Comparative Corporate Governance: Competitive Implications of an Emerging Convergence”, Journal of World Business, 33(2), 167-84.
• Ryan, A. N. N., McFarland, L., & SHL, H. B. (1999). An international look at selection practices: Nation and culture as explanations for variability in practice. Personnel Psychology, 52(2), 359-392.
• Sağlam-Arı, G. & Boylu, Y. (2015). İş dünyasına yönelik yayınlarda insan kaynakları yönetimi: Türkiye’de yayınlanan dergiler üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi. 7(3), 123-142.
• Tayeb, M. (1995). The competitive advantage of nations: the role of HRM and its sociocultural context. International Journal of Human Resource Management, 6(3), 588-605.
• Taylor, S. (2006). Acquaintance, meritocracy and critical realism: Researching recruitment and selection processes in smaller and growth organizations. Human Resource Management Review, 16(4), 478-489.
• Tüzüner, V. L. (2014). İnsan kaynakları yönetimi faaliyetlerinde ölçme ve değerlendirme. 2. Baskı. Beta Basım A.Ş. İstanbul.
• Uyargil, C., Tüzüner L., Aydınlı-Kulak, F., & Elmas-Atay, S. (2017). Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) Bildirilerinin 19942016 Yılları Arasındaki Değişim Ve Gelişimi: Çeşitli İKY Yaklaşımları Açısından Bir İnceleme, 25-27 Mayıs 2017, 25. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara, 1279-1288.
• Üsdiken, B., & Wasti, S. A. (2002). Türkiye›de akademik bir inceleme alanı olarak personel veya insan Kaynakları. Amme İdaresi Dergisi, 35(3), 1-37.