TÜRKİYE’DE BELEDİYELERİN BORÇLANMA SÜRECİ: 1960-2006

Yıl 2008, Sayı: 39, 187 - 206, 22.11.2011

Ayşegül Önal

Öz

Bu çalışma, Türkiye’deki belediyelerin 1960-2006 dönemindeki borç ödemelerini, 1960-1979
ve 1980-2006 olmak üzere iki alt döneme ayırarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Buradaki
dönemleştirme, esas olarak, sermaye birikim modelindeki farklılaşmaya dayanmakta ve 1980
yılı da bu kırılmanın başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Bu çerçevede, ithal ikameci
sermaye birikim modelinin uygulandığı 1960-1979 dönemi ulusal kalkınmacı süreç içinde,
mali sermaye birikim modelinin yürürlükte olduğu 1980 sonrası dönem ise mali küreselleşme
süreci bağlamında ele alınmış ve bu iki farklı birikim modelinin belediyelerin borçlanma
sürecini nasıl etkilediği dönemler bazında oluşturduğumuz endeksler yardımıyla
incelenmiştir. Çalışma, 1980 sonrasında, belediyelerin reel borç ödemelerinde çok ciddi bir
artış yaşandığını ortaya koymakta ve bu artışın sebebini de mali sermaye birikim modelinin
gereklilikleriyle açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Belediye Borçlanması, Sermaye Birikim Modeli, İller Bankası

Kaynakça

• • Allen, Larry: (2003), Keseden Bankaya Tezgahtan Borsaya Küresel Finans Sisteminin Öyküsü, Çev. Mahmut Tekçe, İstanbul, Kitap Yayınevi.
• • Arın, Tülay: (2003), “Türkiye’de Mali Küreselleşme ve Mali Birikim İle Reel Birikimin Birbirinden Kopması.” İktisat Üzerine Yazılar I Küresel Düzen: Birikim, Devlet ve Sınıflar, Der. A.H. Köse-F. Şenses-E. Yeldan, İstanbul, İletişim Yayınları, s. 569-609.
• • Atamtürk, Burak: (2003), “Finansal Liberalizasyonun Etkileri,” İktisat Dergisi, Sayı: 438, s. 42-46.
• • Bali, Besim Bülent: (2007), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Borçlanmasına Mali Özerklik Perspektifinden Bir Bakış,” Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-II, Ed. Hüseyin Özgür-Muhammet Kösecik, Ankara, Nobel, s. 541-572.
• • Boratav, Korkut: (1989), Türkiye İktisat Tarihi 1908-1985, 2.B., İstanbul, Gerçek Yayınevi.
• • Çınar, Tayfun: (2002), “Yerel Yönetimler ve Dış Borçlanma,” Yerel Yönetimler Sempozyum Bildirileri, Yerel Yönetimler Sempozyumu, 1-2 Kasım 2000, Ankara, TODAİE, s.577-593.
• • Devlet İstatistik Enstitüsü: 1963, 1971, 1977, 1979, 1981, 1985, 1989, 1993, 2005 ve 2006 Türkiye İstatistik Yıllıkları, Ankara.
• • Ekinci, Nazım Kadri: (2003), “Doksanlı Yıllarda Türkiye’de Akım Dengeleri Üzerine Bir Deneme,” İktisat Üzerine Yazılar II İktisadi Kalkınma, Kriz ve İstikrar, Der. A.H. Köse-F. Şenses-E. Yeldan, İstanbul, İletişim Yayınları, s. 285-304.
• • Ekzen, Nazif: (2003), “Cumhuriyet’in Ortaçağı: Kamu Ekonomisinde Finansman Politikası Aracı Olarak İç Borçlanma (1984-1999),” İktisat Üzerine Yazılar II İktisadi Kalkınma, Kriz ve İstikrar, Der. A.H. Köse- F. Şenses-E. Yeldan, İstanbul, İletişim Yayınları, s. 631-665.
• • Falay, Nihat: (2002), “Yerel Yönetimler Bankacılığı Bağlamında İller Bankası,” Yerel Yönetimler Sempozyum Bildirileri, Yerel Yönetimler Sempozyumu, 1-2 Kasım 2000, Ankara, TODAİE, s. 553-575.
• • Güler A., Birgül: (1997a), “Yerel Altyapı Yatırımı Ve Finansmanı İller Bankası: 1945-1995,” Amme İdaresi Dergisi, Mart 1997, C.: 30, Sayı 1, s. 43-67.
• • Güler A., Birgül: (1997b), “Yerel Yönetimler ve Dış Borçlanma,” Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 6, Sayı 2, Nisan 1997, s. 20-30.
• • Hoca, Bülent: (2003), “Dünya Bankası ve Desantralizasyon,” İktisat Dergisi, Sayı: 439, s. 41-45.
• • Işık, Oğuz ve Pınarcıoğlu, M. Melih: (2001), Nöbetleşe Yoksulluk, İstanbul, İletişim Yayınları.
• • İller Bankası, http://www.ilbank.gov.tr , erişim tarihi: 10.09.2007.
• • İnsel, Ahmet: (2001), “Mali Sermaye Birikimi Rejimi,” Birikim, Sayı 145, s. 10-19.
• • Karabulut, Gökhan: (2003), “Finansal Liberalizasyon İktisadi Kriz İlişkisi,” İktisat Dergisi, Sayı: 438, s. 77-80.
• • Kazgan, Gülten: (1999), Tanzimattan XXI. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul, Altın Kitaplar Yayınevi.
• • Kepenek, Yakup ve Yentürk, Nurhan: (2000), Türkiye Ekonomisi, 11.B., İstanbul, Remzi Kitabevi.
• • Keyder, Çağlar: (1995), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, 4.B., İstanbul,