Politik Süreç Teorisi Çerçevesinde Tozkoparan’da Kentsel Dönüşüm Projesine Karşı Kolektif Bir Eylemin Olabilirliği
Öz
İstanbul büyük bir dönüşüme sahne olmaktadır. Buna rağmen dönüşüme karşı kolektif eylem ve politik
mobilizasyonlar 1980 öncesi döneme nispetle daha sınırlı gelişmektedir. Kolektif eylemi ve mobilizasyonu
tartışan çalışmalar sınırlı ve çoklukla gecekondu alanlarındaki tecrübeleri irdelemektedir. Bu çalışma
Tozkoparan mahallesine odaklanmakta ve kentsel dönüşüm uygulamalarının kolektif eylem ve mobilizasyon
dinamiklerini araştırmaktadır. Mahallenin gecekondu alanlarından ayrışan niteliklerinden biri, tapu
güvencesi yüksek bir sosyal konut alanı olmasıdır. Ayrıca yüksek mahalle aidiyeti, geniş kamu alanları ve
düşük yapı yoğunluğu ile de ayrışmaktadır. Mahallede dönüşümün yıkım aşamasında olmaması belirleyici
olmakla birlikte sakinlerde hem küçük ve eski konutların yenilenmesi ihtiyacının hem de oluşan spekülatif
konut piyasası ile konutun değişim değerini talep eden bir tavrın etkili olduğu ve mahalle derneğinin tazmin
siyaseti gütmesi hâlinde mobilize edici olabileceği değerlendirilmektedir. Yerel yönetimin kolektif eylemi
önleyici tepkileri güçlü ve politik fırsatları daraltıcı mahiyette olmakla birlikte süreci adaletli yönetememesi
ve hak kaybı, yerinden edilme gibi sonuçlar doğurması yeni politik fırsatlar üretebilecektir.
Anahtar Kelimeler
kentsel dönüşüm kolektif eylem ve mobilizasyon politik fırsatlar ve tehditler yerel yönetimin baskılayıcı stratejileri tozkoparan sosyal konut alanı
Kaynakça
- Türkün, A. (2011). Urban regeneration and hegemonic power relationships. International Planning Studies, 16, 61–72.
- Türkün, A. (2015). Kentsel dönüşümü yeniden düşünmek: Mevcut Uygulamalar ve hâkim söylem üzerinden bir değerlendirme. B. Duman ve İ. Coşkun (Ed.), Neden nasıl ve kim için kentsel dönüşüm içinde (s. 288–232). İstanbul: Litera Yayıncılık.
- Ünsal, O. B. & Türkün, A. (2014). Tozkoparan: Bir sosyal mesken alanının tasfiyesi. A. Türkün (Ed.), Mülk, mahal, insan/İstanbul’da kentsel dönüşüm içinde (s. 311–353). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.