Rehabilitasyon - Engelliler Sporu ve Paralimpikler

Yıl 2011, Cilt: 3 , 0 - 0, 03.04.2013

Nurettin Konar

Öz

ÖZET
Bu çalışmanın amacı; Rehabilitasyon – Engelliler Sporu ve Paralimpik arasındaki ilişkiyi
ve Paralimpik Oyunlarının 1948'den 2010'a kadar olan gelişimini ortaya koyup, Ülkemizdeki
yapılanmasına dikkat çekmektir.
Engelliler sporu, engellilerin ve potansiyel engellilerin; rehabilitasyon sporu, hobi olarak
yapılan aktiviteler, yarışmalara katılma ve her türlü sportif faaliyetlerini kapsar.
Engelliler sporunun amacı; engellilerin topluma kazandırılması ve rehabilitasyonudur.
Rehabilitasyon sporu, engelliler sporunun bir parçası olup, rehabilitasyonu diğer tedavi
yöntemleriyle birlikte tıbbi, mesleki ve psiko-sosyal hedeflerine ulaştırır.
Rehabilitasyon sporunun amacı ise engelli bireydeki motorik, ruhsal, tıbbi ve sosyal alanlardaki
pozitif gelişmeleri gerçekleştirmektir.
Antik çağlardan beri terapi, hareketlilik, engelliler sporu ve cimnastik aralarında bir ayrım
yapılmaksızın hepsi de rehabilitatif amaçlar için uygulana gelmiştir.
Tarih boyunca Engelliler sporunun gelişmesinde tıbbi tedaviler (tıbbi rehabilitasyon) her
zaman ilk sıralarda yer almıştır.
Erasistratos (M.Ö305-250), Galen (M.S 129-199) ve İbn-i Sina (M.S 980) gibi bilim adamları
egzersizi tıbbi cimnastiğin sağlığı geliştirici etkileriyle birlikte düşünülmesi gerekliliğini
vurgulamışlardır.
İngiltere'de S.Ludwig Guttmann 1944'de bir askeri hastanede felçliler için rehabilitasyon
merkezi kurarak Tekerlekli Sandalye sporlarının rehabilitatif etkilerinden faydalanmıştır.
Tekerlekli Sandalye sporlarının gelişmesi; gülle, cirit ve disk atma gibi teknik egzersizlerle
başlamıştır.
Guttmann Tekerlekli Sandalye Sporlarını Olimpiyat Felsefesiyle bağdaştırıp 1948 yılında
ilk Stoke Mandeville Tekerlekli Sandalye Sporları Oyunlarını organize ederek Paralimpik
Oyunlarının temelini atmıştır.
Uluslararası Paralimpik Komitesi (IPC) 22 Eylül 1989 yılında Almanya'nın Düsseldorf şehrinde
kurulup, bir yıl aradan sonra Adenaueralle 212-214, 53113 BONN adresindeki daimi
hizmet binasına taşınmıştır.
27 Mayıs 2002 tarihinde İstanbul'da kurulan Türkiye Milli Paralimpik Komitesinin de aralarında
bulunduğu 162 Ulusal Paralimpik Komitesi ile Uluslararası Serebral Palsi Spor ve
Rekreasyon Federasyonu, (Cerebral Palsy International Sport and Recreation Association
- CPISRA), Uluslararası Görme Engelliler Spor Federasyonu (International Blind Sports
Federation - IBSA), Uluslararası Zihinsel Engelliler Spor Federasyonu (International
Sports Federation for Persons with Intellectual Disability - INAS-FID) ve Uluslararası Tekerlekli
Sandalye ve Ampute Spor Federasyonu (International Wheelchair and Ampute
Sports Federation - IWAS) ndan oluşan dört Uluslararası Spor Federasyonu IPC (Uluslararası
Paralimpik) üyesidir.
Paralimpik Oyunları Yaz Oyunları 1960 Roma'da 23 Ülke'den 400 Sporcuyla başlayıp,
2008 Pekin Olimpiyatlarında 145 Ülkeden 4000 Sporcu katılımına, Yaz Oyunlarından 16 yıl
sonra da İsveç'te 13 Ülkeden 250 Sporcu katılımıyla başlayan 12-21 Mart 2010 tarihleri
arasında 5 spor dalında 64 yarışma yapılan Kış Paralimpik oyunları Kanada'nın Vancouer
kentinde 44 Ülkeden 503 Sporcunun katılımıyla gerçekleşmiştir. Paralimpik Oyunlarının
Olimpiyat Oyunlarına paralel devasa bir organizasyon olma yolunda ilerlediği
görülmektedir.
Engelliler Sporu dolayısıyla Paralimpik spor branşları Rehabilitasyon Sporunu da içermektedir.
Engelliler Sporunda mesafe kateden Ülkeler elit sporcularla yapılan başarı sporunun
yanında Rehabilitasyon Sporuna da önem vermekte ve teşvik etmektedirler.
Ülkemizde organize olmakta olan Milli Paralimpik Komitesi Rehabilitasyon Sporunu da
göz ardı etmeden organize olmalı, teşvik etmeli. Hatta bu konuda Üniversitelerle protokoller
yaparak nitelikli eleman yetiştirme programları yapılmalıdır.
Anah tar Ke li me ler: Rehabilitasyon Sporu, Engelliler Sporu, Paralimpik

Anahtar Kelimeler

-