Halk Elinde Yetiştirilen Saanen Keçilerinde Bazı Dölverimi, Büyüme ve Davranış Özellikleri

Yıl 2011, Cilt: 37 Sayı: 1, 1 - 8, 19.10.2011

Bülent Teke , Filiz Akdağ Serhat Arslan

Öz

Bu araştırma, Karadeniz Bölgesi'nde halk elinde yetiştirilen Saanen oğlaklarında büyüme, yaşama gücü ve bazı beden ölçüleri ile anaç sürünün dölverim ve davranış özelliklerinin ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın canlı materyali olarak 20 baş Saanen keçi ve 19 baş oğlak kullanılmıştır. Cinsiyet ve doğum tipinin, büyüme performansı ve beden uzunluğu, göğüs çevresi, göğüs derinliği, cidago yüksekliği ve incik çevresi gibi beden ölçüleri üzerine etkisini belirlemek için En Küçük Kareler Yöntemi; davranış özelliklerinin hesaplanmasında ise Khi Kare yöntemi kullanılmıştır. Doğum ağırlığı, çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlık değerleri ve sütten kesim ağırlığı bakımından erkek ve dişi oğlaklar arasındaki fark önemsiz (P>0,05) bulunmuştur. Ayrıca tek ve ikiz doğan oğlaklarda çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlık değerlerinin birbirine yakın değerler taşıdığı belirlenmiştir (P>0,05). Cinsiyet ile doğum tipinin beden uzunluğu, göğüs çevresi, göğüs derinliği, cidago yüksekliği ve incik çevresi gibi bazı beden ölçüleri üzerine etkisinin de önemsiz olduğu saptanmıştır. Saanen oğlakların 75 günlük sütten kesim yaşında yaşama gücü oranı % 95,2 olarak belirlenmiştir. Doğum oranı, bir doğuma düşen yavru sayısı ve ikizlik oranı ise sırasıyla; % 95; 1,53 ve % 53 olarak saptanmıştır. Saanen keçilerinde bazı davranış özelliklerinin gözlemlendiği araştırmada, gözlem süresi boyunca yem yemek için harcanan sürenin diğer davranışlara göre daha uzun sürdüğü belirlenmiştir (P<0,05). Sonuç olarak, Karadeniz Bölgesi Samsun ilinde yetiştirilen Saanen keçilerinde büyüme performansı ve bazı beden ölçülerinin erkek ve dişi oğlaklarda ve tek ile ikiz doğan yavrularda birbirine yakın değerler taşıdığı belirlenmiştir. Anaç sürünün yem yemek için harcadığı sürenin tüm davranışlara göre en yüksek oranda olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Saanen, davranış, dölverimi, sütten kesim ağırlığı

Kaynakça

• Akçapınar, H. ve Özbeyaz, C. Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgileri. 1999. Kariyer Matbaacılık, Ankara.
• Broom, D.M., Fraser, A.F., 2007. Domestic Animal Behaviour and Welfare, Cambridge University Press, Cambridge, UK.
• Karaağaç, F . , Özcan, M., Savaş, T., 2005. Some Behaviour Traits Observed on the Kıvırcık and Crossbred Lambs Raised in Intensive Conditions. Turkish Journal of Veterinary Animal Science 29, 803-809.
• Kavak, N., Savaş, T., Tölü, C., Yurtman, Y . 2004. Kaba Yem Sunumunun Olmadığı Koşullarda Yetiştirilen Erkek Oğlaklarda Genotipin Bazı Davranış Özelliklerine Etkisi, 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi http://4uzbk.sdu.edu.tr/4UZBK/POSTER/HYP/ 4UZBKP_006.pdf (Enşmı:28/09/2010)
• McManus, C., Filho, G.S., Louvandini, H., Dias, L.T., Teixeira, R.T., Murata, L.S., 2008. Growth of Saanen, Alpine and Toggenburg Goats in the Federal District, Brazil, Genetic and Environmental factors. Ciencia Animal Brasileira, 9(1), 68-75.
• Lachica M., Prieto, C., Aguilera J . F . , 1997. The energy cost of walking on the level and on negative and positive slopes in the Granadina goat (Capra hircus). British Journal of Nutrition 77, 73-81.
• Özcan H. Ve Yalçın, C. Özel Zootekni. Istanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Yayınları. İstanbul.1985.
• Penning P.D., A.J. Rohh and R.J. Orr, 1991. Patterns of ingestine behaviour of sheep continuously stocked on monocultures of ryegrass or white clover. Applied Animal Behaviour Science, 31, 237-250.
• Rook A.J. and P.D. Penning, 1991 Synchronisation of eating, ruminating and idling activity by grazing sheep. Applied Animal Behaviour Science, 32, 157-166.
• SAS., (2008). SAS ver. 9.1.3,SAS Statistical Software Program. SAS Campus Drive Cary, NC 27513 USA.
• Şengonca, M.,1989. Keçi Yetiştiriciliği. Küçükbaş Hayvan Yetiştirme, 1. Bölüm (Keçi Yetiştirme). Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Yayınları No:27, Bursa.
• Şengonca M., Kaymakçı, M., Koşum, N., Taşkın, T., Steinbach, J . , 1999. Die Bornova-Ziege, Ein never milchziegentyp. Deutsh-Türkische Agrarforschung Symposium. 27 Eylül - 2 Ekim GieBen
• Şengonca, M., Kaymakçı, M., Koşum, N., Taşkın, T., Steinbach, J . , 2002. Batı Anadolu için bir süt keçisi: "Bornova Keçisi". Hayvansal Üretim, 43(2), 79-85.
• Şengonca, M., Taşkın, T., Koşum, N., 2003. Saanen x Kıl Keçi melezlerinin ve Saf Kıl Keçilerinin kimi verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine eş zamanlı bir araştırma. Turkish Journal of Veterinary Animal Science, 1319-1325.
• Şimşek, Ü.G. ve Bayraktar, M., 2006. Saanen ve Saanen x Kıl Keçisi melezi (F1) oğlakların bazı verim özelliklerinin karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 20(3), 229-238.
• Taşkın, T., Demirören, E . , Kaymakçı, M., 2003. Saanen ve Bornova Keçilerinde Oğlak Veriminin Üretkenliği ve Etkinliği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 40(2), 33ı 40.
• Tölü C. and Savaş, T., 2003. Factors Affecting Rank- Order Development In Goats. The second joint meeting of Departments of Animal Science of the Balkan countries associated with the 32 nd Annual Session of Scientific Communications of the Bucharest Faculty of Animal Science, 15ı 17 October
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), 2008. http://www.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvanci lik.zul (Erişim 20.06. 2009).
• Uğur F . , Savaş T., Dosay M., Karabayır A., Atasoğlu C., 2004. Growth and behavioral traits of Turkish Saanen kids weaned and 45 and 60 days. Small Ruminant Research, 52, 179-184.
• Yakan, A., Ünal, N., Akçapınar, H., 2007. Keçilerde davranış. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 47(1), 39-47.
• Yurtman, Y . , Göncü, C., Savaş, T., 2005. Effect of Concantrated Feed Allowance on Behavioral Traits in Young Female Goats. Pakistan Journal of Biological Sciences 8 (12), 1639-1642.