KISRAKLARDA ÜREME MEVSİMİNİN FARKLI DÖNEMLERİNDE VAGİNAL PROGESTERON UYGULAMALARININ FERTİLİTEYE ETKİSİ

Yıl 2003, Cilt: 29 Sayı: 1, 111 - 117, 10.05.2013

Serhat Alkan , Huriye Horoz Kaya Güven Kaşıkçı , Cumhur Sönmez Kemal Ak

Öz

Özet

Çalışmada kısraklarda üreme mevsiminin farklı dönemlerinde vaginal progesteron uygulamalarının östrus ve ovulasyonun uyarılmasına etkisi araştırıldı. Tedavi gününe kadar östrus göstermeyen 8-20 yaş arasında en az bir yıl gebe kalmamış 136 safkan ingiliz kısrak kullanıldı. Kısraklara 14 gün süreyle vaginal progesterone ve progesteron uygulamasının bittiği gün (0. gün) tek doz PGF_2α uygulandı. Uygulamalar 15 Şubat-15 Mart (n=59), 16 Mart-16 Nisan (n=49) ve 17 Nisan-30 Mayıs (n=28) tarihlerinde yapıldı.

Tedavi sonrası uygulama zamanı ilerledikçe istatistiksel olarak önemsiz de olsa ortalama östrus günü (3.54 ± 2.98; 2.90 + 2.47; 1.89 ± 1.25 gün) ve ovulasyon günü (5.52 ± 3.62; 5.19 ± 2.79; 4.32 ± 2.09 gün) azaldı ve östrus gösterme oranı (%71.19; %85.71; %96.55) arttı. Yine uygulama zamanına göre sırasıyla; gebelik oranlan %35.6; %42.6; %65.5 ve tedaviye cevap vermeyen kısrakların oranı %28.8; %14.3, %3.4 oldu. 17 Nisan sonrası tedaviye alman grupta gebelik oranı arttı ve tedaviye cevap vermeyen kısrakların oranı azaldı (P<0.05).

Kısraklarda östrus ve ovulasyon un uyarılmasında 14 gün vaginal progesteron ve progesteron uygulamasının bittiği gün PGF_2a uygulamasının üreme mevsiminin her döneminde kullanılabileceği ve gebelik sağlanabileceği ancak üreme mevsiminin ilerleyen aylarında yapılan uygulamalardan daha başarılı sonuçlar alına bileceği sonucuna varıldı.

Anahtar kelimeler: Kısrak, progesteron tedavisi, ovulasyon, östrus, fertilité.

 

EFFECTS OF İNTRAVAGİNAL PROGESTERONE ADMINISTRATION ON FERTILITY IN MARES DURING DIFFERENT PERIODS OF THE BREEDING SEASON.

Summary

 The effect of season on the induction of estrus and ovulation by vaginal progesterone at different stages of the breeding season was investigated in the study. Total 136 purebred English mares at between 8-20 age that had no estrus until the treatment day and have not been pregnant for at least a year were used. Vaginal progesteron was administered to the mares for 14 days and a single dose of PGF_2α was injected at the withdrawal day. The administrations were done between 15 February- 15 March (n=59), 16 March- 16 April (n=49), and 17 April 30 May (n=28).

At the end of the treatment estrus and ovulation were observed in 81.15% of mares in 2.89 ± 2.51 and 5.09 ± 3.0 days respectively, 44.52 % of these mares conceived. Better results were scored ih later months after February. In later months there have been a decrease in post-treatment estrus (3.54 ± 2.98; 2.90 ± 2.47; 1.89 ± 1.25 days) and ovulation (5.52 ± 3.62; 5.1 ± 92.79; 4.32 ± 2.09 days) days and an increase in estrus rates (71.19 %; 85.71%; 96.55%) and pregnancy rates (35.6 %; 42.6 %; 65.5 %). A marked decrease was observed in the rate of mares that have not responded treatment between 17 April-30 May (3.4%) relating to the other months (28.8%; 14.3%) (P<0.05).

According to the results, it can be concluded that 14 days vaginal progesterone treatment and a PGF2a administration on the withdrawal day can be employed to induce estrus and ovulation at any stage of the breeding season in mares and achieve pregnancy, on the other hand more successful results could be obtained by treatment during the later months of the breeding season.

Key words: Mare, progesteron treatment, ovulation, estrus, fertility.

 

Anahtar Kelimeler

-