ALMAN SİYAH BAŞLI ETÇİ x F1 (SAKIZ x KIVIRCIK) MELEZLERİ İLE KIVIRCIK VE TÜRK MERİNOSLARINDA BAZI ÇEVRE FAKTÖRLERİNİN SÜT VERİMİ VE BÜYÜME ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2003, Cilt: 29 Sayı: 2, 259 - 266, 13.05.2013

Alper Yılmaz , Ahmet Altınel

Öz

Özet

Bu çalışmada, verimler üzerine etkili olan başlıca ölçülebilir çevre faktörleri üzerinde durulmuş ve ele alınan bu faktörlerin. Sakız x Kıvırcık (F₁), Kıvırcık ve Türk Merinosu koyunların süt verimi ve laktasyon süresi; üçlü melez (Alman Siyah Başlı Etçi x F₁ (Sakız x Kıvırcık)). Kıvırcık ve Türk Merinosu kuzuların ise büyüme hızı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Koyunların süt verimi ve laktasyon süresini etkileyen faktörler olarak genotip. doatım tipi ve laktasyondaki yaş incelenmiş ve doğum tipi dışındaki (aktörlerin etkisi önemli bulunmuştur. Beklenen süt verimi ortalamasının (93.5 kg). Sakız \ Kıvırcık (F₁) koyunlar 8.9 kg ve Türk Merinosu koyunlar 5.5 kg üzerinde süt verimine ulaşırken. Kıvırcık koyunlar 14.4 kg altında süt vermiştir İkiz doğuran koyunların süt verimi, beklenen ortalamanın 1.6 kg üzerinde olmuştur. Laktasyon süresi için beklenen ortalamanın (140 gün). F₁ koyunlarda 4.7 gün, Türk Merinosu koyunlarda 1.3 gün üzerinde, Kıvırcık koyunlarda ise 6.0 gün altında sonuçlar elde edilmiştir. Koyunlar, 2 ve 3 yaşlarında beklenen ortalamadan düşük süt verimi ve laktasyon süresine sahipken, yaşın artışına paralel olarak 4 ve 5 yaşlarında bu özellikler için en yüksek düzeylere ulaşmış ve sonraki yaşlarda yeniden bir düşüş eğilimi göstermiştir Kuzuların büyümesi üzerinde genotip, cinsiyet, doğum tipi ve ana yaşının etkileri önemli ve doğum yılının etkisi önemsiz olarak saptanmıştır. Kıvırcık genotipinde, dişi ve üçüz doğmanın etkisi bütün dönemlerde beklenen ortalamanın altında negatif değerler verirken; Türk Merinosu, üçlü melez kesim kuzusu genotipinde. erkek, tek vc ikiz (üçüzlerin varlığına bağlı olarak) doğmanın etkisi beklenen ortalamanın üstünde pozitif değerler vermiştir. Ana yaşı 4 ve 5 olan kuzuların, bütün büyüme dönemlerinde beklenen ortalamanın üzerinde pozitif sonuçlar verdikleri bulunmuştur.

Bu çalışmada, incelenen verim özellikleri üzerindeki çevre etkilerinin giderilmesi yoluyla, Sakız genotipİ taşıyan F, koyunların süt verimi özellikleri için Kıvırcık ve Türk Merinosu koy unların üzerinde pozitif sonuçlar verdiği belirlenmiştir. Üçlü melez, kuzular da bütün büyüme dönemleri ve özellikle 105. gün ağırlığı için beklenen ortalamadan yüksek büyüme değerleri göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Alman Siyah Başlı Etçi, Sakız, Kıvırcık, Türk Merinosu, Melezi eme, Çevresel faktörler.

 

THE EFFECTS OF SOME ENVIRONMENTAL FACTORS AFFECTING ON THE MILK PRODUCTION AND GROWTH CHARACTERISTICS OF THE GERMAN BLACK-HEADED MUTTON X F₁ (CHIOS X KIVIRCIK) CROSSBREDS IN COMPARISON WITH KIVIRCIK AND TURKISH MERINOS

Summary

In this study, it was aimed to investigate the effects of the measurable environmental factors affecting on the milk yield and lactation length of Chios x Kıvırcık (F₁). Kıvırcık and Turkish Merino ewes and on the growth of the three-way crossbred (German Black-Headed Mutton x P. (Chios x Kıvırcık)). Kıvırcık and Turkish Merino Iambs.

With regard to the factors affecting the milk yield and lactation length of ewes, genotype, bind type and ewe's age were investigated and the effects of the factors other than birth type were found to be significant. The Chios x Kıvırcık (F₁) and Turkish Merino ewes gave 8.9 kg and 5.5 kg higher, respectively and Kıvırcık ewes gave 14.4 kg lower milk yield than the expected mean (93.5 kg). The milk yield of ewes giving birth to twins was 1.6 kg higher than the expected mean. In terms of the lactation length of ewes, F, and Turkish Merino ewes were 4.7 and 1,3 days higher, respectively and Kıvırcık ewes were 6.0 days lower than the expected mean (140 days). At the age of 2 and 3 the ewes had lower milk yield and lactation lengths than the expected mean. The milk yield and lactation lengths were highest at the age of 4 and 5 and got lower ai the older ages. Un the growth of lambs, the effects of genotype, sex, birth type and ewe's age were significant and the effect of birth year was not found significant Being born Kıvırcık, female and triplet were negative under the expected means while being born Turkish Merino, three-way crossbred lamb, male, single and twin (due to the presence of triplets) was positive. The lambs which had dams at the age of 4 and 5 had positive growth results above the expected means at all ages.

In this study, by the investigation of the factors affecting on the inspected milk production characteristics, it was determined that F₁ ewes carrying Chios genotype gave positive results higher than Turkish Merino and Kıvırcık ewes. In terms of the growth characteristics, the three-way crossbred lambs showed higher results ıhan the expected means at all ages.

Key Words: German Black-Headed Mutton, Chios, Kıvırcık, Turkish Merino, Crossbreeding, Environmental factors.

Anahtar Kelimeler

-