KÖPEKLERDE GENEL ANESTEZİ PROSEDÜRÜ VE İNTRAOPERATİF PERİYOTTA RASTLANAN KARDİYAK RİTM BOZUKLUKLARININ TANI VE SAĞALTIMI

Yıl 2002, Cilt: 28 Sayı: 2, 381 - 401, 02.08.2013

Özlem Güzel E. Perk

Öz

Özet

İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Anabilim Dalı'nda gerçekleştirilen bu çalışmada, değişik cerrahi hastalıklar nedeniyle operasyonları yapılacak olan köpeklerin sürekli EKG monitörizasyonlarıyla, genel anestezi prosedürünün tüm aşamalarında ve intraoperatif periyotta şekillenebilecek ritm bozukluklarının erken tanı ve sağaltımı amaçlandı.

75 klinik olgunun değerlendirildiği çalışmada; yapılacak operasyonun süre ve niteliği, hayvanın taşıdığı anestezi riski ve genel durumu gibi kriterlere göre farklı anestezi protokolleri belirlendi. Premedikasyonda sedasyon amacıyla ksilazin (xylazine) kullanılan 55 köpeğin 26'sında bradikardi, atriyal duraklama ve birinci derece AV blok gibi ritim bozukluklarıyla karşılaşıldı. Bu ritim bozukluklarının sağaltımında atropin (atropine) kullanıldı. İlacın uygulanmasını takiben, geçici bir süre, birinci ya da ikinci derece kalp blokları şekillendi ancak daha sonra kalp atım sayıları ve ritmler normale döndü.

Trankilizasyon amacıyla diazepam kullanılan olguların EKG kayıtlarında ise anestezi öncesi var olan kalp ritimlerinin değişmeden kaldığı saptandı.

Anestezi indüksiyonu amacıyla ketamin (ketamine) uygulanan 59 olgunun 53'ünde kalp atım sayılarının başlangıç değerlerine oranla arttığı ancak ritimlerinin değişmediği izlendi. Üç olguda karşılaşılan ve atropin uygulamasına bağlı olarak şekillenen birinci derece AV bloğun inhalasyon anestezisi sırasında ortadan kalktığı görüldü. Sinüs tasikardi saptanan 3 olgunun 2'sinde, verapamil uygulamasını takiben kalp atım sayılarının normal limitlere düştüğü izlendi. Tolere edilebilir kalp atım sayısına sahip olan diğer olguda ritim, halotan (halothane) anestezisi sırasında normale döndü.

İndüksiyon ajanı olarak etomidat (etomidate) kullanılan olgularda kalp atım sayıları ve ritmleri yönünden herhangi bir değişiklik şekillenmedi.

Anestezi devamında inhalasyon anesteziği olarak halotan uygulanan 51 köpeğin 48'inde kalp ritminin değişmediği, geriye kalan 3 olguda birinci derece AV bloğun şekillendiği görüldü. Bu aritmi formu, kalp atım sayısı normal limitlerde olduğundan sağaltılmadı.

Halotan anestezisinden sonra alınan EKG kayıtlarında, ikinci derece blok şekillenen 2 olguya atropin uygulandı. Uygulama sonrası olgulardan birinde atriyal duraklama, diğerinde ikinci derece AV blok ile birinci derece AV blok oluştu ancak bu ritim bozuklukları geçiciydi.

İnhalasyon anestezisi olarak isofluran (isoflurane) kullanılan köpeklerin sadece Tinde atriyoventriküler kavşak ritmi şekillenirken, diğerlerinde herhangi bir değişiklik kaydedilmedi. Oluşan atriyoventriküler ritim spontan olarak normale döndü.

İsoflurane anestezisi sonrasında hiç bir olguda kalp ritim bozukluğuyla karşılaşılmadı.

Sonuç olarak; elde ettiğimiz bulgulara dayanarak: trankilizasyonda diazepam'ın ksilazin; indüksiyon-da etomidat'ın ketamin ve inhalasyon anestezisinde isofluran'ın halotan'a oranla kardiyak aritmi insidansı açısından daha güvenilir olduğu ortaya çıktı.

Anahtar Kelimeler: Anestezi, aritmi, sağaltım, köpek.

 

DİAGNOSİS AND TREATMENT OF CARDİAC RHYTHM DİSORDERS ENCOUNTERED DURİNG THE GENERAL ANAESTHESİA PROCEDURE AND İNTRAOPERATİVE PERİOD İN DOGS

 

Summary

The aim of this PhD study, which was carried out in the Istanbul University Surgery Departmet, has been the early diagnosis and treatment of rhythm disorders occurring in every step of the general anaesthesia procedure and" in the intra-operative period using continuous ECG monitoring in dogs undergoing surgery due to various surgical diseases.

In the study, in which 75 clinical cases were evaluated, different anaesthesia protocols were determined according to criteria such as duration and character of surgery, risk of anaesthesia in the patient and general condition of the patient.

In 55 dogs which were administered with xylazine for sedation during premedication, rhythm disorders such as bradycardia, atrial standstill and 1^st degree AV block were encountered in 26. Atropine was used for the treatment of these rhythm disorders. Following administration of the drug. 1^st or 2^nd degree heart block occurred temporarily; however, heart rate and rhythm returned to normal after a while.

In dogs which were given diazepam for tranquilisation, it was observed that the pre-anaesthesia heart rhythm in the ECG readings remained stable.

In 53 of a total of 59 cases, to which ketamine was administered for anaesthesia induction, it was seen that with respect to initial values, heart rate increased; however, the heart rhythm remained the same. It was observed that the Is1 degree AV block seen in 3 eases and occurring due to atropine administration, disappeared during inhalation anaesthesia. In 2 of 3 cases in which sinus tachycardia was detected, it was seen that the heart rate dropped to within normal limits following verapamil administration. The remaining case, which had a tolerable heart rate, rhythm returned to normal during halothane anaesthesia.

There was no change cither in heart rate or in rhythm in cases which were given etomidate as an induction agent.

Of 51 cases, in which halothane was given for the continuation of inhalation anaesthesia, it was seen that heart rhythm did not change in 48 cases and 1^st degree AV block occurred in the remaining 3. This form of arrhythmia was not treated as it was within normal limits.

Two cases, in which 2^nd degree AV block occurred in the ECC readings taken after halothane anaesthesia, were given atropine. Following administration, atrial standstill occurred in 1 case and 2^nd degree AV block together with 1^st degree AV block occurred in the other case. However, these rhythm disorders were temporary.

While atrioventricular junctional rhythm occurred in only I of the dogs to which isoflurane was administered as the inhalation anaesthetic, no change was seen in the other cases. Atrioventricular junctional rhythm returned to normal spontaneously. Following isoflurane anaesthesia, heart rhythm disorders were not encountered in any of the cases.

Finally, in view of our findings; it has been concluded that diazepam is more reliable than xylazine for tranquilisation, etomidale is more reliable than ketamine for induction and isoflurane is more reliable than halothane during inhalation anaesthesia with respect to the incidence of cardiac arrhythmias.

Key Words: Anaesthesia, arrhythm, treatment, dog.

 

Anahtar Kelimeler

-