MARMARA BÖLGESİ TERMAL MİNERALLİ KAYNAK SULARI: HİDROKİMYASAL ÖZELLİKLERİ VE ZAMANA BAĞLI DEĞİŞİMİ

Yıl 2011, Cilt: 24 Sayı: 1, 19 - 64, 01.05.2012

İpek F. Barut

Öz

Marmara Bölgesi ülkemizdeki termomineral su kaynakları yönünden oldukça zengindir. Bölgede mevcut sıcak

ve/veya mineralli sularının tıbbi amaçlarla yurt içi ve yurt dışında da olmak üzere yaygın kullanımını sağlamak

ülkemiz halk sağlığı ve sağlık turizmine katkı açısından oldukça önem taşımaktadır. Bu amaçla, bölgedeki 153

termal ve/veya mineralli su kaynaklarının fiziksel ve kimyasal hatta radyoaktif bulgularının 80 yıllık tarihsel

süreçteki değişimi hidrokimyasal yöntemlerle değerlendirilmiştir. Bu dönemde laboratuar analiz koşullarındaki

değişme/gelişmenin farklılıklara neden olduğu yadsınamaz. Bununla birlikte her türlü olumsuz koşula rağmen

ortaya konmuş araştırmalar, kabaca olsa da bu termal mineralli kaynaklardaki geçmişten günümüze olası değişimin

ortaya konmasını sağlayacaktır.

Bölgede çoğunluğu vadoz/karışık kökenli olan bu suların fiziksel ve kimyasal özelliklerinde zaman içinde değişimler

meydana gelmiştir. Bazı kaynakların kaybolduğu gibi yeni kaynakların da oluştuğu literatür çalışmalarında

bulunmuştur. Sodyum, kalsiyum, bikarbonat ve klorür’ce zengin olan bu sıcak ve/veya mineralli suların Rn222

genel dağılımı ise 0-50 Becquerel/l aralığındadır. KAFZ boyunca meydana gelen aktif sismisite nedeniyle deprem

oluşturan kırıklar üzerinde/yakınında bulunan Adapazarı, İzmit ve Yalova hattındaki Yalova Termal ve Sakarya-

Akyazı-Kuzuluk’taki kaynakların içeriğinde bazı değişikliklere rastlanmıştır. Bununla birlikte İstanbul Tuzla

içmelerinde olduğu gibi havzanın kıyıda yer alması ve deniz düzeyindeki kaynakların, kimyasal bileşimlerinin

değerlendirilmesi ile EC değerlerinde görülen mevsimsel artış, deniz suyu girişiminin belirleyicisi olmuştur. Bu

kaynakların kimyasal bileşimleri, deniz suyuyla karışım oranının % 3-12 arasında değiştiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Balneoloji, Hidrokimya, Marmara Bölgesi

Kaynakça

• Halaçoğlu, Y. 1996, Türk Tarih Kurumu ve Balkan Araştırmaları”, Tarihte ve Güney-Doğu Avrupa: Balkanolojinin Dünü, Bugünü ve Sorunları Uluslararası Sempozyumu, Ankara, 13-14 Kasım 1996.