Beklenmeyen Olumsuz Çevresel Olaylar Sonrasında Örgütün Toparlanma Süreci Başarısını Artıran Faktörler: Samsun Örneği

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 1, 22 - 47, 23.07.2016

Hasan Gül Melike Şentürk

Öz

Örgütlerin beklenmeyen olumsuz çevre olayları karşısındaki dirençliliğinin incelendiği bu makalede öncelikle bir örgütün söz konusu bir olaya maruz kalma süreci ele alınmıştır. Daha sonra örgütün bu süreçteki dirençliliğini ve toparlanma sürecindeki başarısını artırması muhtemel faktörler tanımlanmış ve ilgili literatüre yer verilmiştir. Bu çalışma kapsamında söz konusu faktörlerin toparlanma süreci başarısı ile ilişkilendirildiği bir uygulama da gerçekleştirilmiştir. Samsun ilinde 2012 yılında meydana gelen sel felaketinden olumsuz etkilenen 106 işletme ile gerçekleştirilen uygulama sonucunda elde edilen verilerin analizi ile ortaya çıkan bulgular ve bu bulgulara ilişkin değerlendirmeler de makalenin son bölümünü oluşturmaktadır. Bu uygulama sonucunda toparlanma başarısının söz konusu faktörlerden 10 tanesi ile ilişkili olduğu tespit edilmiş ve ek olarak toparlanma başarısının örgüte ait ekonomik kapasite, örgüt içi ilişki kapasitesi ve teknik kapasitenin niteliğine göre değişkenlik gösterdiği gözlemlenmiştir. Bu bağlamda değerlendirme bölümünde bulgular yorumlanmış ve gerekli öneriler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beklenmeyen Olumsuz Çevre Olayları, Örgütsel Direnç, Toparlanma Süreci, Örgütsel Dirençlilik Boyutları

Elements That Increase the Recovery Process Success After an Unexpected Negative Environmental Event

Öz

In this study, organizational resistance against unexpected negative environmental events is investigated. First, the process organizations get through after an exposure to such events is examined. Second, factors that possibly increase organizational resistance and success of the recovery process are defined and literature related with these factors is given. In scope of this study, an empirical part is included in which the relationship between aforementioned factors and organizational recovery process is investigated. Last part of this paper presents the findings obtained from the analysis of data of 106 businesses affected by a flood in Samsun city in 2012 and discussions related with these findings. As a result of this empirical study, 10 out of 26 factors are correlated with the success of organizational recovery process. In addition to that, organizational recovery process is correlated with economical, technical and intra-organizational social capacities of organizations. In this respect, the findings are interpreted and necessary suggestions are made in the discussion part.

Anahtar Kelimeler

Unexpected Unfavorable Environmental Events, Organizational Resilience, Recovery Process, Dimensions of Organizational Resilience

Kaynakça

• AFAD (2012). Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı Verileri. Samsun.
• Böke, K. (2010). Örnekleme. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 4. Bölüm, 105-149.
• Bruneau, M., S. E. Chang, R. T. Eguchi, G. C. Lee, T. D. O’rourke, A. M. Reinhorn, M. Shinozuka, K. Tierney, W. A. Wallace ve D. Von Winterfeldt (2003). A framework to quantitatively assess and enhance the seismic resilience of communities. Earthquake Spectra, 19 (4), 733-752.
• Comfort, L. K. (1999). Shared risk: Complex systems in seismic response. New York: Pergamon.
• Comfort, L. K., A. Boin ve C. C. Demchak (2010). Designing resilience: Preparing for extreme events. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
• Economist Intelligence Unit (2007). Business resilience: ensuring continuity in a volatile environment. London: EIU
• Hair, J. F., W. C. Black, B. J. Babin ve R. E. Anderson (2010). Multivariate Data Analysis: A Global Perspective. New Jersey: Prentice Hall.
• Hockerts, K. (1999). Sustainability radar. Greener Management International, 25, 29-49.
• Horne, J. F. ve J. E. Orr (1998). Assessing behaviors that create resilient organizations. Employment Relations Today, 24 (4), 29-39.
• Iacobucci, D. ve G. A. Churchill (2010). Marketing Research Methodological Foundations. 10th Edition. Canada: South-Western, Cengage Learning.
• Jeyarathmm, M. (2008). Strategic management. Mumbai: Global Media.
• King, A. (1995). Avoiding ecological surprise: Lessons from long-standing communities. Academy of Management Review, 961-985.
• Lewis, R., E. Donaldson-Feilder ve A. Pangallo (2011). Developing resilience. Affinity Health at Work. http://www.cipd.co.uk/binaries/developing-resilience_2011.pdf (27.06.2015).
• Linnenluecke, M. K. ve A. Griffiths (2012). Assessing organizational resilience to climate and weather extremes: complexities and methodological pathways. Climatic change, 1-15.
• Linnenluecke, M. K., A. Griffiths ve M. Winn (2012). Extreme weather events and the critical importance of anticipatory adaptation and organizational resilience in responding to impacts Business Strategy and the Environment, 21 (1), 17-32.
• McDaniels, T., S. Chang, D. Cole, J. Mikawoz ve H. Longstaff (2008). Fostering resilience to extreme events within infrastructure systems: characterizing decision contexts for mitigation and adaptation. Global Environmental Change, 18 (2), 310-318.
• McManus, S., E. Seville, D. Brunsdon ve J. Vargo (2007). Resilience management: a framework for assessing and improving the resilience of organisations. Resilient organisations research report.
• Naess, L. O., G. Bang, S. Eriksen ve J. Vevatne (2005). Institutional adaptation to climate change: flood responses at the municipal level in Norway. Global Environmental Change, 15 (2), 125-138.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. 2. Cilt. İstanbul: Yayınodası Ltd.
• Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA: Lexington.
• Pasmore, W. A. (1994). Creating strategic change: Designing the flexible, high-performing organization. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Paton, D. ve D. M. Johnston (2006). Disaster resilience: an integrated approach. Illinois: Charles C Thomas Pub Limited.
• Rose, A. (2004). Defining and measuring economic resilience to disasters. Disaster prevention and management, 13, 307-314
• Sevinç, B. (2010). Survey Araştırması Yöntemi. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 7. Bölüm, 245-286.
• Sine, W. D. ve R. J. David (2003). Environmental jolts, institutional change, and the creation of entrepreneurial opportunity in the US electric power industry. Research Policy, 32 (2), 185-207.
• Smith, K. (2013). Environmental hazards: assessing risk and reducing disaster. 6th Edition. New York: Routledge.
• TDK (2013). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. http://tdk.org.tr/index.php?option= com_gts&view=gts (26.06.2015).
• Tierney, K. ve M. Bruneau (2007). Conceptualizing and measuring resilience: A key to disaster loss reduction. TR News, 250, 14-17.
• Uşak (2013). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsüne ait örneklem büyüklüğünün hesaplanmasına ilişkin belge. http://sosbil.usak.edu.tr/dokuman/orneklem.xls (26.06.2015).
• Van Fenema, P. C. (2005). Collaborative elasticity and breakdowns in high reliability organizations: contributions from distributed cognition and collective mind theory. Cognition, Technology & Work, 7 (2), 134-140.
• Vogus, T. J. ve K. M. Sutcliffe (2007). Organizational resilience: towards a theory and research agenda. 2007 IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics, 3418-3422.
• Weick, K. E. ve K. M. Sutcliffe (2007). Managing the unexpected: resilient performance in an age of uncertainty. San Francisco: John Wiley & Sons.
• Weick, K. E., K. M. Sutcliffe ve D. Obstfeld (1999). Organizing for high reliability: Processes of collective mindfulness. Crisis management, 3, 31-66.
• Westrum, R. (2006). A typology of resilience situations. Resilience Engineering–Concepts and Precepts. Ashgate Publishing Company, 55-66.
• Wildavsky, A. B. (1991). Searching for safety. New Brunswick: Transaction Books.