DEĞİŞEN TÜRK KADININI CUMHURİYET DİZİSİ BAĞLAMINDA YORUMLAMAK

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 8 - Yeni Yüzyıl'da İletişim Çalışmaları Dergisi Cumhuriyetimizin 100. Yılı Özel Sayısı, 73 - 86, 27.10.2023

Buse Mete , Ersin Aycan

Öz

Bu çalışma, erken cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen kadın reformlarının toplumsal cinsiyet eşitliği açısından önemini araştırmaktadır. Cumhuriyet adlı tarih dizisinden alınan örneklerle desteklenen çalışma, dönemin kadın reform hareketlerini ele almaktadır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yapılarak olaylar ve konular derinlemesine yorumlanmaya çalışılmıştır. Kadınlara sağlanan eğitim fırsatları, kadınların çalışma hayatında yer almalarını sağlayan yasal düzenlemeler, kadınların elde ettiği siyasi haklar Ziya Öztan’ın yönettiği 1998 TRT yapımı Cumhuriyet dizisinden alıntılar ve aktarmalarla Türk kadınının değişim merhalelerini göstermektedir. Çalışmanın ana ekseni, erken cumhuriyet dönemindeki kadın reformlarının toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda yapılan önemli yenilikler olduğunu vurgulamaktır. Bu reformlar, kadınların toplumun her alanında aktif rol almasını teşvik etmiş ve toplumsal cinsiyet eşitliğine katkıda bulunmuştur. Sonuç olarak çalışmada, erken cumhuriyet dönemindeki kadın reformlarının toplumsal dönüşümdeki önemi vurgulanmakta ve bu gelişmelerin Cumhuriyet dizisinde ne şekilde ele alındığını analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet Dizisi, Atatürk, Türk Kadını, Toplumsal Cinsiyet

Etik Beyan

Bilindiği üzere anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar, insan ve hayvanların (materyal/veriler dâhil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması ve kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar için etik kurul izni gerekir. Yukarıda bilgisi verilen çalışmamızın bu kapsamda yer almadığını, bu nedenle herhangi bir etik kurul izni gerektirmediğini, çalışmanın hazırlanmasında ve yayın sürecinde hiçbir etik kural ihlali yapılmadığını kabul ve beyan ederiz.

INTERPRETENG THE CHANGE OF TURKISH WOMEN WITHIN THE CONTEXT OF TV SERIES 'CUMHURİYET'

Öz

This study examines the significance of women's reforms undertaken during the early republican period in terms of gender equality. Supported by examples from the historical series called Cumhuriyet, the study focuses on the women's reform movements of that period. Utilizing document analysis, which is one of the qualitative research methods, events and topics are interpreted in depth. The education opportunities provided to women, legal regulations enabling their participation in the workforce, and the political rights acquired by women are illustrated through quotes and excerpts from the 1998 TRT production Cumhuriyet, directed by Ziya Öztan, showcasing the stages of transformation of Turkish women. The main focus of the study emphasizes the significant innovations made in terms of gender equality through women's reforms during the early republican period. These reforms have encouraged women to actively participate in all areas of society and have contributed to gender equality. In conclusion, the study highlights the importance of women's reforms during the early republican period in social transformation and analyzes how these developments are addressed in the series Cumhuriyet.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet Series, Atatürk, Turkish Women, Gender

Kaynakça

• Aktekin, S., & Çoban, Z. (2012). Tarih Derslerinde Tarihi Film ve Dizilerin Kullanımına İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri: Trabzon Örneği. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 141-160.
• Arı, A. (2002). Tevhid-i Tedrisat ve Laik Eğitim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 181-192.
• Arıkan, T. (1984). Atatürk'ün Türk Kadını Hakkındaki Görüşlerinden Bir Demet. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Aydın, H. (2015). Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Türkiye’de Kadın. Current Research in Social Sciences, 1(3), 84-96.
• Bakacak, A. G. (2009). Cumhuriyet Dönemi Kadın İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 11(44), 627-638.
• Başhan, E. (2023). Osmanlı’dan Cumhuriyet Dönemine Geçişte Kadın Kimliğinde ve Kılık Kıyafette Modernleşme Süreci. Social Sciences Research Journal,, 12(2), 294-307.
• Birmingham, P., Wilkinson, D. (2003). Using research instruments: A guide for researchers. Routledge.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. California : SAGE Publications Ltd.
• Creswell, J. W., Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory Into Practice, 39(3), 124-130. doi:10.1207/s15430421tip3903_2
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih Öğretiminde Filmlerin Yeri ve Önemi. Bilig(42), 77-93.
• Erdem, A. R. (2015). Atatürk'ün Kadına ve Kadın Eğitimine Verdiği Önem. Belgi Dergisi(9), 1266-1277.
• Erkılıç, S. A. (2005). Kurmaca Filmler Üzerinden Sinema ve Tarih İlişkisine Bakış. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 2(71), 71-87.
• Eroğlu, H. (1987). Modern Eğitim İlkesi Olarak Eğitim Birliği ve Yanlış Uygulamalar. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 4(10), 35-46.
• Gönenç, A. Y. (2006). Fransa'da ve Türkiye'de Kadın Hareketleri. Istanbul University Faculty of Communication Journal(27), 63-84.
• Gözütok, F. D. (1995). Kadın ve Eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(1), 43-47.
• Hiç, S. (1999). Atatürk, Cumhuriyet ve Kadın Hakları. Erdem, 11(33), 759-763.
• İçli, T. G. (2003). Cumhuriyet Döneminde Kadının Sosyal Konumu. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 19(56), 583-595.
• İnan, A. (1985). Çağdaşlaşmada Kadın Hakları. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1(2), 331-334.
• Kalçık, C. (2019). Tarihi Dizilerle Yaşam Boyu Öğrenme Algısının Televizyon İzlenme Durumuna Göre İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 113-134.
• Kuyaksil, A. (2009). Türk Anayasalarında Kadın Hakları ve Gelişimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 327-351.
• Öztaş, S., Anıl, N., & Kılıç, B. (2013). Tarihi Film veya Dizilerin Tarihe İlgiyi Artırmada Etkisine İlişkin MYO Öğrencilerinin Görüşleri. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 107-120.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendime Yöntemleri. (M. Bütün, & D. B. Selçuk , Çev.) Ankara: PEGEM.
• Swiss, L., & Jessica , B. (2017). Obligations and Omissions, Canada’s Ambiguous Actions on Gender Equality (Cilt 1). McGill-Queen's Press-MQUP.
• Taşkıran, T. (1973). Cumhuriyetin 50. yılında Türk kadın hakları. Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Ünal, M. (1998). Türk Medeni Kanunu Bakımından Kadın Hakları. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6 (1-2 (Prof. Dr. Süleyman ARSLAN'a ARMAĞAN), 668.
• Vleuten, A. v.-d. (2007). The Price of Gender Equality. Hampshire, ABD: Ashgate Publishing Company.
• Yılmaz, A. (2010). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadın Kimliğinin Biçimlendirilmesi. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 9(20), 191-212.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• Açar, M. (2017, 10 29). Haber Türk. 10 05, 2023 tarihinde HaberTürk: https://www.haberturk.com/milli-mucadele-ve-cumhuriyet-filmleri-1691652 adresinden alındı
• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. (2023, Eylül 01). www.atam.gov.tr: https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/S%C3%96YLEV-ORJ%C4%B0NAL.pdf adresinden alındı.
• Öztan, Z. (Yöneten). (1998). Cumhuriyet [Sinema Filmi].