GELENEKSEL TV HABERCİLİĞİNDEN DİJİTAL HABERCİLİĞE DÖNÜŞÜM: BİR ÖRNEK OLAY OLARAK “FATİH PORTAKAL TV YOUTUBE HABER KANALI” İNCELEMESİ

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 11, 13 - 28, 29.01.2025

Tuğrul Tunalıgil

Öz

Günümüz haberciliğinde geleneksel medyadan dijital medya mecralarına doğru dikkat çekici bir dönüşümün hız kazandığı görülmektedir. Aktif kullanıcı sayısına göre dünyada en çok kullanılan ikinci sosyal medya platformu olan YouTube kanalları ise hem dünyada hem de Türkiye’de bu dönüşüme öncülük etmektedir. Televizyonun görsel-işitsel içeriği ile sosyal medyanın katılımcı kültürünün birleştiği hibrit bir ortam olarak nitelenen YouTube’da, son dönemde Türkiye’de geleneksel medyada uzun yıllar görev yapmış gazetecilerin gittikçe daha fazla kanal açarak haber yayıncılığı yaptığı göze çarpmaktadır. Bu çalışma, geleneksel gazeteciliğin değişen dinamiklerinde YouTube haberciliğinin oynadığı rolün incelenmesini amaçlamaktadır. Bilimsel dayanak olarak ağ toplumu, eşik bekçiliği, dijital cemaatler kavramları ile gündem belirleme kuramları temel alınmıştır. Bu kavram ve kuramların izdüşümleri, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme yapılan “Fatih Portakal YouTube TV” kanalının üç yöneticisinin açıklamalarında aranarak yorumlanmıştır. Çalışmada, Portakal’ın yönettiği YouTube kanalı ile Fox TV’de sunduğu haber bülteninin karşılaştırmalı içerik analizine de yer verilmiştir. YouTube’un, geleneksel medyaya kıyasla patron ve iktidar sansüründen daha bağımsız bir mecra olarak görülmesine rağmen; izlenme sayısını artırmak için sponsorlar ve reklam verenlere ihtiyaç duyması, SEO kuralları ve bazı sakıncalı kelimelerin kullanımının cezalandırılması gibi unsurlarının gazetecilerin özgürlüğünü sınırlayabildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital medya, Youtube haberciliği, Üreten tüketici, Katılımcı kültür, Ağ toplumu

Etik Beyan

Araştırmamı etik kurallar çevresinde hazırladığımı beyan ederim. Tuğrul Tunalıgil

TRANSFORMATION FROM TRADITIONAL TV JOURNALISM TO DIGITAL JOURNALISM: A REVIEW OF “FATIH PORTAKAL TV YOUTUBE NEWS CHANNEL” AS A CASE

Öz

In today's journalism, a noticeable transformation towards digital media platforms from traditional media is gaining momentum. News channels on the most widespread digital media platform, YouTube, are pioneering this transformation both globally and in Turkey. YouTube, characterized as a hybrid environment where the visual and auditory content of television merges with the participatory culture of social media, has recently shown the trend of journalists with years of experience in traditional media opening more channels and engaging in news broadcasting. The aim of this study is to address the new dynamics of traditional journalism that have evolved within the realm of YouTube journalism. The study is grounded in scientific foundations such as network society, gatekeeping, digital communities and agenda-setting theories. The implications of these concepts and theories have been sought and interpreted through semi-structured in-depth interviews with three managers of the "Fatih Portakal YouTube TV" channel. The study includes a comparative content analysis of the YouTube channel managed by Portakal and the news bulletin he presented on Fox TV. Although YouTube is considered a platform relatively free from the censorship of media owners and political power compared to traditional media, it is concluded that certain factors—such as the need for sponsors and advertisers to increase viewership, SEO rules, and the penalization of certain sensitive words—can restrict journalists' freedom.

Anahtar Kelimeler

Digital media, Youtube journalism, Prosumer, Participatory culture, Network society

Kaynakça

• Altay, M. (2008). Bugün kullandığımız televizyondan daha fazlası. İ. Yerlikaya (Edt.), Birey eksenli interaktif yayıncılık IPTV (ss. 91-107). Türkiye Bilişim Derneği-RTÜK Yayınevi.
• Atabek, N. (2012). Gündem belirleme araştırmaları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (5), 155-174.
• Bendaş, K. (2022). Dijitalleşen dünyada medyanın dönüşümü: Geleneksel medyadan yeni medyaya geçiş ve Türkiye’de internet haberciliği. Anasay, 22, 373-396. doi: https://doi.org/10.33404/anasay.1185803
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. The Free Press.
• Bulut, S. (2020). Egemen söylemin kıyısındakiler: Alternatif bir platform olarak Youtube’da gazetecilik ve gazeteciler üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 2 (7), 727-748.
• Büyüköztürk, Ş. E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları.
• Castells, M. (2008). Ağ toplumunun yükselişi (E. Kılıç, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Cohen, B. (1963). The press and foreign policy. Princeton University Press.
• Çelebi, F. (2021). Dijital çağda liderlik ve girişimcilik. İksad Yayınevi.
• Çetin, Ş. E. & Ayhan, A. (2020). Katılımcı kültür olgusu bağlamında sosyal medya: Netnografik bir analiz. Intermedia International e-Journal, 7 (2), 47-69.
• Dijk, J. V. (2006). The network society: Social aspects of new media. Sage Publications.
• Dijk, J. V. (2009). Users like you? Theorizing agency in user-generated content. Media Culture ve Society, 31 (1), 41-58.
• Ellis, J. (2000). Seeing things: Television in the age of uncertainty. I.B. Tauris.
• Fuchs, C. (2015). Dijital emek ve Karl Marx (S. Oğuz, Çev.). Notabene Yayınları.
• Goodwin, T. (2015, Mart 3). The battle is fort the custumer interface. https://techcrunch.com:https://techcrunch.com/2015/03/03/in-the-age-of-disintermediation-the-battle-is-all-for-the-customer-interface/
• Işıklar, H. C. (2020). Televizyon ve dijital medyada görüntülü habercilik. Nobel Yayıncılık.
• Jenkins, H. (2019). Cesur yeni medya: Teknolojiler ve hayran kültürü (N. Yeğengil, Çev.). İletişim Yayınları.
• Kamacı, A.İ. (2021). Sosyal medya ve şöhret kültürü: çocuk youtuberlar üzerine etnografik bir inceleme. [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Kurt, G. (2022). Youtube gazeteciliği ekseninde dönüşen geleneksel gazetecilik: Gerçektivi örneği. Journal of Communication Science Researchs, 2 (3), 184-201.
• Kürkçü, D. D. (2017). Haber tweetleri üzerinden kullanıcı etkileşiminin analizi. Erciyes İletişim Dergisi Akademia, 5(1), 314-324.
• Lichtenstein, D. ve Bause, H. (2021). Journalistic youtubers and their role orientations, strategies, and professionalization tendencies. Journalism Studies, 22(9), 1103-1122. doi:https://doi.org/10.1080/1461670X.2021.1922302
• Lippmann, W. (1998). Public opinion. Transaction Publishers.
• Lopezosa, C., E. ve Montoro, M. P. (2020). Making video news visible: Identifying the optimization strategies of the cybermedia on Youtube, using web metrics. Journalism Practice, 14 (4), 465-482. doi:https://doi.org/10.1080/17512786.2019.16286
• Manovich, L. (2001). The language of new media. The MIT Press.
• Manovich, L. (2003). New media from borges to html. The Language of New Media (N. Wardrip & N. Montfort, Ed.). 13-25. The MIT Press.
• McCombs, M. E. & Shaw, D. L. (1972). The agenda-setting function of mass media. The Public Opinion Quarterly, 36 (2), 176–187.
• McQuail, D. & Windhal, S. (2005). İletişim modelleri: Kitle iletişim çalışmalarında (K. Yumlu, Çev.). İmge Kitabevi.
• Miller, G. (2012). Tüketimin evrimi: Cinsiyet, statü ve tüketim (G. Vardar, Çev.). Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Özdemir, Z. & Çetinkaya, A. (2019). Dijitalleşme sürecinde iletişim ve haberciliğin evrimi. Der Yayınları.
• Özmen, K. (2022). Gazeteciliğin değişimi ve Youtube’deki temsili: Medya ve kültür. Kültürel Çalışmalar ve Medya Dergisi, 2(1), 10-27.
• Öztürk, G. (2013). Dijital reklamcılık ve gençlik. Beta Yayınları.
• Peer, L. & Ksiazek, T. (2011). Youtube and the challenge to journalism. Journalism Studies, 1(12), 45-63.
• Pişer, İ. (2020). Youtube’da gazetecilik yapmanın ekonomi politiği. Çiftçi, H. & Gezgin S., (Ed.), Dijital Çağda Değişen Gazete ve Gazetecilik (ss. 199- 225). İksad Yayınevi.
• Rheingold, H. (2000). The virtual community, revised edition: Homesteading on the electronic frontier. MIT Press.
• Similarweb (2023, Ocak 31). Top websites ranking, most visited web sites of the world. Similarweb.com: https://www.similarweb.com/top-websites
• Socialblade, (2022, Aralık 27). Socialblade: Top 100 YouTubers in Turkey sorted by SB Rank, https://socialblade.com/youtube/c/kirshoff
• Subaşı, T. (2021). Katılımcı kültür tartışmaları bağlamında Youtube: Eleştirel bir değerlendirme. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi MEDİAJ, 4(2), 1-20.
• Şen, A. F. (2020). Bir dijital gazetecilik uygulaması olarak video gazeteciliği ve çevrimiçi haber videoları. Erkmen Ö., Ataman B. & Çoban B. (Edt.), Yeni Gazetecilik, Mecralar, Deneyimler, Olanaklar (ss.177-214). Kafka Kitap.
• Toffler, A. (1996). Üçüncü dalga (A. Seden, Çev.). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Tönnies, F. (2001). Community and civil society. Cambridge University Press.
• TÜBİTAK (2023 Mart 1). Derinlemesine görüşme. https://tusside.tubitak.gov.tr/tr/yontemlerimiz/Derinlemesine-Gorusme
• Yıldırım, B. (2013). Gazeteciliğin dönüşümü: Yöndeşen ortam ve yöndeşen gazetecilik. Selçuk İletişim Dergisi, 6 (2), 230-253.