Ortadoğu Toplumlarında Komşuluk İlişkileri ve Komşuya Güven Düzeyi: Sosyolojik Bir Yaklaşım

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 8-9, 33 - 63, 30.12.2016

Kadir Canatan , İlker Pazarbaşı

Öz

Kadim bir medeniyet havzası olan Ortadoğu coğrafyasında etnik çeşitliliğe rağmen ortak bir kültür hüküm sürmektedir. Bu kültürü, İbrahimî dinlerin belirlediği profetik/nebevi bir kültür olarak değerlendirmek mümkündür. Nebevi kültürün son halkalarını olan Tevrat, İncil ve Kur’an gibi kutlu metinlerde komşuluk, Tanrı’yla birlikte anne-babaya saygıdan hemen sonra gelir. Soy-sop ve akrabalık gibi ortak paydalar olmasa bile bu toplumlarda komşuluk “kurgusal” bir
akrabalık olarak düşünülür. Komşu hakkı kavramı, bu coğrafya ve kültürün
ürettiği bir kavramdır. Modern zamanlarda komşuluk ve komşuya güven
zedelenmiş ve komşular arası ilişkilerde bir kriz yaşanmaktadır. Bu makale,
Dünya Değerler Araştırması kapsamında çeşitli Ortadoğu ülkelerinde derlenmiş
olan veriler temelinde komşuya güven ve bunu olumlu ya da olumsuz etkileyen
değişkenlerin bir analizini sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Komşuluk, Komşuya Güven, Komşuluk İlişkileri, Ortadoğu Toplumları, Modernleşme

Kaynakça

• Alver, K. (2007), Steril Hayatlar, Kentte Mekânsal Ayrışma ve Güvenlikli Siteler, Hece Yayınları, Ankara.
• Bauman, Z. (2011), Bireyselleşmiş Toplum, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Cebeci, L. (2013), “İslam Kültüründe Komşuluk” Sh. 51-59, In: İnsani Sorumluluk, DİB Yayınları, Ankara.
• İbn Haldun (1977), Mukaddime, C. I, Çeviren: Turan Dursun, Onur Yayınları, Ankara.
• Field, J. (2008), Sosyal Sermaye, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Çağrıcı, M. “Komşu” maddesi, İslam Ansiklopedisi, Sh. 157-158.
• Giddens, A. (1994), Modernliğin Sonuçları, Ayrıntı, İstanbul.
• Kitab-ı Mukaddes (1997), Kitab-ı Mukaddes Şirketi, İstanbul.
• Yıldız, C. & Gündüz, M. (2015), Komşuluk Kültürü, Nobel Yayınları, Ankara.