One of the New Actors of Turkish Agriculture: Avocado (Persea americana Mill.)

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 70 - 83, 20.12.2024

Güven Şahin

Öz

Türkiye constitutes one of the most advantageous and special regions of the world in terms of agriculture due to its location and geographical conditions. Türkiye’s cropping pattern has diversified considerably over the years through variety development and demonstration activities for new crops. Guava, lime, shadok (pomelo), passion fruit (passiflora), stevia, mango, pepino, golden strawberry, quinoa and many more agricultural products have started to gain a place in Türkiye’s agricultural life. Avocado (Persea americana Mill.), which is the subject of our study, is one of the agricultural products that can be evaluated in this context. Avocado has shown a very serious development and attracted attention in Türkiye, especially in recent years, with the selection of ideal varieties and increasing experience in this field. This agricultural activity, which is concentrated in a few districts along the coastal belt of the Mediterranean Region in our country, should be planned and handled very sensitively. The fact that avocado provides a very high profit to its producers and that the demand for avocado is increasing due to its effects on human health indicate that there will be very serious developments in this field. In this study, avocado, which has attracted attention in Türkiye in recent years, was analyzed from the perspective of agricultural geography. In addition to the geographical distribution, production and trade of avocado cultivation in Türkiye, the history and global status of avocado agriculture are also mentioned.

Anahtar Kelimeler

Avocado, Persea americana Mill., Türkiye, Agricultural Geography.

Türkiye Tarımının Yeni Aktörlerinden Avokado (Persea americana Mill.)

Öz

Türkiye, bulunduğu konum ve coğrafi şartlarından ötürü dünyanın tarım açısından en avantajlı ve de özel bölgelerinden birini teşkil etmektedir. Makro ve mikroklima şartları, topografyasının çeşitliliği, tarımsal açıdan köklü bir bilgi biriminin mirasçısı olması gibi hususlar Türkiye’yi bu açıdan benzersiz kılmaktadır. Türkiye bu avantajları sayesinde çaydan muza, zeytinden ayçiçeğine değin çok çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilebildiği bir ülkedir. Çeşit geliştirme ve yeni tarım ürünlerine yönelik demonstrasyon çalışmalarıyla da Türkiye’nin bitkisel ürün deseni yıllar içinde çok ciddi bir çeşitlilik kazanmıştır. Guava, lime (misket limon), şadok (pomelo), çarkıfelek (passiflora), stevia (Şeker otu), mango, pepino, altın çilek, kinoa gibi sayısı artırılabilecek çok sayıda tarım ürünü Türkiye tarım hayatında yer edinmeye başlamıştır. Çalışma öznemiz olan avokado (Persea americana Mill.) da bu kapsamda değerlendirilebilecek tarım ürünlerinden biridir. Avokado, Türkiye’de özellikle son yıllarda ideal çeşit seçimi ve bu alandaki deneyimlerin de artmasıyla çok ciddi bir gelişim göstermiş ve dikkat çekmeye başlamıştır. Ülkemizde Akdeniz Bölgesi kıyı kuşağı boyunca, belli başlı birkaç ilçede yoğunlaşan bu zirai faaliyet çok hassas bir şekilde planlanarak ele alınmalıdır. Zira avokadonun üreticisine çok yüksek bir kazanç sağlaması, insan sağlığı üzerindeki etkilerinden ötürü talebin artması gibi hususlar bu alanda çok ciddi gelişmelerin yaşanacağını ortaya koymaktadır. Öte yandan avokadonun çok su tüketen ve su fakiri ülkeler için çok tahripkâr olabilen bir tarım ürünü olma yönünün de altının çizilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de son yıllarda dikkat çekmeye başlayan avokadonun ziraat coğrafyası perspektifinde analizi yapılmıştır. Türkiye’de avokado yetiştiriciliğinin coğrafi dağılımı, üretimi, ticareti yanı sıra avokado ziraatının tarihi ve dünya çapındaki durumuna da değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avokado, Persea americana Mill., Türkiye, Ziraat Coğrafyası.

Kaynakça

• Avocado Variety Collection (2024, January 17). Avocado varieties. https://avocado.ucr.edu/
• Ayala Silva, T. & Ledesma, N. (2014). Avocado history, biodiversity and production. In Nandwani, D. (Ed.), Sustainable horticultural systems (pp. 157-205). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-06904-3_8
• Bayram, S. & Arslan, M. (2007). Düşük ve yüksek sıcaklıkların avokado yetiştiriciliği üzerine etkisi. Derim, 24(2), 9 – 19.
• Bayram, S. (n.d.). Avokado yetiştiriciliği. BATEM – Antalya İl Tarım Orman Müdürlüğü. Retrieved June 18, 2024, from https://arastirma.tarimorman.gov.tr/batem/Belgeler/Kutuphane/Teknik%20Bilgiler/Avokado%20Yetistiriciligi.pdf
• Berkessa, A.J. (2020). Salinity and avocado production, a review. International Journal of Forestry and Horticulture (IJFH), 6(1), 32-38. DOI: http://dx.doi.org/10.20431/2454-9487.0601004
• California Avocado Commission. (2020, July 23). The history of California avocados. https://californiaavocado.com/avocado101/the-history-of-california-avocados/#:~:text=The%20avocado%20
• Cárceles Rodríguez, B., Durán Zuazo, V.H., Franco Tarifa, D., Cuadros Tavira, S., Sacristan, P.C. & García-Tejero, I.F. (2023). Irrigation alternatives for avocado (Persea americana Mill.) in the Mediterranean Subtropical Region in the context of climate change: A review. Agriculture, 13(5), 1049. https://doi.org/10.3390/agriculture13051049
• CBI (2024, January 17). The European market potential for avocados. https://www.cbi.eu/market-information/fresh-fruit-vegetables/avocados/market-potential
• Çelik, C., Binici, S., Yıldırım, A.N., Şan, B., Yıldırım, F. & Bayram, S. (2023). Antalya ekolojik koşullarında yetiştirilen 4 avokado (Persea americana Mill.) çeşidinin meyve özellikleri ile farklı dokularının bazı biyokimyasal içeriklerinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 38(1), 173 – 186.
• Çevre Adaleti (2024, January 17). Petorca, Valparaiso Şili'deki avokado tarımsallığı ve su krizi. https://www.cevreadaleti.org/conflict/the-avocado-agribusiness-and-water-drought-in-petorca-chile/?translate=tr
• Dabas, D., Shegog, R.M., Ziegler, G.R. & Lambert, J.D. (2013). Avocado (Persea americana) seed as a source of bioactive phytochemicals. Curr. Pharm. Des., 19(34), 6133 – 6140. DOI: 10.2174/1381612811319340007
• Demircan, B. & Velioğlu, Y.S. (2021). Avokado: Bileşimi ve sağlık üzerine etkileri. Akademik Gıda, 19(3), 309 – 324.
• Demircan, B. & Velioğlu, Y. S., (2022). Avokado: İşlenmesi ve kullanım alanları. Akademik Gıda, 20(1), 80 – 93. https://doi.org/10.24323/akademik-gida.1097866
• Dreher, M.L. & Davenport, A.J. (2013). Hass avocado composition and potential health effects. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 53(7), 738 – 750. DOI: 10.1080/10408398.2011.556759.
• Er, S., Dokuzlu, S., Karimi, A., (2023). Türkiye’de avokado üretimi ve dış ticareti. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi (TEAD), 9(1), 81 – 95.
• Food and Agriculture Organization (FAO), (n.d.). International agricultural production statistics. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Retrieved June 18, 2024, from http://www.fao.org/faostat/en/#data
• Galindo-Tovar, M. E., Arzate-Fernandez, A. M., Ogata-Aguilar, N. & Landero-Torres, I. (2007). The avocado (Persea americana, Lauraceae) crop in Mesoamerica: 10.000 years of history. Harvard Papers in Botany, 12(2), 325 – 334.
• Gama-Campillo, L. A. & Gómez-Pompa, A. (1992). An ethnoecological approach for the study of Persea: A case study in the Maya area. In C. J. Lovatt (Ed.), Proceedings of the 2nd World Avocado Congress (pp. 11-17). University of California Riverside and California Avocado Society.
• Gutierrez, M. L. & Villanueva, M. (n.d.). The avocado in the Prehispanic time. World Avocado Congress Proceedings. Retrieved June 18, 2024, from https://www.avocadosource.com/WAC6/WAC6_TOC.html
• Gümüştepe, L., Aydın, E. & Özkan, G. (2022). Avokadonun biyoaktif bileşenleri ve sağlık üzerine etkileri. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 10(1), 341 – 359. https://doi.org/10.21923/jesd.1005610
• Hoekstra, A.Y. (2008). The water footprint of food. In Förare, J. (Ed.), Water for food, The Swedish research council for environment (pp. 49-60). Agricultural Sciences and Spatial Planning (Formas).
• Huang, K.M., Guan, Z., Blare, T. & Hammami, A. M. (2023). Global avocado boom. Choices, 38, 1-9.
• IndexBox. (2021, March 22). The Asian-Pacific avocado market peaks near $1.4B. https://www.globaltrademag.com/the-asian-pacific-avocado-market-peaks-near-1-4b/
• International Trade Centre (ITC). (n.d.). Trade map – trade competitiveness map. ITC. Retrieved June 18, 2024, from http://www.intracen.org/
• Landon, Amanda J. (2009). Domestication and significance of Persea americana, the avocado, in Mesoamerica. Nebraska Anthropologist, 47, 62-79. https://digitalcommons.unl.edu/nebanthro/47 Lee, J., Koo, N. & Min, D.B. (2004). Reactive oxygen species, aging, and antioxidative nutraceuticals. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 3(1), 21 – 33. https://doi.org/10.1111/j.1541-4337.2004.tb00058.x
• Levasseur, V. & Olivier, A. (2000). The farming system and traditional agroforestry systems in the Maya community of San Jose, Belize. Agroforestry Systems, 49, 275 – 288.
• MacNeish, R. S. (1967). A summary of the subsistence. In D. S. Byers (Ed.), The prehistory of the Tehuacan Valley V.I environment and subsistence, (pp. 290-310). University of Texas Press.
• McClung de Tapia, E. (1979). Plants and subsistence in the Teotihuacan Valley, A.D. 100-750 [Doctoral dissertation, Brandeis University]. University Microfilms International.
• Rodríguez-Carpena, J. G., Morcuende, D., Andrade, M. J., Kylli, P. & Estevez, M. (2011). Avocado (Persea americana Mill.) phenolics, in vitro antioxidant and antimicrobial activities, and inhibition of lipid and protein oxidation in porcine patties. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 59(10), 5625–5635.
• Rozan, M.A.G., Boriy, E.G. & Bayomy, H.M. (2021). Chemical composition, bioactive compounds and antioxidant activity of six avocado cultivars Persea americana Mill. (Lauraceae) grown in Egypt. Emirates Journal of Food and Agriculture, 33(10), 815 – 826. DOI: 10.9755/ejfa.2021.v33.i10.2772
• Smith, C.E.Jr. (1966). Archeological evidence for selection in avocado. Economic Botany, 20(2), 169 – 175. DOI:10.1007/bf02904012
• Smith, C. E. Jr. (1967). Plant remains. In D. S. Byers (Ed.), The prehistory of the Tehuacan Valley V.I environment and subsistence, (pp. 220-254). University of Texas Press.
• Şan, B., Yıldırım, A.N., Yıldırım, F., Binici, S., Çelik, C., Bayram, S. & Yılmazer, M. (2022). Antalya ekolojik koşullarında bazı avokado (Persea americana Mill.) çeşitlerinin yağ asitleri içerikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(3), 525 – 531. DOI: 10.37908/mkutbd.1128282
• Tavlı, Ö.F. & Eroğlu Özkan, E., (2020). Ülkemiz kültür bitkilerinden Persea americana Mill. (Avokado) ve tıbbi açıdan değerlendirilmesi. Lokman Hekim Dergisi 10(1), 28 – 36.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (n.d.). Bitkisel üretim istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. Retrieved June 18, 2024, from https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr
• Wolstenholme, B. N. (2002). Ecology: Climate and the edaphic environment. In A. W. Whiley, B. Schaffer & B. N. Wolstenholme (Eds.) The avocado: Botany, production and uses, (pp. 71-99). Cabi Publishing
• World Population Review (2024, January 17). Avocado consumption by Country 2024. https://worldpopulationreview.com/country-rankings/avocado-consumption-by-country