COMMON OVERVIEW TO PRINTING AND DYEING TECNIQUES USED IN FLOOR COVERINGS FROM TRADITIONAL TO TODAYS TECHNOLOGY

Yıl 2019, , 47 - 62, 15.02.2019

Özge Usluca Erim , Fatma Yelda Gezicioğlu , Mehmet Erim

https://doi.org/10.31566/arts.2.004

Öz

The first examples of the art of printing that began with the first painting experiences of humanity are the paintings and tattoos made on human bodies. Textiles used for life in time such as developing societies / individuals; aesthetic concern developed, artistic qualities began to be seen.

In Anatolia, which has a rich and deep-rooted history in traditional arts, there is an important place in the area with the original examples of printing. Folk art, block printing, developed and gave the best examples, in between 16. -18. the centuries, in Istanbul, Tokat, Kastamonu, Mardin, Hatay, Gaziantep and Izmir, it also has a commercial value. The fabrics, which were made with wooden prints, were first used in headscarves and block printings.

It has carried onto daily items such as pillow cases, duvet cases, table spreads, bohça ( atraditional pieceof cloth that is used to carry items) napkins or floor coverings. We can see block printing examples in çeyiz pieces (a group of special embroidered fabrics for brides’parents to prepare for her marriage) and as a daily item in Palace where emperor and his family lives.

The techniques used in the traditional handicrafts, original motifs, colors, patterns, placement patterns reveal the differences in use in local and regional. It can be said that handicrafts enriched with these elements have a unique structure when they are interpreted in terms of aesthetics and plastic values.

Developing society and changing technology are constantly changing the application and display methods of art and adapting it to the present day. This change, which forms a dynamic structure, allows the formation of different structures and surfaces.

In this study, it is studied that the usage areas of different types of printing and dyeing techniques are used in the scope of technological developments, which are fed and changed from traditional to

widespread.

Anahtar Kelimeler

Textile, floor coverings, printing, dyeing, technic

GELENEKSELDEN GÜNÜMÜZ TEKNOLOJİSİNE YER YAYGILARINDA KULLANILAN BASKI/BOYAMA TEKNİKLERİNE GENEL BİR BAKIŞ

Öz

İnsanlığın ilk boyama tecrübeleri ile başlayan baskı sanatının ilk örnekleri, insan vücutlarına yapılan resimler ve dövmelerdir. Gelişen toplumlar/bireyler gibi zamanla yaşam için kullanılan tekstillerde de; estetik kaygı gelişmiş, sanatsal nitelikler görülmeye başlanmıştır.

Geleneksel sanatlar bakımından zengin ve köklü bir geçmişe sahip Anadolu’da özgün çeşitli örnekleriyle baskıcılık önemli bir yerde bulunmaktadır. Halk sanatı olan yazmacılık, 16.-18. Yüzyıllar arasında İstanbul, Tokat, Kastamonu, Mardin, Hatay, Gaziantep ve İzmir’de gelişmiş ve en iyi örneklerini vermiştir, aynı zamanda ticari bir değeri de bulunmaktadır. Ahşap baskılarla motiflendirilen kumaşlar ilk zamanlarda başörtüsü ve yazmalarda kullanılmıştır. Gün geçtikçe yastık kılıfı, yorgan, bohça, masa örtüsü, mendil yer yaygısı gibi kullanım eşyalarında da görülmüş, çeyiz sandıklarına girmiş ve hatta bir dönem saray eşyaları arasında da yerini almıştır.

Geleneksel el sanatlarında kullanılan teknikler, özgün motifler, renkler, kalıplar, yerleştirme düzenleri yöresel ve bölgesel olarak kullanım farklılıklarını ortaya çıkarmaktadır. Bu unsurlarla zenginleşen el sanatlarının, estetik ve plastik değerler açısından yorumlandığında özgün bir yapıda

olduğu söylenebilir.

Gelişen toplum ve değişen teknoloji, sanatın uygulama ve sergileme yöntemlerini sürekli değiştirmekte ve günümüze uyarlamaktadır. Dinamik bir yapı oluşturan bu değişim, farklı yapı ve yüzeylerin oluşumuna olanak sağlamaktadır.

Bu çalışmada, gelenekselden beslenerek, gelişen ve değişen teknolojik şartlar çerçevesinde kullanım alanlarının farklılaştığı ve çeşitli baskı/boyama tekniklerinin kullanıldığı yer yaygıları incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Tekstil, yer yaygıları, baskı, boyama, teknik

Kaynakça

• AKBİL, F. P., 1970, Türk El Sanatlarından Örnekler, “Milli Eğitim Bakanlığı Topkapı Sarayı Müzesi Alay Köşkü Prof. Dr.Kenan Özbel Koleksiyonu”, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• ANTMEN, A.; 2008, 20.YY. Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayıncılık, İstanbul.
• BARIŞTA, H. Ö.; "Kastamonu'da Yazmacılık", Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu, Ocak 1988, Sayı 10.
• DURAN, T.,1998, Anadolu’da Dünden Bugüne Tekstil El Baskıcılığı, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• DURUL, Y.; "Kalem İşi Yazmaları", Türkiyemiz Dergisi, Şubat 1978
• ERGİN, Ertuğrul; 1997, “Basmacılığın Tarihçesi”, Ev Tekstili Dergisi, Sayı:12, Şubat 1997.
• GÖZEN, S., 1963, “Tekstil Sanayiisinde Film Baskısı”, Tekstil Desenleri Teknoloji Ders Kitabı, İstanbul: Baha Matbaası.
• GRABOWSKI, B., FICK, B., 2012, Baskıresim, Kapsamlı Materyaller&Teknik Rehberi, Karakalem Kitabevi Yayınları, İzmir.
• KAYA, R.; 1988, Türk Yazmacılık Sanatı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları 2. baskı, İstanbul.
• KOSİF, S.; 2017, Elazığ Arkeoloji Ve Etnografya Müzesinde Bulunan Çit Baskılı Ürünler Ve Kullanılan Ahşap Baskı Kalıpları, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü , Yüksek Lisans Tezi, Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı.
• ÖZPULAT, F., OK, M., 2009, Tekstil Sanatında Gelenekten Geleceğe Etkileşimler, İmece 2009, Sempozyum Bildiri Kitabı, 18-24 Ekim 2009, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Eskişehir.
• KIRAN, H., 2016, Çağdaş Baskı Resim Sanatına Genel Bir Bakış, Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, Cilt 6 - Sayı 1 - Haziran 2016 Issn: 2146-7692