Niğde Müzesi teşhir salonu ve deposunda bulunan halı örnekleri

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 4, 201 - 212, 10.11.2022

Semra Kılıç Karatay

Öz

Halı sanatı insanlığın ihtiyacı sonunda ortaya çıkmış ve insanlığın yaşadığı dönemlere göre değişim yaşadığı tarih boyunca üretilen örneklerden anlaşılmaktadır. Halı sanatının tarihçesi oldukça eskidir ve ne zaman başladığı bilin-memekle birlikte insanoğlunun var olduğu zamandan beri yapıldığı düşünülmektedir.Halı sanatında kullanılan desen ve renk kompozisyonları dokunan ürünlerin dönemi, bölgesi ve genel özellikleri hakkında bilgi vermektedir. Dokuma sanatı halı, kilim ve tekstil olmak üzere gruplarda sınıflandırmak elde edilen örneklerin incelenmesinde kolaylık sağlamaktadır. Niğde ili ve çevresinde halı dokumacılığı çok eski zamanlara tarihlenmektedir. Niğde yöresi halılarının başlangıç tarihini kesin olarak gösteren bir belge bulunmamaktadır. Ancak halı sanatının köklü zengin bir geçmişe sahip olduğu bilinmektedir. Niğde ve çevresinde dokunmuş olduğu düşünülen dokumalar bugün Niğde Müzesi teşhir salonunda ve depoda bulunan özel bölmelerde korunmaktadır. Müzede korunan bu halı örnekleri Niğde yöresin-de halı sanatının çok eskilere dayandığını göstermektedir. Müzede bulunan halılar tarihi bir belge olarak önem taşımaktadırlar.Bu çalışma ile Niğde müzesinde bulunan 20 adet halı örneklerinin renk ve desen kompozisyonlarının incelenmesi görüntü, kayıt ve envanter incelemeleri yapılarak hazırlanmıştır. Halı örneklerinin incelenerek literatüre yazılı kay-nak olarak kazandırılması amaç edinilmiştir

Anahtar Kelimeler

Niğde, Halı, Renk, Desen, Müze

Carpet samples in Nigde Museum exhibition hall and storage

Öz

Carpet art emerged at the end of humanity’s need and it is understood from the examples produced throughout history that humanity has experienced changes according to the periods in which it lived. It is not known that the history of carpet art is quite old and it is not possible to specify the exact date of its beginning, and it is thought that it has been made since the time of mankind.Patterns and color compositions used in carpet art provide information about the period, region and general chara-cteristics of the woven products. Classifying the weaving art in groups such as carpets, rugs and textiles provides convenience in the examination of the samples obtained.Carpet weaving in and around Niğde province dates back to ancient times. There is no document showing the exact date of the beginning of the carpets of the Niğde region. However, it is known that carpet art has a deep and rich history. The weavings thought to have been woven in and around Niğde are preserved in the exhibition hall and special compartments in the warehouse of the Niğde Museum today. These carpet samples preserved in the museum show that the carpet art in the Niğde region dates back to ancient times. Carpets preserved in the museum are important as historical documents.With this study, the color and pattern compositions of 20 carpet samples in the Niğde museum were examined by making image, recording and inventory examinations. It is aimed to examine the carpet samples and to bring them to the literature as a written source.

Anahtar Kelimeler

Niğde, Carpet, Color, Pattern, Museum

Kaynakça

• ADIGÜZEL, H., ÖZTÜRK, F. (1999). Türk Eğitim Dü-şüncesinde Okul Müzesinden Müze Pedagojisine Değişim. Eğitim ve Bilim 14 (114) 73-81. ATAGÖK, T. (1999). Yaşayan Müze ve Eğitim. Sanat Dünyamız 71 223-227. ÇİLOĞLU H., (1999) Nevşehir, Niğde, Konya Yöresi Ha-lılarının Kompozisyon Özelliklerinin İncelenmesi, Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Cilt:10, Sayı:28 ÇELİK A. (200) Niğde Sungurbey Camii’nde: Bulunmuş Olan” Çift Başlı Kartal Figürlü Halı” Üzerine Düşünceler, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergi-si, sayı:9 GEÇGEL TÜRLÜ A.(2013) ‘’Kınalı Ellerin Sanatı Niğde Halıları’’ Ankara GÖZE K., ALTIN B. N., GEDİK İ., ATABEY H., ÖZ-MEL İ., ÖNCÜ A., ERTANA T. (1997), Niğde ’97,Önder Matbaacılık, Ankara KARDEŞLİK, S., (2010) “İstanbul Vakıflar Halı Müzesinde Konservasyon Çalışmaları ve Yeni Keşfedilen Selçuklu Halıları.” Restorasyon Yıllığı Der-gisi RİVİERE, G.H. (1962). Müzelerin Eğitimdeki Rolü Hak-kında. Unesco Bölge Semineri (Çeviren; Selma İNAL) İstanbul: ICOM Millî Komitesi Yayınları 1 TEKÇE E. F. (1993).Pazırık Altaylardan Bir Halının Öy-küsü, Kültür Bakanlığı, Ankara