Askeri Hava Kargo Taşımacılığı Yükleme Teknisyenlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunları

Yıl 2023, , 69 - 88, 31.08.2023

Hüseyin Tamer Hava , Alper Erol

https://doi.org/10.52995/jass.1324121

Öz

Havacılık alanında ikinci dünya savaşından sonra yaşanan teknoloji yoğun gelişmelere benzer gelişmelerin yaşandığı bir dönemden geçiyoruz. Çok yakın bir gelecekte insanlı kullanım için üretilen uçakların ve yeni nesil insansız hava araçlarının yer ekiplerinden bağımsız bir şekilde otonom olarak uçuşlarını gerçekleştirecekleri beklenmektedir. Bunun öncelikle askeri lojistiğin bel kemiğini oluşturan uçar kargo platformlarıyla gerçekleştirileceği yapılan deneysel uçuşlardan anlaşılmaktadır. Bundan sonraki süreçte giderek uçuşta pilotu göremeyeceğiz, ancak kargo uçaklarına yükün yüklenmesi sürecinde hatta uçuş esnasında gerekli durumlarda yükleme teknisyenleri yoğun olarak görev yapmaya devam edeceklerdir. Literatür taraması yöntemiyle gerçekleştirilen ve tanıtıcı nitelikte olan bu çalışmada, yüksek sorumluluk ve risk altında çalışan askeri hava kargo yükleme teknisyenlerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından karşılaşacağı tehlikeler incelenmiş ve bunların önlenmesine yönelik farkındalık yaratılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lojistik, Askeri Hava Kargo, İş Sağlığı ve Güvenliği, Yükleme Teknisyeni, Emniyet Kültürü

Kaynakça

• Aero Specialties Ground Support Equipment. (2023). PFA-50 military aircraft cargo loader/transporter. Erişim adresi: https://www.aerospecialties.com/aviation-ground-support-equipment-gseproducts/uncategorized/pfa-50-military-aircraft-loader-transporter/
• Ayanoğlu, C. (2007). İşyerinde ergonomi ve Sstes. ÇSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 34, s.29-36. Erişim adresi: https://www.csgb.gov.tr/isggm/dergiler/34.pdf
• Ayanoğlu, C. (2008). Endüstride ergonomik düzen. ÇSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 39, s.13-18. Erişim adresi: https://www.csgb.gov.tr/isggm/dergiler/39.pdf
• Bilgin, A.C., Ergör, A. ve Demiral, Y. (2009). Tuzla tersaneleri raporları ve iş sağlığına yaklaşım. Türk Tabibleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Ekim-Kasım-Aralık 2009. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/822135
• Darvishi, M. ve Shahali, H. (2021). Diseases leading to permanent disqualification in Islamic Republic of Iran Air Force non-pilot crew. Medical Journal Armed Forces India, 79(3), 1-6.
• Demirbilek, T. (2005). İş güvenliği kültürü. Dokuz Eylül Yayınları, İzmir.
• EU-OSHA - European agency for safety and health at work. (2012). Hazards and risks to air transport workers. Erişim adresi: https://osha.europa.eu/tr
• Gallagher, C. (2000). Occupational health & safety management systems: System types and effectiveness. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Deakin University, Melbourne. Erişim adresi: https://dro.deakin.edu.au/articles/thesis/Occupational_health_and_safety_management_systems_system_types_and_effectiveness/21090478
• Gaona K.L. (2010). Comparative study of musculoskeletal injuries in transport aircrew. Aviation, Space, and Environmental Medicine, Volume 81, Number 7, July 2010, pp. 688-690
• Güneş, T. (2016). Hava aracı bakım dokümanlarının kullanımında emniyet ve etkinliğin arttırılmasına yönelik bir yaklaşım. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Erişim adresi: https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/6479
• NorthFLY. (2023). Havacılık kuruluşları nelerdir? ICAO, EASA, SGHM, JAA, FAA. 29.06.2023 Erişim adresi: https://northfly.aero/blog/havacilik-kuruluslari-nelerdir-icao-easa-sghm-jaa-faa International Labour Organization. (2023). Statistics on safety and health at work. Erişim adresi: https://ilostat.ilo.org/topics/safety-and-health-at-work/
• International Organization for Standardization. (2013). New work item proposal-occupational health and safety management systems–requirements. ISO Central Secretariat, (12.03.2013). Geneva. Erişim Adresi: https://www.jisc.go.jp/international/nwip/nwip_Occupational%20health%20and%20safety%20managem ent%20systems.pdf
• International Organization for Standardization. (2023). ISO 45001 and related standards: Occupational health and safety. Erişim adresi: https://www.iso.org/iso-45001-occupational-health-and-safety.html İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik. (2013, 17 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 28710, Ankara. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18592&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi& mevzuatTertip=5
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. (2012, 20 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 28339). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.pdf
• Karakavuz, H. (2015). Yer hizmeti işletmelerinde uygulanan iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri başarı faktörlerinin ve uygulamadaki sorunların belirlenmesine yönelik bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Erişim adresi: https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/2654/104265.pdf?sequence=1
• Keleş, M.S. (2016). Meslek hastalıkları. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum Koşar, M. (2015). İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Kürkçü E.A., Çakar İ. ve Zeyrek S. (2014). İşyerlerinde aydınlatma. İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi Müdürlüğü (İSGÜM), Ankara. Erişim adresi: http://www.isgum.gov.tr/rsm/file/isgdoc/IG1- isyerinde_aydinlatma.pdf Lockheed Martin. (2023). MATRIX™ technology aircraft autonomy system-designed for flight safety, reliability and efficiency. Erişim adresi: https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/sikorsky-matrixtechnology.html
• Louis, D.J. (1992). A study of illness related lost time in transport aircraft crewmembers. Master’s Thesis. University of Cincinnati College of Medicine Division of Occupational Medicine Department of Environmental Health, USA.
• Michie, S. (2002). Causes and management of stress. Occup Environ Med. 59, s.67-72. Erişim adresi: https://oem.bmj.com/content/oemed/59/1/67.full.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2012). İnsan ve çevre. Ankara.
• MSC Belgelendirme. (2023). Malzeme güvenlik bilgi formu (MSDS) nedir?. Erişim adresi: https://mscbelgelendirme.com/blog/malzeme-guvenlik-bilgi-formu-msds-nedir
• Nazlıoğlu, A. (2014). Havaalanı bakım onarım hangarında tehlike kaynaklarının belirlenmesi ve kontrol listesi hazırlanması. (İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara. Erişim adersi: https://www.csgb.gov.tr/media/1369/aysenazlioglu.pdf
• NorthfFLY Uçuş Akademisi. (2023). Havacılık kuruluşları nelerdir? ICAO, EASA, SGHM, JAA, FAA. Erişim adresi: https://northfly.aero/blog/havacilik-kuruluslari-nelerdir-icao-easa-sghm-jaa-faa
• Özdemir, N. (2009). Gemi sanayinde iş güvenliği yönetimi ve OHSAS 18001 uygulaması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, FBE Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Anabilim Dalı. İstanbul. Erişim adresi: http://www.dspace.yildiz.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/2780/0041360.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Özkılıç, Ö. (2005). İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve risk değerlendirme metodolojileri (3. bs.). TİSK Yayınları, No. 246, Ankara. Erişim adresi: http://egitim.druz.com.tr/upload/docs/26042012105841_vAq1THf-6- 105841_risk-analizi-ozlem-ozkilic-kitabi.pdf
• Schmitz-Felten, E. (2022). Air transport–OSH issues. OSH WIKI, European Agency for Safety and Health at Work. 30.09.2022. Erişim adresi: https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/air-transport-osh-issues
• Suer, E. (2016). Uçak bakım – onarımlarında tehlike kaynakları ve çözüm önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gedik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=DNjF7ZM5tih0HnMGwhPs5Q&no=xr11IcRh09zhLCJ CBU9t5Q
• Şimşek, G. A. (2014). Çalışma yaşamında sağlık güvenlik (2.bs.). Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı Yayını, Ankara.
• Torum, O. ve Uzunoğlu, Ö. (2002, Mayıs). Uçak bakım teknisyeninin performans faktörleri. Uluslararası Katılımlı Kayseri IV. Havacılık Sempozyumu, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu.