Foreks Piyasaları ve Türkiye’de Yasal Düzenlemeler Sonrası Uygulama Değişikliklerinin Analizi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 62 - 98, 30.09.2017

Nurettin Ellialtıoğlu , Adalet Hazar

Öz

Bretton Woods para sisteminin 1974 yılında resmen sona ermesi ile
birlikte oluşmaya başladığı kabul edilen foreks piyasaları, ulaştığı günlük
yaklaşık 5,5 trilyon dolarlık işlem hacmi ile dünyadaki en büyük tezgâhüstü
piyasadır. Bu çalışmamızda Türkiye’de 2011 yılına kadar yasal bir düzenlemeye
tabi olmayan foreks piyasalarının, yapılan yasal düzenlemeler sonrasındaki
uygulama değişikliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla foreksin
dünyadaki gelişimi ve bu konuda etkin olan ülkelerdeki uygulamalar incelenmiş
ve Türkiye’deki uygulamalar ile karşılaştırılmıştır. Türkiye’de foreks piyasaları,
2017 yılına kadar olan süreçte dünya uygulamalarına benzer bir yapı göstermiş,
piyasa genel bir gelişme ve yükselme eğilimine sahip olmuştur. Bununla birlikte
Sermaye Piyasası Kurulu’nun 2017 yılı şubat ayında kaldıraç oranını düşürme ve
başlangıç teminatını yükseltme uygulaması ile beraber foreks işlem hacimleri
Türkiye’de dramatik bir şekilde düşüş göstermiştir. Ülkemizde foreks piyasalarının
canlandırılması ve alınması gereken önlemler konusunda düzenleyici otoriteye,
işlem aracılarına ve piyasa yatırımcılarına önerilerde bulunmaya
çalışılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

foreks, foreks piyasaları, kaldıraç, alım satım

Kaynakça

• Admiral Markets UK LTD. (2017). The Forex & CFD Market. 02-2017 https://admiralmarkets.com/about-us/press-centre/press-kit/ Altan, M. ve Güzel, F. (2015). Forex Piyasasının Türkiye’deki Durumu ve Türkiye Finans Piyasalarına Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 203-214. Aslan, G.A. (2010). Foreks İşlemleri. Sermaye Piyasası Dergisi. 1, 5-9.
• BIS-Bank For International Settlements. (2016). Triennial Central Bank Survey. Foreign Exchange turnover in April 2016. www.bis.org/publ/rpfx16.htm
• Çağlar, Ü. 2003. Döviz Kurları Uluslararası Para Sistemi ve Ekonomik İstikrar. Alfa Yayınları.
• Forman, J. (2016). The Retail Spot Foreign Exchange Market Structure and Participants. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2753823
• FSA, FCA. Financial Services Authority. Financial Conduct Authority. http://www.fsa.gov.uk/ , https://www.fca.org.uk/
• Garanti FX. Foreks işlem saatleri. https://www.garantifx.com.tr/islem-saatleri
• Gümüşeli, S. (1994). Döviz Kuru ve Faiz Oranı Riskinden Korunma Teknikleri. Türkiye Bankalar Birliği.
• IOSCO- International Organization Of Securities Commissions Report on the IOSCO Survey on Retail OTC Leveraged Products Final Report. https://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD550.pdf
• JFSA, Financial Services Agency of Japan. http://www.fsa.go.jp/en/
• KAP, Duyuru. (2017). https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/594129
• Küçük, S. (2012). Uluslararası Finansal Piyasaların ve Foreks Piyasalarının Gelişimi: Türkiye’deki Durumu. Çukurova Üniversitesi. http://library.cu.edu.tr/tezler/8865.pdf
• Köse, Y., Atik M. ve Yılmaz, B. (2014). Foreks işlemlerin Davranışsal Açıdan İncelenmesi: Türk Foreks Yatırımcıları Üzerinde Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 16, 1-16. http://dergipark.gov.tr/uploads/issuefiles/98a9/765a/906c/58876679c0449.pdf
• Maitra, B. (2014). State of the Retail Foreign Exchange Market. CitiFX. https://www.ecb.europa.eu/paym/groups/pdf/fxcg/2301/Retail_FX.pdf?8b9766f1bbf56797757c4c2cb391f305
• MAS- Monetary Authority of Singapore. https://masnet.mas.gov.sg/portal/
• NFA-National Futures Association. CFTC- Commodity Futures Trading Commission. https://www.nfa.futures.org/ , http://www.cftc.gov/index.htm
• O’Keefe, R. (2010). Making Money in Foreks. ProQuestEbook Central. Created from başkent-e boks.
• Resmî Gazete. Tebliğler. (2016). (111-37.1.a, 111-39.1.a) http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/01/20160114.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/01/20160114.htm
• Resmî Gazete. SPK Tebliğ.(2017). http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/02/20170210.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/02/20170210.htm
• Savuran, O. İ. ve Altaş, G. (2017). Foreks Piyasası ve Aracı Kurumlar. TSPB Gösterge Dergisi. Kış 2017, 47-63. https://www.tspb.org.tr/wp-content/uploads/2015/07/GOSTERGE_KIS_2017_opt.pdf
• Sayılgan, G. (2004). Soru ve Yanıtlarla Finansal Piyasalar ve Finansman Yöntemleri. Ankara: Turhan Kitapevi.
• SPK, Duyuru. (2016). http://www.spk.gov.tr/apps/haftalikbulten/displaybulten.aspx?yil=2016&sayi=22
• SPK, Tebliğ. (2017). http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/02/20170210.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/02/20170210.htm
• SPK, Haftalık Bülten. (2017). http://www.spk.gov.tr/apps/haftalikbulten/displaybulten.aspx?yil=2017&sayi=13&submenuheader=null
• SPK, Haftalık Bülten. (2008). http://www.spk.gov.tr/apps/haftalikbulten/displaybulten.aspx?yil=2008&sayi=12
• TBMM. Foreks Komisyonu. (2016). https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/komisyon_tutanaklari.goruntule?pTutanakId=1841
• Şendur, Y. (2017). Forex Piyasasında Riskler. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 23-28
• Vigna P. ve Casey M.J. (2017). Kriptopara Çağı-Bitcoin ve Dijital Paranın Küresel Ekonomik Sisteme Meydan Okuması. Ankara: Buzdağı Yayınevi.