Türkiye’de Sigorta Suistimal Problemleri ve Çözüm Önerileri

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 145 - 166, 30.09.2023

Duran Eren Kerim Serpil Cula

Öz

Amaç: Yapılan çalışmada amaç, bireylerin suistimal eylemlerine yönelme nedenlerini incelemektir. “Kara Araçları Sigortalarında Suistimal Tipleri” özelinde, ülkemiz Sigorta Sahteciliklerini Engelleme Bürosunun yapmış olduğu tespitlere de yer vererek, durum tespiti yapmaktır. Çalışmada, vatandaşlar ve sektör paydaşlarınca suistimal şüphesi barındıran hasarların hangi süreçlerden geçtiğinin belirlenmesine çalışılmıştır.
Yöntem: Sigortacılık sektöründe yer alan sigorta eksperleri ve sigorta araştırmacıları ile sigortalı/vatandaş özelinde, sigorta suistimalleri hakkında durum ve süreç ölçümlenmesi amacıyla, saha araştırması olan anket bilgi edinme yöntemi kullanılmış, elde edilen sonuçlar değerlendirilmiş, sigorta suistimal vakalarının önlenebilmesi için önerilerde bulunulmuştur.
Bulgular: Gelişmiş ülkelerde dahi sigorta suistimallerinin %10’lardan daha fazla olduğu değerlendirilmekle beraber, ülkemizde de bu oranın katılımcı anketlere bakıldığında, %20 ila %30 seviyesinde olduğu görülmüştür. Sigortalıların çoğu, sigorta eksperlerine sektördeki diğer tüm paydaşlara göre daha fazla güven duyduklarını belirtmişlerdir. Hasar meydana geldikten sonra sigortalama suistimali, halen en fazla görülen suistimal türlerinden biri olarak görülmüştür. Bu süreçte prim üretimine katkıda bulunan dağıtım kanallarının denetimi ve ön araştırma faaliyetleri risk yönetimi açısından büyük önem arz etmektedir. Ülkemizde çok yönlü bir geliştirme sürecine gidilmediği takdirde, suistimallerin önlenmesinin mümkün olmayacağı, sektöre olan güven duygusunun azalması ve sigortacılığın gelişimine olumsuz yansıması kaçınılmaz olacaktır.
Sonuç ve Katkılar: Kamu otoritesi nezdinde geliştirilecek uçtan uca entegrasyon sistemleri ile öncelikle risk yönetimi çerçevesinde suistimallerin önlenmesi sağlanabilir. Gerçekleşen suistimallerin tespit edilmesi, yasal ve sektörel düzenlemeler yapılması ile suistimallerinin azaltılmasının mümkün olabileceği düşünülmektedir. İlgili paydaş ve personellere, gelişmiş ülkelerdeki gibi konuya ilişkin düzenli eğitimlerin verilmesi sayesinde suistimalin önlenmesi ve tespit edilmesi mümkün olacaktır.
Sınırlılıklar: Yapılan anket çalışmasında sigorta acenteleri, sigorta şirketleri ile mütecanis bir süreci paylaşmaları sebebi ile dahil edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Sigorta, Sigortalı, Kara Araçları, Suistimal

Insurance Fraud Problems in Turkey and Solution Suggestions

Öz

Purpose: The aim of the study is to examine the reasons for individuals' tendency to commit fraud. It aims to identify the situation by taking into account the findings of our country's Insurance Fraud Prevention Bureau, in particular "Types of Abuse in Land Vehicle Insurance." In the study, it has been tried to identify the processes of damage that are suspected of abuse by citizens and sector stakeholders.
Methodology: In order to measure the situation and process of insurance fraud in the insurance sector, with the claims adjusters and insurance researchers and the insured or citizens, the survey method, which is field research, was used. The results were evaluated, and suggestions were made to prevent insurance fraud cases.
Findings: Although insurance fraud is estimated to be over 10% even in developed countries, in our country it is estimated to be between 20% and 30% according to the respondents. Most policy holders say they trust claims adjusters more than anyone else in the industry. After the claim, underwriting fraud is still considered one of the most common types of fraud. In this process, the audit and investigative activities of the distribution channels that contribute to premium production have a great importance from a risk management perspective. If a multi-faceted development process is not implemented in our country, it is inevitable that fraud will not be prevented, the feeling of trust in the sector will decrease and its negative impact on the development of insurance will be inevitable.
Implications: The end-to-end integration systems to be developed by the public authorities will primarily prevent fraud as part of risk management. It is believed that fraud can be reduced by detecting the fraud that has taken place and by adopting legal and sectoral regulations. It will be possible to prevent and detect fraud by providing regular training on the subject, as in developed countries, to the relevant stakeholders and staff.
Limitations: Insurance agents were not included in the study. This is because they share a homogeneous process with insurance companies.

Anahtar Kelimeler

Insurance, Insured, Land vehicles, Fraud

Kaynakça

• 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
• ACFE (Association of Certified Fraud Examiners) (2009) Insurance Fraud Handbook, USA. 1-118.
• Aligil, S., (2018). Cumhuriyet Gazetesi Ekonomi Bölümü (11 Kasım 2018).
• Alma, D., (2015). Türkiye Sigorta Sektörünün İncelenmesi ve Kasko Sigorta Tercihini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Celal Bayar Üniversitesi Personeline Uygulama, Manisa.
• Azam, M., R., (2018). “Theory Application: Why People Commit Fraud”, International Journal of Management Accounting and Economics, Vol: 5, No: 1, ss.54-65.
• CAIF, 2022 /https://insurancefraud.org/wp-content/uploads/The-Ethical-Use-of-Data-to-Fight-Insurance-Fraud-Study erişim tarihi 30.12.2022
• Çipil, M. (2019). Sigortacılık ve Risk Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Eres M. Ş., (2013). Sigorta Şirketlerinde Karşılaşılabilecek Suistimail Risklerinin Kontrol Edilebilmesi için Suistimal Önleme Prosedürünün Oluşturulması. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Bankacılık Ve Sigortacılık Enstitüsü).
• Günay, E. (2016). Dolandırıcılık ve Belgede Sahtecilik Davalarında Yargılama Süreci (3 b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Insurance Europe, (2013). https://www.insuranceeurope.eu/publications/492/the-impact-of-insurance-fraud/ (Erişim tarihi 24.12.2022)
• Insurance Europe, (2019). “Insurance Fraud: Not A Victimless Crime”, https://www.insuranceeurope.eu/sites/default/files/attachments/Insurance%20fraud%20%20not%20a%20victimless% 20crime_0.pdf, (08.11.2022), s.6.
• Insurance Information Instıtute, (2020). ”Background On: Insurance Fraud”, https://www.iii.org/article/background-oninsurance-fraud, (09.11.2022).
• McKeever, K. (2015, 05 04). A Short_History of Tontines. Fordham Journal of Corporate & Financial Law, s. 492-494. 05.11.2022 tarihinde https://academiccommons.columbia.edu/doi/10.7916/D8CR5SBX adresinden alındı.
• Okura, M. (2013), “The relationship between moral hazard and insurance fraud”, The Journal of Risk Finance, Vol. 14 No. 2, : 120-128.
• Özcan, H. (2018). Sigorta Sahtecilik ve Suistimalleri. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• SBM. (2022). SİSBİS. 22.12. 2022 tarihinde Sigorta Sahteciliklerini Engelleme Bürosu: https://siseb.sbm.org.tr/Tr/Sisbis adresinden alındı.
• Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi, (2016). “Bedeni Hasarlardaki Suistimaller”, Bilgi dergisi, Sayı:7.
• SİSEB. (2019). Sigorta Suistimalleri Bilgi Sistemi (SİSBİS) İstatistikleri. 22.12.2022 tarihinde Sigorta Sahteciliklerini Önleme Bürosu: https://siseb.sbm.org.tr/ tr/istatistikler adresinden alındı.
• Swiss Re Group. (2017). A History of UK Insurance. 05.11.2022 tarihinde https://www.swissre.com: https://www.swissre.com/dam/jcr:e8613a56-8c89- 4500-9b1a-34031b904817/150Y_Markt_Broschuere_UK_EN.pdf adresinden alındı.
• Taşyon, S. (2019). Oto Sigortaları Hasar Süreçleri. A. Oksay, C. Fenercioğlu, H. Karamercan, A. Erdem, A. Aksyon, H. Erözer, Y. Tekdemir, & H. Özcan (Dü.). içinde İstanbul: Kriter Yayınevi.
• TİDE, IIA Uluslararası İç Denetim Standartları-İç Denetim Terimler Sözlüğü, https://www.tide.org.tr/uploads/IcDenetimTerimlerSozlugu.pdf
• TSB, Sigorta Branşları, https://www.tsb.org.tr/kasko.aspx?pageID=627 , (05.11.2022)
• Wilson, J. H. (2009). An Analytical Approach To Detecting Insurance Fraud Using Logistic Regression. Journal of Finance & Accountancy, ss.1-15.
• Yılmaz, A., (2014). Sahte Hasarların Lojistik Regresyon Analizi ile Tahmini. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• https://siseb.sbm.org.tr/tr/istatistikler
• https://www.tsb.org.tr/tr/istatistikler