Y Kuşağında Kariyer Yönelimi Üzerine Bir Uygulama

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 52 - 86, 30.06.2020

Burcu Doğanalp

Öz

Modern toplum dönüşümü, toplumların ve dolayısıyla bu toplumu oluşturan bireylerin özelliklerini değiştirmiş, bu durum da kuşak değişimlerine neden olmuştur. Bu kuşaklardan Y Kuşağı’nın yakın zamanda iş yaşantısı için belirleyici olacağı düşünülmektedir. Bu çerçevede, çalışmanın amacı Y Kuşağı bireylerinin kariyer yönelimlerini Bulanık TOPSIS yöntemi ile bir karar verme modeli oluşturarak saptamaktır. Çalışma Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde öğrenim gören ve Y Kuşağı bireyleri olan İşletme ve İktisat Bölümü son sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. Araştırmaya katılan 123 öğrenciden olası kariyer yönelimleri düşünülerek belirlenmiş iş alanlarını, Y Kuşağı’nın iş hayatına yansıyan özellikleri dikkate alınarak ortaya konmuş olan 16 karar kriterine göre değerlendirmeleri istenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, tamamı Y Kuşağı’ndan oluşmuş olan çalışma grubunun tercih edecekleri iş alanlarına ilişkin olarak; adalet, etik ve iş güvencesi kriterlerini ön plana aldıkları, karar alma hakkı, eğitim ve kişisel gelişim olanakları, farklı yetenekler ile yenilikçi görüşleri uygulama, monoton olmama, inovasyon ve teknoloji gibi kriterleri de önemsedikleri ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, öğrencilerin kendilerine sunulmuş olan iş alanı alternatiflerinden ilk olarak kendilerine ait işyeri kurmaya, ikinci olarak akademik alana, üçüncü olarak özel sektöre ve son olarak da kamu sektörüne yöneldikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Y Kuşağı, Kariyer Yönelimi, Kariyer Seçimi, Bulanık TOPSIS Yöntemi

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, H. Z. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 165-182.
• Aka, B. (2017). Kamu ve özel sektörde çalışan yöneticilerin kuşak farklılıkları ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: İzmir İlinde bir araştırma. (Doktora tezi). İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Akçakanat, T., Mücevher, M. H. ve Demirgil, Z. (2017). İşkolikliğin kuşaklara göre karşılaştırılması: Süleyman Demirel Üniversitesi akademisyenleri üzerine bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 135-155.
• Akdemir, A., Konakay, G., Demirkaya, H., Noyan, A., Demir, B., Ağ, C., Pehlivan, Ç., Özdemir, E., Akduman, G., Eregez, H., Öztürk, İ. ve Balcı, O. (2013). Y kuşağının kariyer algısı, kariyer değişimi ve liderlik tarzı beklentilerinin araştırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 11-42.
• Akın, N. G. ve Akyıldız, M. (2018). Fen lisesi öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin Bulanık TOPSIS yöntemi ile analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 77-97.
• Aydın Çetin, G. ve Başol, O. (2014). X ve y kuşağı: çalışmanın anlamında bir değişme var mı? Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 1-15.
• Aytaç, S. (2005). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması, geliştirilmesi, sorunları (2. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Aytekin, A. (2005). Meslek seçimini etkileyen sosyo-ekonomik ve kültürel faktörler: Isparta örneği. (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Bako, M. (2016). The leadership style preferences of academics from different generations: baby boomers, generation x, generation y and generation z. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Kemerburgaz University, Graduate School of Social Sciences, İstanbul.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Bayraktaroğlu, S. (2008). İnsan kaynakları yönetimi (Genişletilmiş 2. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Bengtson, V. L., Furlong, M. J. ve Laufer, R. S. (1974). Time, aging, and the continuity of social structure: themes and ıssues in generational analysis1. Journal of Social Issues, 30(2), 1-30.
• Berkup, S. B. (2015). Sosyal ağlarda bireysel mahremiyet paylaşımı: x ve y kuşakları arasında karşılaştırmalı bir analiz. (Doktora tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Chen, Chen Tung (2000). Extensions of the TOPSIS for group decision-making under fuzzy environment. Fuzzy Sets and Systems, 114, 1-9.
• Chen, C. T., Lin, C. T. ve Huang S. F. (2006). A fuzzy approach for supplier evaluation and selection in supply chain management. Journal of Production Economics, 102, 289-301.
• Crampton, S. M. ve Hodge, J. W. (2009). Generation y: unchartered territory. Journal of Business and Economics Research, 7(4), 1-6.
• Desy, J. R., Reed, D. A. ve Wolanskyj, A. P. (2017). Milestones and millennials: a perfect pairing—competency-based medical education and the learning preferences of generation y. Mayo Clinic Proceedings-Mayo Clin Proc., 92(2), 243-250.
• DeVaney, S. A. (2015). Understanding the millennial generation. Journal of Financial Service Professionals, 69(6), 11-14.
• Dewanti, P. ve Indrajit, R. E. (2018). The effect of xyz generation characteristics to e-commerce c-to-c: a review. IKRAITH-INFORMATIKA, 2(2), 56-60.
• Ecer, F. (2007). Fuzzy TOPSIS yöntemiyle insan kaynağı seçiminde adayların değerlemesi ve bir uygulama. (Doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Erdoğan, B. Z. (2008). Bireyden profesyonele: kariyere ilk adım. Ankara: Ekin Basım Yayın.
• Erginel, N., Çakmak, T. ve Şentürk, S. (2010). Numara taşınabilirliği uygulaması sonrası Türkiye’de GSM operatör tercihlerinin bulanık TOPSIS yaklaşımı ile belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 11(2), 81-93.
• Farzami, S. M. ve Vafaei, F. (2013). Evaluation and selection of optimal contractor to execute project using FTOPSIS method (case study: Kermanshah Gas Company). International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 6(4), 450-459.
• Gökdeniz, İ. ve Merdan, E. (2011). Kişilik ile kariyer seçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 23-36.
• Gülücü, H. ve Taslak, S. (2019). Meslek seçimi ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki: iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. International Social Sciences Studies Journal, 5(29), 13-26.
• Gür, K. (2012). Aile şirketi algısı ve kariyer seçimine etkisi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Islam, M. A., Cheong, T. W., Yusuf, D. H. M. ve Desa, H. (2011). A study on 'generation y' behaviours at workplace in Penang. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(11), 1802-1812.
• Kahveci, N. E., (2018). Y kuşağının işyeri seçimini etkileyen faktörler: işveren markası ve sosyo demografik özellikler. (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kanbur, E. ve Şen, S. (2017). X ve y kuşağı çalışanlarının kariyer uyum yetenekleri ve kariyer tatmini açısından karşılaştırılması. Electronic Turkish Studies, 12(12), 115-134.
• Keleş, H. N. (2011). Y kuşağı çalışanlarının motivasyon profillerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 129-139.
• Keleş, H. N. (2013). Girişimcilik eğiliminin kuşak farkına göre incelenmesi. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 23-43.
• Kolnhofer-Derecskei, A., Reicher, R. Z. ve Szeghegyi, A. (2017). The x and y generations’ characteristics comparison. Acta Polytechnica Hungarica, 14(8), 107-125.
• Kultalahti, S. ve Viitala, R. (2015). Generation y–challenging clients for HRM? Journal of Managerial Psychology, 30(1), 101-114.
• Kural, S. (2018). Türkiye'nin y kuşağı profili. Erişim adresi: https://www.kigem.com/turkiyenin-y-kusagi-profili.html, (8 Ocak 2018).
• Kuyucu, M. (2017). Y kuşağı ve teknoloji: y kuşağının iletişim teknolojilerini kullanım alışkanlıkları. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), 845-872.
• Mercan, Z. (2016). Decision making process in the academic career orientation: agentic and communal perspectives of Turkish postgraduate education scholars. (Master thesis). İstanbul Bilgi University Graduate School of Social Sciences, İstanbul.
• Metin, S. ve Kızıldağ, D. (2017). X ve y kuşaklarının kariyer beklentilerinin farklılaşması: otomotiv sektöründe bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(40), 340-363.
• Parry, E. ve Urwin, P. (2011). Generational differences in work values: a review of theory and evidence. International Journal of Management Reviews, 13(1), 79-96.
• Pehlivan, R. (2008). Lisans düzeyinde turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin sektör ile ilgili tutumlarının mezuniyet sonrası kariyer seçimine etkisi. (Yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Pilcher, J. (1994). Mannheim's sociology of generations: an undervalued legacy. British Journal of Sociology, 45(3), 481-495.
• Süral Özer, P., Eriş, E. D.ve Timurcanday-Özmen, Ö. (2013). Kuşakların farklılaşan iş değerlerine ilişkin emik bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 123-142.
• Tuna, N. (2018). Bireylerde kariyer algısı ve örgütlerde yetenek yönetimi uygulamalarının çalışanların öğrenilmiş çaresizlik davranışı üzerindeki rolü. (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Usta, İ. (2016). Y kuşağının kişilik özelliklerinin kariyer eğilimine etkisi üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Williams, K. C. ve Page, R. A. (2011). Marketing to the generations. Journal of Behavioral Studies in Business, 3(1), 37-53.
• Yüksekbilgili, Z. (2015). Türkiye'de y kuşağının yaş aralığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 259-267.