Çalışanların Stres Algıları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 158 - 180, 31.12.2020

Firdevs Tokay Taçgın Meltem Karapunar , Abdullah Karakaya

Öz

Stres, birey ve örgüt için geleceğin önemli ve belirsiz olmasından kaynaklanan ve çoğunlukla olumsuz algılanan bir olgudur. Stress, bireysel ve örgütsel başarıyı azaltarak ek maliyet yüklemesi açısından önemlidir. Bu çalışma, Karabük Üniversitesi çalışanlarının stres kaynakları algısını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla araştırma iki bölümde gerçekleştirilmiştir. Birinci bölümde konu ile ilgili kavramların açıklanmasına yönelik olarak kaynak taraması gerçekleştirilmiştir. İkinci bölümde ise çalışanlar üzerinde uygulamalı bir araştırma yapılmıştır. Araştırma kapsamında yüz yüze anket yöntemi ile elde edilen veriler; sayı ve yüzde, Cronbach Alpha ve One Sample t test istatistikleri ile analiz edilmiştir. Sonuçlar, kişisel faktörlerin ve kaygı faktörlerinin, iş faktörlerine göre stres üzerinde daha etkili olduğunu göstermektedir. Buna göre çalışanları kişisel yönden geliştirici uygulamaların planlanması ve gerçekleştirilmesi faydalı olabilir. Stresi önlemede, yaşam tarzı bileşenlerini geliştirmek, sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak ve stresle günlük baş ederek mutluluk eğilimli olmak da önemli rol oynayabilir.

Anahtar Kelimeler

stres, stres kaynakları, stres aşamaları

Kaynakça

• Albrecht, K. (1988). Gerilim ve Yönetici, çeviren: Kemal Tosun ve diğerleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını, Yayın No: 197.
• Aytaç, S. (2015). Stres Kaynakları ve Stresin Psikolojik Semptomlarının Öfke Kontrolü ile İlişkisi: Polis Memurları Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 69, 1-27.
• Çınar, O. (2010). Eğitim ve Sağlık Alanı Çalışanlarının İş Stresi Düzeyleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 33, 101-121.
• Çökük, B. (2018). Örgütsel Stres Düzeyinin Ölçümü ve Demografik Değişkenlerle İlişkisi: Bir Kamu Organizasyonu Örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2.
• Dağlar G., Aksoy, Özlem., Bilgiç D., Uçuk S. ve Güneş H. (2018). Ebelik Öğrencilerinin Mizah Duygusunun Stresle Baş Etme Yaklaşımlarına Etkisi, Sdü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, 94-101.
• Ebadi, H. (2020). Bütünleşik Anksiyete Stres Ölçeği Ölçek Geliştirme Çalışması. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 06 (01) 89.
• Erdem, H. (2014). Algılanan Örgütsel Destek ve Kontrol Odağının Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Üzerine Etkileri: Psikolojik Sermayenin Bu Süreçteki Rolü ve Bir Alan Araştırması. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Ersoy, A. (2015). Yönetici-İş Gören İlişki Boyutlarının Stres Yaratma Durumuna Yönelik Bir Araştırma: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmesi Örneği. Akademik Bakış Dergisi S: 51, 384-397.
• Eryılmaz, A. (2014). Ergenlik Döneminde Stres ve Başa Çıkma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, 20-37.
• Gbadamosi, G. & Ross, C. (2012). Perceived Stress and Performance Appraisai Discomfort: The Moderating Effects of Core Seif-Evaiuations and Gender. Public Personnel Management, 41 (4):637-659.
• Göksel, A. ve Tomruk, Z. (2016). Akademisyenlerde Stres Kaynakları ile Stresle Başa Çıkmada ve Stres Durumunda Gösterilen Davranışların İlişkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 315-343.
• Güçlü, N. (2001). Stres Yönetimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 21, Sayı 1, 91-109.
• Karadavut, Y. (2014). İlk ve Ortaokul Yöneticilerin Duygusal Zekâ Yeterlikleri ve Stresle Başa Çıkma Yöntemlerinin Liderlik Stilleri ile İlişkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Lecca L. I., G Finstand. E. L., Traversını V., Lullı. L. G., Gualco B. & Taddeı G. (2020) The Role Of Job Support As A Target For The Management Of Work-Related Stress: The State Of Art, Occupatıonal Health And Safety Management, Vol. 21, No. 174/ February 2020 Qualıty Access To Successement, 152-158.
• Madenoğlu, C. (2010). Eğitim Örgütü Yöneticilerinin Örgütsel Stres Kaynkları ve Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Benlik Saygısı Düzeyleriyle Olan İlişkisi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Omosidi A. S. & Jamiu K. S. (2019). Stress Management Strategies And Academic Performance Of University Undergraduates In Kwara State, Nigeria, Nigeria, Journal Of Art And Social Sciences, VI :1, 3-17. Örücü, E., Kılıç, R. ve Ergül, A. (2011). Çalışma Yaşamında Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri: Eğitim ve Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 26.
• Özmutaf, N. M. ve Mizrahi, R. (2017). SMMM ve Diğer Muhasebe Çalışanları Kapsamında, İş Stresinin İş Performansına Etkisi: İzmir İlinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl: 2017, Cilt: 8, Sayı: 18, 1-12.
• Özok, H. İ. (2018). Kültüre Duyarlı Stres Programının Yaşam Doyumu, Bilinçli Farkındalık ve Stres Düzeylerine Etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Selye, H. (1997). Stress Without Disstress, J.B. Lippencott Company, New York. Sarotar- Zızek S., Treven S. & Cancer V. (2013). Indıvıdual And Organızatıonal Approaches To Overcomıng Stress, Versita Scientific Annals Of The "Alexandru Loan Cuza" University Economic Sciences, 60: 2, 357-374.
• Tarhan Öztoprak, M. (2014). Psikolojik Şiddetin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisinde İş Stresinin Aracılık Rolü. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi.