THE IMPACT OF FOREIGN DIRECT INVESTMENT ON ECONOMİC GROWTH AND EMPLOYMENT IN TURKEY

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 39 - 60, 30.09.2022

Perihan Ezgi Ballı Ahmet Aydın

https://doi.org/10.46959/jeess.1094665

Öz

Foreign direct investments are an important resource for the economies of developing countries that cannot realize their capital accumulation due to the savings-investment gap problem. Foreign direct investments are expected to contribute to the host country, especially in terms of economic growth and employment. For this reason, in this study, the effect of foreign direct investments on economic growth and employment in Turkey was investigated and ARDL analysis and Toda-Yamamoto causality test were applied using the data for the period 2006:Q1 – 2021:Q2. As a result of the empirical analysis, it has been concluded that foreign direct investments affect economic growth positively in the long run and negatively in the short run, and the causality relationship is bidirectional. In addition, according to the analysis, foreign direct investments affect employment positively in the long run, but had no in the short run. The causality relationship between the variables is bidirectional.

Anahtar Kelimeler

Foreign Direct Investment, Economic Growth, Employment, ARDL Analysis, Toda-Yamamoto Causality Test

TÜRKİYE’DE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN EKONOMİK BÜYÜME VE İSTİHDAMA ETKİSİ

Öz

Doğrudan yabancı yatırımlar, tasarruf-yatırım açığı sorunundan dolayı sermaye birikimini gerçekleştiremeyen gelişmekte olan ülke ekonomilerine önemli bir kaynak olmaktadır. Doğrudan yabancı yatırımların ev sahibi ülkeye özellikle ekonomik büyüme ve istihdam açısından katkı sağlaması beklenmektedir. Bu nedenle bu çalışmada Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüme ve istihdama etkisi araştırılmış ve 2006:Q1 – 2021:Q2 dönemi verileri kullanılarak, ARDL analizi ve Toda-Yamamoto nedensellik testi uygulanmıştır. Yapılan ampirik analizler sonucunda, doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyümeyi uzun dönemde pozitif, kısa dönemde negatif etkilediği, nedensellik ilişkisinin ise çift yönlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca analizlere göre doğrudan yabancı yatırımlar istihdamı uzun dönemde pozitif etkilerken, kısa dönemde etkilememektedir. Değişkenler arasında nedensellik ilişkisi ise çift yönlüdür.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme, İstihdam, ARDL Analizi

Kaynakça

• Akkaş, M. E. ve Sayılgan, G. (2015) “Housing Prices and Mortgage Interest Rate: Toda-Yamamoto Causality Test”, Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(4): 572-583.
• Ayaz, S. (2018) “Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Yatırımların Belirleyicileri”, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Azam, M., Ibrahim Y. ve Bakhtyar, B. (2014) “Foreign Direct Investment and Economic Growth in Asia”, Actual Problems of Economics, 11 (161): 58-67.
• Bayar, Y. ve Şaşmaz, M. Ü. (2017) “Impact of Foreign Direct Investments on Unemployment in Emerging Market Economies: A Co-integration Analysis”, International Journal of Business and Economic Sciences Applied Research, 10(3): 90-96.
• Bayraktar, F. (2003) “Dünyada ve Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları” Türkiye Kalkınma Bankası Araştırma Müdürlüğü, Genel Araştırmalar, Ankara.
• Brincikova, Z. ve Darmo, L. (2014) “The Impact of FDI Inflow on Employment in V4 Countries”, European Scientific Journal, 1: 245-252.
• Dursun, S. (2021) “Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: BRICS- T Ülkeleri Üzerine Bir Analiz” Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 353-368.
• Ekinci, A. (2011) “Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme ve İstihdama Etkisi: Türkiye Uygulaması (1980-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2): 71-96.
• Ekonomi Bakanlığı (2013) “Uluslararası Doğrudan Yatırımlar 2012 Yılı Raporu”, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü.
• Ekonomi Bakanlığı (2016) “Uluslararası Doğrudan Yatırımlar 2015 Yılı Raporu”, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü.
• Emmanuel, O. N. B. (2014) “Foreign Direct Investment and Economic Growth: The Experience of CEMAC Countries”, Journal of Finance and Economics, 2(1): 1-14.
• Erçakar, M. E. ve Güvenoğlu, H. (2018) “Doğrudan Yabancı Yatırımların İşsizlik Üzerine Etkisi: Türkiye Uygulaması (1980-2016)”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’18): 349-356.
• Grahovac, D. ve Softic, S. (2017) “Impact of the FDI on Unemployment Rate in Countries of West Balkan”, Review of Innovation and Competitiveness, 3(2): 65-82.
• Işık, C. (2016) “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımıyla Türkiye Örneği”, IUJEAS, 1(1): 1-12.
• İpek, E. ve Ayvaz Kızılgöl, Ö. (2016) “Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açık”, Ege Akademik Bakış, 16(3): 425-442.
• Kahveci, Ş. ve Terzi, H. (2017) “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Nedensellik Analizleri ile Testi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 49: 135-154.
• Koçtürk, O. ve Eker, M. (2012) “Dünyada ve Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Çok Uluslu Şirketlerin Gelişimi”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 18(1): 35-42.
• Kuzucu, S. (2018) “Do Foreign Direct Investment and Portfolio Investment Stimulate Economic Growth? Evidence from Developing Countries”, JEFA, 5(4): 331-338.
• Megbowon, E. T., Ngarava, S. ve Mushunje, A. (2016) “Foreign Direct Investment Inflow, Capital Formation and Employment in South Africa: A Time Series Analysis”, International Journal of Economics and Finance Studies, 8(2): 175-189.
• Narayan, P.K. ve Smyth, R. (2005). “Trade Liberalization and Economic Growth in Fiji: An Empirical Assesment Using the ARDL Approach”, Journal of the Asia Pacific Economy, 10(1): 96-115.
• Noyan Yalman, İ. ve Koşaroğlu, Ş. M. (2017) “Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 1(2): 191-205.
• OECD (2008) “OECD Benchmark Definition of Foreign Direct Investment: Fourth Edition”, https://www.oecd.org/daf/inv/investmentstatisticsandanalysis/40193734.pdf (20.10.2021).
• Öztürk, A. C. (2019) “Orta Gelir Tuzağına Doğrudan Yabancı Yatırımların Etkisi, Türkiye Değerlendirmesi”, Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, M. B., Vergili, G. ve Aktan, C. (2018) “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Özel Sayı:132-147.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001) “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16: 289-326.
• Petanlar, S. K., Rasekhi, S. ve Ebrahimzahed, S. (2016) “The Effect of Foreign Direct Investment on Employment in Tourism Industry: A Case Study of Selected Countries”, International Journal of Management, Accounting and Economics, 3(9): 459-472.
• Şahin, L. (2016) “Doğrudan Yabancı Yatırımların İstihdama Etkisinin Ampirik Analizi: SADC Ülkeleri”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2): 103-118.
• Şoltan, T. (2009) “Enerji Tüketimi ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Granger, TodaYamamoto ve ARDL Testleri ile İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taşdemir, F. D. ve Erdaş, H. (2018) “Doğrudan Yabancı Yatırım Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”, Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 140-152.
• TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, Ödemeler Dengesi Verileri, https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/#collapse_18 (05.11.2021).
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995) “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, 66(1-2): 225-250.
• Tshepo, M. (2014) “The Impact of Foreign Direct Investment on Economic Growth and Employment in South Africa: A Time Series Analysis”, Mediterranean Journal of Social Sciences MCSER Publishing, 5(25): 18-27.
• Üçler, G., Kızılkaya, O. ve Bulut, Ü. (2013) “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ile İstihdam Arasındaki İlişki: 1989-2011 Dönemi İçin Türkiye Örneği”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 5(2): 17-30.
• Ünsal, M. E. (2019) “The Relation Between Financial Development, Foreign Direct Investments and Employment: Granger Causality Test for Turkish Economy”, Ekonomi, İşletme ve Maliye Araşırmaları Dergisi, 1(3): 227-236.
• Wye, C. K. (2018) “Incorporating Foreign Direct Investment and Trade into Energy-Employment Nexus: Evidence from China”, The China Economy, 51(1): 69-96.
• Yavan, N. ve Kara, H. (2003) “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Bölgesel Dağılışı”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1): 19-42.