Üstün Zekalı Öğrencilerin Öğretmen Tercihlerinin İncelenmesi

Year 2013, Volume: 1 Issue: 2, 13 - 20, 01.10.2013

Feyzullah Şahin

Abstract

Üstün zekalı öğrenciler akranlarından motivasyon, öğrenme, sosyal ve duygusal ihtiyaçları ile farklılaşırlar. Bu farklılıkları onların eğitimini ve eğitimlerini sürdürecekleri öğretmenlerin farklı bir takım özelliklere sahip olmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Çünkü, öğretmenin mesleki yeterlilikleri ve kişilik özellikleri öğrencisinin akademik, bilişsel ve duyuşsal gelişimini etkilemektedir. Bu araştırmanın temel amacı, üstün zekalı öğrencilerin öğretmenlerinde öncelikli olarak görmek istedikleri özelliklerin devam edilen eğitim kurumu türü, öğrencinin cinsiyeti ve eğitimin sürdürüldüğü eğitim kurumunda eğitsel ihtiyaçların karşılanma düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesidir. Araştırma tarama modellerinden betimsel desende tasarlanmıştır. Çalışma grubu ise Trakya bölgesinde kamu bünyesinde yer alan beş Fen Lisesi, özel sektör bünyesinde hizmet veren bir üstün zekalılar okulu ile üç Bilim ve Sanat Merkezinde (BİLSEM) eğitimini sürdüren öğrencilerden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında, toplam 1077 öğrenciden dönen ölçek değerlendirmeye alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, Şahin ve Tortop (2013) tarafından geliştirilen “Üstün Zekalılar Öğretmen Tercihi Ölçeği (ÜZÖTÖ)” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin iç tutarlılık güvenirliğinin hesaplanmasında Cronbach α değeri hesaplanmıştır. Kişilik Özellikleri boyutu için .92, Mesleki Özellikleri boyutu için .89 ve ölçek geneli .94 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, katılımcıların cinsiyetine göre öğretmenlerinde görmek istedikleri özelliklerin farklılaşmadığı, kamu bünyesinde yer alan fen lisesi öğrencileri ile BİLSEM ve özel sektör bünyesinde hizmet veren özel okul öğrenci görüşlerinin farklılaştığı belirlenmiştir. Ayrıca, eğitim sürdürülen kurumda eğitsel ihtiyaçlarının tamamen karşılandığını düşünenler ile kısmen karşılandığını düşünenlerin puanları da anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir.

Keywords

Üstün zeka, öğretmen tercihleri, kişilik özellikleri, meslek özellikleri

References

• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., K., Akgün, Ö., E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.
• Chan, D. W. (2001). Characteristics and competencies of teachers of gifted learners: The hong kong teacher perspective, Roeper Review, 23 (4), 197-202.
• Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 186, 72-84.
• Dağlıoğlu, E., Metin, N., (2004): Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmenlerin rolü. İçinde Şirin, M., R., Kulaksızoğlu A, ve Bilgili A., E., (Edt). I.Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi bildiriler kitabı, (170-179), Çocuk Vakfı Yayınları, Yayın No:63, İstanbul.
• Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün çocuklara sahip ailelerin eğitimi. İçinde Şirin, M., R., Kulaksızoğlu A, ve Bilgili A., E., (Ed), I.Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi makaleler kitabı, (461-466). Çocuk Vakfı Yayınları, Yayın No:64, İstanbul.
• Davalos, R.&Griffin, G. (1999). The impact of teachers’ individualized practices on gifted students in rural, heterogeneous classrooms. Roeper Review, 21 (4), 308-314.
• Dorhout, A. (1983). Student and teacher perception of preferred teacher behaviors among the academically gifted. Gifted Child Quarterly, 27 (3), 122-125.
• Endepohls-Ulpe, M.& Ruf, H. (2005). Primary school teachers’ criteria for the identification of gifted pupils. High Ability Studies. Vol.16 (2), 219-228.
• Erişti, B. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin öğrenme, öğretme, öğretmenlik mesleği ve -öğretmen özellikleri ile ilgili görüşleri. Türk Üstün Zeka ve Eğitim Dergisi, 1, 18-36.
• Farrell, B., Kress, M.& Croft, J. (1988). Characteristics of teachers in a full day gifted programs, Roeper Review, 10 (3), 136-139.
• Feldhusen, J. F. (2005). Giftedness, talent, expertise, and creative achievement, In Sternberg, R. J.& Davidson, J. E. (Eds) Conceptions of giftedness(2nded, 64-79), Cambridge University Press,Cambridge.
• Finley, L. T. (2008).Implementing a differentiated model of gifted education: perspectives of elementary principlaps and teachers (Unpublished Doctoral Thesis). Archadia University.
• Ford, D. Y.& Trotman, M. F. (2001). Teachers of gifted students: suggested multicultural characteristics and competencies. Roeper Review. 23 (4), 235-239.
• Gross, M. U. M. (2004).Gifted and talented education professional development package for teachers: module-1, The University Of South Walles.
• Hansen, J. B.& Feldhusen, J. F. (1994). Comparison of trained and untrained teachers of gifted student. Gifted Child Quarterly, 38 (3), 115-121.
• Karnes, F., Stephens, K. R.& Whorton, J. E. (2000). Certification and competencies for teachers in gifted education programs. Roeper Review, 22 (3), 201-202.
• MEB, (2007). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2593_0.html, 01.01.2009 tarihinde alınmıştır.
• Milgram, R. M. (1979). Perception of teacher behavior in gifted and nongifted children, Journal of Educational Psychology, 71 (1), 125-128.
• Nelson, K. C.&Prindle, N. (1992). Gifted teacher competencies: Ratings by rural principals and teachers compared. Journal for the Education of the Gifted. 15 (4), 357-369.
• Phillips, N.& Lindsay, G. (2006). Motivation in gifted students, High Ability Studies, 17 (1), 57-73.
• Rogers, K. B. (1989). Training teachers of the gifted: what do they need to -know? Roeper Review, 11 (3), 145-150.
• Rogers, K. B. (2007). Lessons learned about educating the gifted and talented: a synthesis of the research on educational practice. Gifted Child Quarterly, 51 (4), 382-396.
• Sak, U. (2010). Üstün zekalılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri, Maya Akademi, Ankara.
• Silverman, L., K., (2011): Characteristics Of Giftedness Scale: Research And Review Of The Literature, http://www.gifteddevelopment.com/, 22.09.2011 tarihinde alınmıştır.
• Şahin, F. & Kargın, T., (2013). Sınıf öğretmenlerine üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesi konusunda verilen bir eğitim programının etkililiği. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi. 14(2), 1-13.
• Şahin, F.& Tortop, H. S. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin öğretmen tercihleri ölçeği geliştirme çalışması (Basılmamış araştırma dokumanı).
• Terman, L., M., Oden, M., H., (1976): Genetic studies of genius: volume IV the gifted child grows up twenty – five years’ follow – up of a superior group, Stanford University Press, Stanford.
• Türk Eğitim Derneği, (2009). Öğretmen yeterlikleri. Ankara; Adım Okan Matbaacılık.
• Vialle, W.&Quigley, S. (2007). Selective students views of the essential characteristics of effective teachers, Gifted and Talented International, University of Wollongong.
• Vialle, W.& Tischler, K. (2005). Teachers of the gifted: A comparison of students’ perspectives in Australia, Austria and the United States. Gifted Education International, 19, 173-181.
• VanTassel-Baska, J., Johnsen, S., K., (2007): Teacher education standards for the field of gifted education, Gifted Child Quarterly, 51 (2), 182-194.
• Wendel, R.& Heiser, S. (1989).Effective instructional characteristics of teachers of junior high school gifted students. Roeper Review, 11 (3), 151-153.
• Whitlock, M. S., & DuCette, J. P. (1989). Outstanding and average teachers of the gifted: a comparative study. Gifted Child Quarterly, 33 (1), 15-21.
• Yakmacı-Güzel, B., (2002): Üstün yeteneklilerin belirlenmesinde yardımcı yeni bir yaklaşım: Dabrowski’nin aşırı duyarlılık alanları (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yakmacı-Güzel, B., (2004): Üstün yeteneklilerin belirlenmesinde yardımcı yeni bir yaklaşım: dabrowski’nin aşırı duyarlılık alanları. İçinde Şirin, M., R., Kulaksızoğlu A, ve Bilgili A. E. (Ed), I.Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi makaleler kitabı (155-168). Çocuk Vakfı Yayınları, Yayın No:64, İstanbul.
• Vantassel-Baska, J., (1998a): Characteristics and needs of talented learners, In Vantassel-Baska, J. (Eds), Excellence in educating gifted and talented learners, (3rd ed,173-191) Love Publishing, Colorado.