Öz
Köken olarak diaspora kavramı Grekçeden dilimize geçmiştir ve tohumların saçılması eylemini anlatmaktadır. Tarih boyunca kullanım açısında birçok değişikliğe uğrayan bu kelime ilk olarak Yunanlılar tarafından Akdeniz’de bulunan kolonilerini isimlendirmek için kullanılmıştır. Diaspora kelimesi günümüze yakın dönemlere kadar yani 1960’lı yıllara kadar Yahudiler ya da Afrikalılar gibi belirli milletler için kullanılmaktaydı. Ancak globalleşme ve dünya savaşlarıyla birlikte birçok bölgeye dağılan milletlerde yavaş yavaş bu isimle anılmaya başlanmıştır. Ancak milletlerin diaspora olarak anılmaları için belli başlı özelliklere sahip olmaları gerekmektedir. Bunlardan birisi bireylerin ortak bir kültüre sahip olması ve bunu benimsemesidir. Ülkemizde bir çok farklı kültüre ve etnik kökene ait bireylerin barınması açısından diaspora kelimesi halkımıza yabancı değildir. Ancak bu milletlerden en çok iletişimde bulunduğumuz ya da hala problem yaşadıklarımızın içinde Ermeni ve Azeri diasporaları gelmektedir. Uzun yıllardır Anadolu’da yaşayan Ermeni halkı I. Dünya Savaşı süresince çıkarılan Tehcir Kanunu’yla bulundukları bölgelerden göç ettirilmişlerdir. Daha çok Suriye tarafına yerleşen bu bireyler günümüzde çoğunlukla Rusya ve ABD gibi ülkelerde bulunmaktadırlar ve aktif bir şekilde faaliyetlerini sürdürmektedirler. Günümüzde Ermenistan ile ülkemiz arasında tehcir kanunu polemiği hala devam etmektedir. Azeri diasporası ise kardeş ülke olarak Türk halkı tarafından kardeş ülke olarak adlandırılan Azerbaycan vatandaşları olmaları münasebetiyle halk tarafında sempati duyulmaktadır. Ayrıca bu diasporanın da oluşumundaki önemli etkenlerden biri Ermenistan ile aralarında yaşanan Karabağ çatışmasıdır. Bu dönemde birçok Azeri vatandaşın yaşanan problemler sonucu farklı ülkelere göç etmesiyle yine Ermenistan örneğinde olduğu gibi ABD, Rusya ve büyük çoğunlukla İran’da büyük diasporalar oluşmuştur. Bu çalışmada bu iki diasporanın da oluşma süreci ve uyguladıkları politikalar incelenecektir. Ayrıca bu iki diaspora arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konularak objektif bir sonuca ulaşılması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Diaspora Ermeni Diasporası Azerbaycan Diasporası Ulus Etnisite
Kaynakça
- Acehan, I. (2005). “ABD’ye Göç Eden İlk Türklerin Kültür ve Kimlik Sorunu” Kebikaç Dergisi Sayı 20, s, 109-115.
- Baumann, M. (2000). “Diaspora: Genealogies of Semantics ad Transcultural Comparison” Numan , Kaninklijke Brill NV, Leiden, s.315.
- Clifford, J. (1994). Diasporas, Cultural Antropology, Cilt 9, Sayı 3
- Cohen, R. (2008). Global Diasporas, New York, NY, Routledge, s. 9
- Comparison” Numan, Kaninklijke Brill NV, Leiden
- Çakmak, H. E, A., Ercan, B. (2001) Uluslar ötesi Tasarlanmış Cemaat olarak Ermeni Diasporasının Almanya’da Politik Halkla İlişkiler Çalışmaları ve Geleneksel ve Yeni Medyayı Politik Mücadelede Araçsallaştırması, Uluslararası Kafkasya Konferansı Bildiriler Kitabı, Kocaeli, s.710.
- Ersoy, İ. (2008). Diaspora ve Kimlik: Eskişehir ve İstanbul’da Yaşayan Kırım Tatarlarından Çoklu Kültürel Kimliğin İfade Alanı olarak “Tepreş” (Doktora Tezi), s.9
- Hall, S. (1990). ‘Cultural identity and diaspora’ in Jonathan Rutherford (ed.) Identity: community, culture, difference, London: Lawrence & Wishart
- Johnson, Edwin D. (1925). Aphra Behn’s Oroonoko, The Journal of Negro History, Cilt 10, Sayı 3
- Özocak, Ö. (2014). Diaspora Kavramı ve Ermeni Diasporası, Yeni Türkiye Dergisi, cilt 60
- Sheffer, G. (2003). “Diaspora Politics At Home Abroad” New York, NY, Cambridge University Press
- Vertovec, S. (1999). Three Meanings of ‘diaspora’ exemplified among South Asian Religions, Diaspora, Cilt 7, Sayı 2
- Memiş, Ekrem (2005), “Ermenilerin Kökeni ve Geçmişten Günümüze Türk Ermeni İlişkileri”, Afyon Karahisar Üniversitesi Siyasal Bilgiler Dergisi. Sayı 1, Haziran
- Ural, S., Çaykıran, G. (2011). Robert Koçaryan Dönemi Ermenistan Dış Politikası, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 8, Sonbahar
- Kantarcı, Ş. (2001). ABD ve Kanada’da Ermeni Diasporası: Kuruluşlar ve Faaliyetleri, Ermeni Araştırmaları, Sayı3, Erişim: 06.Aralık.2015, http://www.eraren.org/index.php?Lisan=tr&Page=DergiIcerik&IcerikNo=249,
- http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.566d40646ca903.49402718, Erişim: 15.10.2015
- Armenia: Diaspora Assited Growth, Erişim:06.12.2015, http://evconsulting.com/node/238,
- “Diaspora Activities”, Erişim: 12 Aralık 2015, http://www.azerbaijans.com/content_494_en.html,
- “Öncesi ve Sonrasıyla Karabağ Savaşı”, Erişim: 08 Aralık 2015, http://www.aljazeera.com.tr/dosya/oncesi-ve-sonrasiyla-karabag-savasi
- “General Information”, Erişim: 20 Aralık 2015, http://www.azerbaijan.az/_Sosiety/_Diaspora/_diaspora_e.html#top
- Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (2011). Dünyada Diaspora Stratejileri Türk Diasporası İçin Öneriler, Erişim:10 Ocak 2016. https://www.deik.org.tr/2886/D%C3%BCnyada_Diaspora_Stratejileri_ve_T%C3%BCrk_Diasporas%C4%B1_i%C3%A7in_%C3%96neriler.html
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 2 Sayı: 2 |