Karikatürün Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi: Meta Analiz Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 61 - 79, 30.06.2022

Emel Seyhan Çiftçi , Ersoy Akdağ , Önder Ulu

https://doi.org/10.52974/jena.1115644

Öz

Bu araştırmada, derslerde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına olan etkisini, deneysel yöntemler kullanarak ne düzeyde olduğunu ortaya koyan çalışmaların etki büyüklük değerlerinin, meta-analiz yöntemi ile birleştirerek toplam etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yayınlanan, erişime açık olan doktora ve yüksek lisans tezleri taranmıştır. Bu kapsamda karikatürün akademik başarı üzerindeki etkisini inceleyen, 2005-2021 yılları arasında yapılmış olan 48 adet tez incelenerek, meta-analize dahil edilme ölçütlerine uygun olan 17 adet deneysel çalışma analize dahil edilmiştir. Verilerin analizinde CMA istatistik programından yararlanılmıştır. Bu çalışmamızda deneysel çalışmalardan verilerin toplanmasından dolayı standartlaştırılmış ortalama farka dayalı analizler gerçekleştirilmiştir Etki büyüklükleri aritmetik ortalama, standart sapma ve örneklem büyüklükleri kullanılarak hesaplanmış ve sonuçlar Cohen’d etki büyüklüklerine göre yorumlanmıştır. Yayın yanlılığının hesaplanmasında huni saçılım grafiğinin incelenmesinin yanında, Orwin’in Güvenli N hesaplaması, Duval ve Tweedie’nin Kırpma ve Doldurması, Egger’in regresyon testi ve Begg ve Mazumdar sıra korelasyon testleri de incelenmiştir. Çalışmaya dahil edilen tezlerin etki büyüklüklerinin yüksek düzeyde heterojen dağılım gösterdiğinin kanıtlanması sonucunda (Q=78.179; I2=79.534; p<.005), araştırma rasgele etkiler modeli dikkate alınarak analiz edilmiştir. Rasgele etkiler modeli sonuçlarına göre karikatür kullanımı ile öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişki geniş düzeydedir (ES=1.066; p<.005). Araştırmaya dahil edilen çalışmaların ders türü, karikatür türü, uygulama süresi ve sınıf düzeyi değişkenlerinin karikatür ile akademik başarı arasındaki ilişkide, sınıf düzeyinin ve uygulama süresinin moderatör rolüne sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karikatür, Akademik Başarı, Meta Analiz

The Effect of Cartoon on Students' Academic Achievement: A Meta-Analysis Study

Öz

In this research, it is aimed to determine the total effect of the effect size values of the studies that reveal the effect of the use of cartoons in the lessons on the academic achievement of the students by using experimental methods, and the total effect by combining them with the meta-analysis method. For this purpose, doctorate and master's theses published in the Higher Education Institution (YÖK) National Thesis Center database and open to access were scanned. In this context, 48 theses, which were made between 2005-2021, examining the effect of cartoons on academic achievement, were examined, and 17 experimental studies that were suitable for inclusion criteria in the meta-analysis were included in the analysis. CMA statistics program was used in the analysis of the data. In this study, due to the collection of data from experimental studies, analyzes based on standardized mean difference were performed. Effect sizes were calculated using arithmetic mean, standard deviation and sample sizes, and the results were interpreted according to Cohen'd effect sizes. In addition to examining the funnel scatterplot in the calculation of publication bias, Orwin's Safe N calculation, Duval and Tweedie's Trimming and Filling, Egger's regression test and Begg and Mazumdar rank correlation tests were also examined. As a result of the proof that the effect sizes of the theses included in the study showed a high level of heterogeneous distribution (Q=78.179; I2=79.534; p<.005), the research was analyzed by considering the random effects model. According to the results of the random effects model, the relationship between the use of cartoons and the academic achievement of the students is wide (ES=1.066; p<.005). It was concluded that the variables of course type, cartoon type and grade level of the studies included in the research had a moderator role in the relationship between cartoon and academic achievement

Anahtar Kelimeler

Cartoon, Academic Achievement, Meta Analysis

Kaynakça

• Meta-analize dâhil edilen çalışmalar * işareti ile gösterilmiştir. Ada, S. & Sözen, E. (2021). The effect of using concept caricature in social sciences course on student achievement. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 44, 161-175.
• Akbaş, Y. & Toros, S. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde interaktif kavram karikatürleri ve kavram haritaları kullanımının akademik başarıya etkisi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,11 (9), 53-68.
• Akengin, H. ve İbrahimoğlu, Z. (2010). Sosyal Bilgiler Dersinde Karikatür Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarısına ve Derse İlişkin Görüşlerine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 1-19.
• *Alkan, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde).
• Alkış Küçükaydın, M. (2019). Fen eğitiminde kullanılan kavram karikatürlerinin akademik başarıya etkisi: Meta-analiz çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 220-233. DOI: 10.17679/inuefd.434352
• Atasoy, Ş., Tekbıyık, A., ve Gülay, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin ses kavramını anlamaları üzerine kavram karikatürlerinin etkisi. Journal of Turkish Science Education, 10(1), 176-196.
• *Ayhan, H. (2017). Ortaokul 6. Sınıf kuvvet ve hareket ünitesinde kullanılan kavram karikatürlerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Balım, A. G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2008). Fen Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algılarına Etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202.
• *Başarmak, U. (2013). Karikatür Animasyonuna Dayalı Çevrimiçi Öğrenme Ortamının Öğrencilerin Başarısına, Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonuna ve Mizaha Yönelik Tutumuna Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Batdal Karaduman, G. & Elgün Ceviz, A. (2018). Matematik Öğretiminde kavram karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi . Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 17 (67) , 1268-1277 . DOI: 10.17755/esosder.407222
• Can B.(2021). Fen Bilimleri Dersinde WEB 2.0 Destekli Kavram Karikatür Kullanımının Akademik Başarı ve Tutuma Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Coşkun, A.S. (2009). Fen Bilgisi Öğretiminde Karikatür Kullanımının Başarı, Motivasyon ve Tutumlar Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Çetin, E (2012). Karikatür ile Zenginleştirilmiş Fen ve Teknoloji Dersinin Öğrenci Başarısı ve Tutumları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Çiçek, T. (2011). İlköğretim 6. sınıf fen ve Teknoloji dersinde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci başarısına, tutumuna ve kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• *Demirci, G.(2013). Eğitimde Mizah ve Karikatür Kullanımının Öğrenci Başarısına ve Motivasyonuna Etkisi (Ortaokul 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Durmaz, B. (2007). Yapılandırıcı fen öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrencilerin başarısı ve duyuşsal özelliklerine etkisi (Muğla ili merkez ilçe örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• *Erdağ, S. (2011). İlköğretim 5. Sınıf Matematik Dersinde Kavram Karikatürleri ile Destekli Matematik Öğretiminin, Ondalık Kesirler Konusundaki Akademik Başarıya ve Kalıcılığa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Erdoğan, A. ve Cerrah-Özgeç, L. (2012). Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Kavram Yanılgılarının Giderilmesi Üzerindeki Etkisi: Sera Etkisi ve Küresel Isınma Örneği. Turkish Journal of Education, 1(2), 1-13
• Evrekli, E. (2010). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Zihin Haritası Ve Kavram Karikatürü Etkinliklerin Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Beceri Algılarına Etkisi. Yüksek lisan tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Evrekli, E., Didem, İnel. ve Balim, A. G. (2009). Fen Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 1-16.
• Göksu, F. C. (2014). Doğrular, açılar ve çokgenler konularının kavram karikatür destekli yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Pamukkale Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Gölgeli, D. ve Saraçoğlu, S. (2010). Fen ve teknoloji dersi ışık ve ses ünitesinin öğretiminde kavram karikatürlerinin kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(31), 113-124. Gölgeli, D. ve Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve Teknoloji Dersi “Işık ve Ses” Ünitesinin Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi. Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 31(2), 113-124.
• Güler, H. K., Çakmak, D., ve Kavak, N. (2013). Karikatürlerle yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (1), 149- 160.
• Güngör, H. (2018). Fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürü kullanımının ilköğretim 7. Sınıf öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Höffler, T., & Leutner, D. (2007). Instructional animation versus static pictures: A meta analysis. Learning and Instruction, 17(6), 722-738.
• İspir, E. & Aydın, M. (2020). Basit Makineler Ünitesinin Öğretiminde Kullanılan Kavram Karikatürlerinin 8.Sınıf Öğrencilerinin Başarılarına ve Kavramsal Anlama Düzeylerine Etkisi . Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi , 1 (38) , 58-71 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/59347/791658
• *Kara, M. (2017). İlköğretim 5.sınıf yer kabuğunun gizemi ünitesinde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi EğitimBilimleri Ensitüsü, Antalya.
• Karaca, Z. , Kuzu, O. & Çalışkan, N. (2020). Çokgenler Konusunun Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi . Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi , 5 (1) , 110-125 .
• Karakuş, U. , Palaz, T. , Kılcan, B. & Çepni, O. (2012). Sosyal Bilgiler Müfredatında Yer Alan "Çevre Sorunları" Konularının Öğretiminde Karikatür Kullanımın . Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi , 32 (2) , 363-376 .
• *Katipoğlu, M. (2016). Matematik Öğretiminde Eğlence ve Mizah İçeren Karikatürlerin Kullanılmasının Öğrencilerin Matematik Başarısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• *Kocakavak D. (2019). Karikatürlerle Zenginleştirilmiş Fen Bilimleri Öğretiminin Öğrenci Başarısına ve Tutumuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• *Korucu, S. (2009). Çokgenler Konusunda Karikatür ve Bilgisayar Destekli Öğretim Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• *Marangoz, İ.(2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Karikatür Kullanımının 6.Sınıf Öğrencilerinin Başarısına Etkisinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Özalp, I.: “Karikatür Tekniğinin Fen ve Çevre Eğitimde Kullanılabilirliği Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa, Türkiye, (2006) 3–5.
• Öztürk, C. (2006). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Özüredi, Ö. (2009). Kavram karikatürlerinin ilköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi, insan ve çevre ünitesinde yer alan “besin zinciri” konusunda öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Özyılmaz-Akamca, G. ve Hamurcu, H. (2009). Analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin gözlem açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitimi, E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 11861206
• *Palaz, T. (2010). İlköğretim 8.Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Karikatür Kullanımının Öğrenci Başarısına ve Derse Karşı Tutumuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sayın, Ş. (2015). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 7. sınıf ışık ünitesinin öğretiminde kavram karikatürleri kullanımının öğrencilerin akademik başarıları, sorgulayıcı öğrenme becerileri, algıları ve motivasyonları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Sidekli, S. , Sidekli, S. , Er, H. , Yavaşer, R. & Aydın, E. (2014). Sosyal Bilimler Öğretiminde Alternatif Bir Yöntem: Karikatür. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi , 2014 (2) , 151-163 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/7322/95817
• Şenocak, K. Z. (2018). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının 5. sınıf yaşamımızdaki elektrik ünitesinde öğrenci başarısı ve tutumu üzerine etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale).
• Taşkın, Ö. (2014). Fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen BilimleriEnstitüsü
• Tokcan, H ve Alkan, G. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2).
• Topçubaşı, T., & Polat, S. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. International Journal Of New Trends İn Arts, Sports & Science Education (Ijtase). 3(2), 48-61.
• *Tuğba, Ç. (2011). İlköğretim 6.Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına, Tutumuna ve Kalıcılığa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Uslu, H. (2007) Eğitimde Karikatür. Bilim Ve Aklın Aydınlığında Eğitim Yıl:7 Sayı:84 Şubat 2007 s.15
• *Üner İ. (2009). İlköğretim Okullarında Karikatürle Öğrenmenin Öğrencilerin Başarı ve Tutum Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• *Ünüvar, E. (2019). Matematik Öğretiminde Karikatürlerle Zenginleştirilmiş Eğitsel Matematik Hikayelerinin Kullanılmasının Öğrencilerin Matematik Başarısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Yavuz, S. ve Büyükekşi, C. (2011). Kavram Karikatürlerinin Isı-Sıcaklık Kavramlarının Öğretiminde Kullanılması. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 1(2), 25-30.
• *Yılmaz, A. (2018). Kavram Karikatürleri Destekli 5E Modeli Uygulamasının Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Başarısına, Öğrenme Kalıcılığına ve Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Bartın.
• Yılmaz, T. (2013). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyelerin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve motivasyonları üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Yokuş, G. & Ayçiçek, B. (2020). Kavram karikatürlerinin Fen Eğitimi Dersi akademik başarısı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir meta-analiz çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 223-246. doi: 10.9779/pauefd.592287.
• *Yolcu, Y. (2013). Fen Öğretiminde Kavram Karikatürleri Tekniğinin Yapılandırmacı Öğrenme Ortamında Kullanılmasının İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Başarı, Tutum ve Mantıksal Düşünme Yeteneklerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• *Yurttadur, Ş. (2019). Fen Bilimleri Dersinde Karikatür Kullanımının Öğrencilerin Erişileri, Sorgulayıcı Öğrenme Beceri Algıları ve Motivasyonlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, , Eğitim Bilimler Enstitüsü, Konya.