Zeki Müren İcrasında “Kapılır Her Gören Ol Şuh-i Cihan” Eser Örneklemi Süsleme Elemanlarının Kullanımına Yönelik Analiz

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 301 - 313, 30.12.2022

Nuran Ayaz

https://doi.org/10.52974/jena.1211497

Öz

Osmanlı-Türk kültürünün sanattaki en önemli parçası olan meşk usulü, sistemli eğitim yönteminin ilk temellerini atmıştır. Bununla birlikte nota kullanımın başlaması ile birlikte sözlü ve ensturman müziğinin geçmişten günümüze aktarılması sağlanmıştır. Ancak günümüzde notalama sisteminde Batı Müziğinde yapılması istenen icranın tamamının notaya aktarılarak yapılmasını sağlıyorken Türk Müziği notalama sisteminde bu aktarım sade yapılmaktadır. Batı Müziğinde yaygın olarak kullanılan süsleme teknikleri çeşitli değiştirici işaretler ile gösteriliyor iken Türk Müziğinde bu teknikler nota üzerinde yazılmamaktadır. Bu çalışma Zeki Müren tarafından icra edilen “Kapılır Her Gören Ol Şuh-i“ adlı eserin icracının kaydı dikte edilerek icracının üslup ve tavır özelliklerine ve notanın ana çerçevesine (usul, makam) bağlı kalmak kaydı ile notaya alınmış ve iki nota arası karşılaştırma yapılarak icra analizi ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türk Sanat Müziği, İcra, Üslup ve, Tavır, Süslemeler

Zeki Müren Gets Carried Away In "Kapılır Her Gören Ol Şuh-i Cihan" Work Sample Analysis For The Use Of Decorative Elements

Öz

The method of mashk, which is the most important part of Ottoman-Turkish culture in art, laid the first foundations of the systematic method of education. However, with the beginning of the use of sheet music, the transfer of spoken and instrumental music from the past to the present has been achieved. However, today, in the notating system, it ensures that all the performance desired to be performed in Western Music is performed by transferring it to a note, while in the notating system of Turkish Music, this transfer is done simply. While the ornamentation techniques commonly used in Western Music are indicated by various modifier signs, these techniques are not written on the sheet music in Turkish Music. This work, the recording of the performer of the work “Kapılır Her Gör Ol Şuh-i“ performed by Zeki Müren, was dictated and recorded with the recording of adhering to the stylistic and Decadent characteristics of the performer and the main framework of the note (usul, makam), and the performance analysis was revealed by comparing the two notes.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish Music, Performance, Style and attitude, decorations

Kaynakça

• Aktüze, İ. (2010). Müziği anlamak ansiklopedik müzik sözlüğü. Pan Yayıncılık.
• Behar, C. (1993). Zaman, mekan, müzik. Afa Yayıncılık.
• Behar, C. (2019). Aşk olmayınca meşk olmaz. Yapı Kredi Yayınları.
• Durgutlu, M. (2013). Sözlü Türk musikisinde solist icra üzerine karşılaştırmalı bir çalışma: Münir Nureddin Selçuk, Alaeddin Yavaşça ve Bekir Sıtkı Sezgin ‘in üslup açısından benzerlik ve farklılık [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Develioğlu, F. (2013). Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi.
• Kaçar, G. (2005). Geleneksel Türk sanat müziğinde süslemeler ve nota dışı icralar. Gazi Eğitim Fakültesi.
• Özbilen, N. Ö. (2007). Fasıl şarkıcılığı açısından Türk Makam Müziği’nde süslemeler. [Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Özçelik, S. (2002). Batı müziği yazısında süslemeler. Gazi Eğitim Fakültesi.
• Öztuna, Y. (1969). Türk Musikisi Ansiklopedisi. (Cilt. 1.) Milli Eğitim Basımevi.
• Öztuna, Y. (1976). Türk Musikisi Ansiklopedisi. (Cilt. 3.) Milli Eğitim Basımevi.
• Öztuna, Y. (1990). Büyük Türk mûsikîsi ansiklopedisi I. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Say, A. (2005). Müzik sözlüğü.Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Sözer, V. (2005). Müzik ansiklopedik sözlük. Remzi Kitabevi.
• Turgay, N. Ö.( 2007). Fasıl şarkcılığı açısından Türk Makam Müziğinde süslemeler [Sanatta seterlilik tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Turgay, N. Ö., & Ayangil, R. (2016). Fasıl müziği icrasında nota dışı farklılıklar. Rast Müzikoloji Dergisi, 4(1), 1165-1184.
• Uluç, M. Ö. (2002). Müzik sözlüğü. Yurtrenkleri Yayınevi.
• Yahya Kaçar, G. (2005). Geleneksel Türk Sanat Müziği’nde Süslemeler ve Nota Dışı İcralar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25(2), 215-228.
• Yiğit, E. E. & Nayir, A. E. (2019). Rönesans ve barok dönem müzikal süslemelerinin tarihsel gelişimlerine, uygulanış şekillerine bir bakış. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 8(63), 1591-1602. http://dx.doi.org/10.7816/idil-08-63-15