The Organization of a Street on the Verge of Urban Renewal and Gentrification: Eyüp Sultan Kızılmescit Street

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 116 - 132, 31.12.2020

Meltem Bali

Öz

The concepts of urban renewal and gentrification are concepts that require an interdisciplinary approach that includes multidisciplinary goals and results such as improving, gaining aesthetic form, sustaining historical value, increasing commodity value, making it safe. In this study, it is aimed to reveal that processes concentrated in urban places with identity and memory value require an approach that supports participation and preserves the historical texture. In this context, a field study was carried out on Kızılmescit Sokak in Eyüp Sultan district, which has an important place in Istanbul's urban memory. Using the semi-structured interview technique, the research including the period of 2019-2020, the municipal police office, library and waqf employees, headman, estate agent, active users of the street, etc. it includes a field study consisting of a research group consisting of 17 people. As a result of the research, it was determined that the renovated buildings were transferred to public services, the value of the commodities of the buildings increased, and the only building that is still a residential building was used by an interviewer, who was closed to the outside and nourished by the spiritual climate of Eyüp Sultan district.

Anahtar Kelimeler

Urban Renewal, Gentrification, Eyüp Sultan, Kızılmescit Street

Kentsel Yenileme ve Soylulaştırma Eşiğinde Bir Sokağın Tanzimi: Eyüp Sultan Kızılmescit Sokak

Öz

Kentsel yenileme ve soylulaştırma kavramları iyileştirme, estetik form kazandırma, tarihi değeri sürdürülebilir kılma, meta değeri arttırma, güvenli hâle getirme gibi çok yönlü amaçlar ve sonuçlar içeren disiplinlerarası yaklaşım gerektiren kavramlardır. Bu bağlamda İstanbul kent belleğinde mühim bir yeri olan Eyüp Sultan semtinde yer alan Kızılmescit Sokak odağında bir saha araştırması gerçekleştirilmiş ve mevcut çalışma ile kimlik ve bellek değeri olan kentsel mekânlarda yoğunlaşan süreçlerin katılımcılığı destekleyen, tarihi dokuyu koruyan bir yaklaşım gerektirdiği sonucuna varılmıştır. 2019-2020 dönemini kapsayan saha araştırması yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak, sokakta yer alan zabıta amirliği, kütüphane ve vakıf çalışanları, muhtar, emlakçı, sokağın aktif kullanıcıları vd. olmak üzere 17 kişiden oluşan bir araştırma grubuyla gerçekleştirilmiştir. Yenilenen yapıların kamu hizmetlerinde kullanıldığı, yapıların meta değerinin arttığı ve konut olan tek yapının da dışa kapalı, Eyüp Sultan semtinin manevi iklimiyle beslenen bir görüşmeci tarafından kullanıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Yenileme, Soylulaştırma, Eyüp Sultan, Kızılmescit Sokak

Kaynakça

• Artan, T. (1995). "Eyüp Maddesi". TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 12, İstanbul, s. 1-6.
• Can, A. (2011). Osmanlı Medeniyeti’nin Estetik Tavrına Bakış. Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Uluslararası Sanat/ Tasarım ve Estetik Kuramları Sempozyumu. 19- 21 Ekim. Antalya.
• Cansever, T. (2014). İslam’da Şehir ve Mimari. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Ergün, N. (2006). Gentrification Kuramlarının İstanbul’da Uygulanabilirliği. İstanbul’da Soylulaştırma: Eski Kentin Yeni Sahipleri içinde, David Behar- Tolga İslam (Derl.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erzen, Jale N. (2017). Üç Habitus: Yeryüzü, Kent, Yapı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Harvey, D. (2016). Sosyal Adalet ve Şehir. Mehmet Moralı (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• İslam, T. (2006). Gentrification Kavramı ve İstanbul. İstanbul’da Soylulaştırma: Eski Kentin Yeni Sahipleri içinde, David Behar- Tolga İslam (Derl.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• İslam, T. (2006). Merkezin Dışında: İstanbul’da Soylulaştırma. İstanbul’da Soylulaştırma: Eski Kentin Yeni Sahipleri içinde, David Behar- Tolga İslam (Derl.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kara, F. (1994). Eyüp. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. C. 3, İstanbul, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı ortak yayını. İstanbul.
• Keleş, R. (1980). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kevin, L. (2017). Kent İmgesi. İrem Başaran (Çev.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Keyder, Ç. (2000). Enformel Konut Piyasasından Küresel Konut Piyasasına. İstanbul: Küresel ile Yerel Arasında içinde. Sungur Savran (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Kömürciyan, E. Ç. (1988). İstanbul Tarihi: 17. Asırda İstanbul. Hrand D. Andreasyan (Çev.), İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Kuban, D. (2001). Türkiye’de Kentsel Koruma: Kent Tarihleri ve Koruma Yöntemleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Kuban, D. (2004). İstanbul Bir Kent Tarihi: Bizantion, Konstantinopolis, İstanbul. Zeynep Rona (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Kuban, D. (2018). Türk Ahşap Konut Mimarisi: 17.- 19. Yüzyıllar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Lefebvre, H. (2015). Mekânın Üretimi. Işık Ergüden (Çev.), İstanbul: Sel Yayıncılık
• Mantran, R. (2015). İstanbul Tarihi. Teoman Tunçdoğan (Çev.), İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Özden, Pelin P. (2008). Kentsel Yenilenme. Ankara: İmge Kitabevi.
• Relph, Edward. (1976). Place and Placelessness. London: Pion.
• Sennet, R. (2009). İstanbul ve Şehirler Avrupa’sı. Urban Age İstanbul Konferansı. İstanbul.
• Simmel, G. (2017). Modern Kültürde Çatışma. Tanıl Bora, Utku Özmakas, Nazile Kalaycı, Elçin Gen (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Smith, N. ve Williams, P. (2015). Kentin Mutenalaştırılması. Melike Uzun (Çev.), İstanbul: Yordam Kitap.
• Smith, N. (2017). Eşitsiz Gelişim: Doğa, Sermaye ve Mekânın Üretimi. Esin Soğancılar (Çev.), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Şen, B. (2011). Kentsel Mekânda Üçlü İttifak: Sanayileşme, Soylulaştırma. Yeni Orta Sınıf. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. No:44, (1-21).
• Uzun, N. (2006). İstanbul’da Seçkinleştirme (Gentrification): Örnekler ve Seçkinleştirme Kuramları Çerçevesinde Bir Değerlendirme. İstanbul’da Soylulaştırma: Eski Kentin Yeni Sakinleri içinde, David Behar- Tolga İslam (Derl.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Yavuz, N. (2006). Gentrification Kavramını Türkçeleştirmekte Neden Zorlanıyoruz?. İstanbul’da Soylulaştıma: Eski Kentin Yeni Sahipleri içinde, David Behar- Tolga İslam (Derl.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Zeydan, C. (2012). İstanbul’a Seyahat: Âsitane 1909. Mustafa Özcan (Çev.), İstanbul: Ark Yayınları.
• Tekeli, İ. (2006). Kentleri Dönüşüm Mekânı Olarak Düşünmek. Kentsel Dönüşüm Sempozyumu, 11-13 Haziran 2003, Ankara: TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayınları.
• Tanman, B. (1994). Eyüp Sultan. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. C.3, İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı ortak yayını.
• Yenen, Z. (2004). Eyüp’ü Planlamak. Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla 8. Eyüp Sultan Sempozyumu, İstanbul: Eyüp Sultan Belediyesi Yayınları.
• Harita 1- 2. Eyüp Sultan İdari Sınırları ve Rota Haritası- Eyüp Sultan Araştırmaları Merkezi Arşivi
• Şekil 3. 1/500 Meri Plan Örneği- Kızılmescit Sokak- Eyüp Belediyesi- Plan ve Proje Müdürlüğü
• URL 1. Feshane Salt Arşiv https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/196937 (Erişim Tarihi: 22.10.2020)
• URL 2. Feshane Salt Arşivi https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/9914 (Erişim Tarihi: 22.10.2020)
• URL 3. https://www.eyupsultan.bel.tr/tr/main/pages/eyup-sultan-kutuphanesi/1019 (Erişim Tarihi: 19.10.2020)
• URL 4. Sütlüce- Eyüp Haliç Kıyısı https://www.istanbulium.net/2016/04/alman-mavileri.html (Erişim Tarihi: 28.10.2020)
• URL 5. Eyüp Sahili https://www.istanbulium.net/2016/04/alman-mavileri.html (Erişim Tarihi: 28.10.2020)