Kolektif Bellek Kentsel Bellek Ve Mekânsal Bileşenlerin Kent Kimliğindeki Yeri: Kahramanmaraş Kenti Örneği

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 21, 30.04.2021

Şule Kısakürek Esra Bayazıt

Öz

Hatırlama yetisi bireyler kadar kentler içinde söz konusudur ve kentler mekânları aracılığı ile hatırlanmaktadır. Kolektif bellek kentlinin kültür ve fiziki çevresinde şekillenmektedir. Kentler, kolektif bellekte yer alan mekânsal bileşenlerden oluşmaktadır. Mekânsal bileşenler kentsel belleği ve kentsel kimlik bileşenlerini oluşturmaktadır. Kentin mekânlarını, kültürünü ve tarihini geçmişten geleceğe aktarmakta kolektif bellek kullanılmaktadır. Kentleri oluşturan mekân ve yapılar gibi kentsel kimlik bileşenleri geçmiş, bugün ve gelecek arasında köprü kurmakta ve kentsel belleği oluşturmaktadır. Kente kimlik ve bellek kazandıran, nitelikleriyle öne çıkan mekân ve yapılar hatta bu yapı veya mekânların isimlerinin korunması, zamanlar arası köprünün kurulması için önemlidir. Bu çalışma kolektif bellek, kentsel bellek ve mekânsal bileşenlerin kent kimliğindeki yerini Kahramanmaraş kenti örneğinde irdelemek amacı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nitel anket yönteminden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda Kahramanmaraş kenti kolektif belleğinde yer alan mekânsal öğeler kentsel kimlik bileşenleri belirlenmiştir. Kale, Belediye Binası, Kapalı Çarşı, Ulu Cami, Kıbrıs Meydanı, Tarihi Konaklar kolektif bellekte yer alan kentsel kimlik bileşenleri olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hatırlama, Sürdürülebilirlik, Mekansal bellek

Teşekkür

Bu çalışmanın bir kısmı İMFES 2019' da bildiri olarak sunulmuştur.

Collective Memory Urban Memory and Spatial Components in The City Identity. Kahramanmaraş City Example

Öz

Memory, is storing that as leave a marks in the consciousness of those perceived on old, is the ability to use it in the future, and is the recall. Urban memory is shape by the cultural and physical environment of the citizen. Urban memory has been shaping by the cultural and physical environment of the citizen. Over time the cities, transfer the places, culture and history of the city from the past to the future and thus ensure the continuity of urban memory. The spaces and structures that make up cities and urban identity components is bridge the gap between past, present and future is form urban memory. It is important for urban memory that the spaces, structures that give the city identity and memory, which can stand out with their qualities, and even the preservation of names the establishment of a bridge between times. In this context, in order to emphasize the importance of sustainable city memory, the continuity of the elements constituting the city memory has been evaluated in the case of Kahramanmaras city. Qualitative survey method was used in the study. As a result of the study, spatial elements in the collective memory of Kahramanmaraş city, urban identity components were determined. There were Castle, Town Hall, Grand Bazaar, Ulu Mosque, Cyprus Square, Historical Mansions are identified as urban identity components in the collective memory.

Anahtar Kelimeler

sustainability, Memory elements, remembering

Kaynakça

• Anonim (2015). Kahramanmaraş Şehir Kimliği Çalıştayı Sonuç Raporu. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kahramanmaraş 117s.
• Anonim, (2018). https://marasavucumda.com/
• Anonim, (2019). https://kahramanmaras.bel.tr/
• Boyer, Christine. (1998). The City of Collective Memory. Cambridge: MIT Press.
• Cambridge Dictionary of Philosphy, (1995). Robert Audi ed., Cambridge University Press.
• Çalak, I. E. (2012). Kentsel ve Kolektif Belleğin Sürekliliği Bağlamında Kamusal Mekanlar: ULAP Platz Örneği, Almanya, 34–47.
• Elhan, S. (2009). Kentsel Bellek Bağlamında Sanayi Mirasının Değerlendirilmesi: İstanbul Haliç Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, (502061813), 153s.
• Göregenli, M. (2010). Çevre Psikolojisi, İnsan Mekân İlişkileri. (1.Baskı) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Halbwachs, M. (1992). On Collective Memory, University of Chicago.
• Hall, M. C. Ve Mcarthur, S. , (1998). Integrated Heritage Management, John Wiley And Sons Ltd.
• Kabakcı, C. (2012). Maraş’ta bir devr-i âlem. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Belediyesi.
• Kılınçarslan, R. Ö. (2007). Günümüz Sanatında Zaman Ve Bellek Kavramlarının Görsel Açılımları. Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 81s.
• Lynch, K. (1960). The image of the city (Vol. 11). MIT press.
• Mehmetoğlu, E. (2017). İzmir Kent Belleği. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, 228s.
• Öymen Özak, N., & Pulat Gökmen, G. (2009). Bellek ve mekân ilişkisi üzerine bir model önerisi. İTÜDERGİSİ/a, 8(2).
• Rossi, A. (2006). Şehrin Mimarisi, (Çev: N. Gürbilek), İstanbul, Kanat Yayınları.
• Sayar, S. (2011). Kolektif bellek bağlamında Tuzla Köyiçi bölgesinin mekânsal değişiminin irdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, İstanbul 118 sy.
• Saylan, S. (2016). Kent Belleğinin Sürekliliğinde Kentsel Artifaktların Önemi: İstanbul Tarihi Yarımada 19. Yüzyıl Izgara Plan Uygulamaları. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 170s.
• Topaloğlu, G., & Beşgen, A. (2017) Bir Kolektif Bellek Hikâyesi: Trabzon Tekel Binası ve Çevresinin Anlattıkları. İDEALKENT, 8(22), 692-721.
• TDK, (2019). www.tdk.gov.tr . Erişim Tarihi: 24.08.2019
• Yayınoğlu, P. E., & Susar, F. (2008). Kent, görsel kimlik ve iletişim. İstanbul: Umuttepe Yayınları.