The Examination of Climate Change Effects in Urban Coastal Areas: The Case of Kumbahçe Neighborhood (Bodrum)

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 3, 225 - 242, 31.12.2022

Nur Sinem Partigöç , Ezgi Acer

https://doi.org/10.53472/jenas.1180800

Cited By: 4

Öz

It is clear that the natural environment is significantly affected by the effects of anthropogenic activities in the built environment. According to statistics published by the Ministry of Environment, Urbanization and Climate Change in 2006, the energy use affects the changes observed due to extreme climate events by 49% in Turkey. There exist many reasons both in the academic literature and in the application examples why urban areas are more fragile in the face of natural and human disasters caused by climate change. Among the reasons, the dynamics of unplanned and uncontrolled urbanization, the urban heat island effect because of intensive greenhouse gas emissions, the threat of built-environment for natural areas, the excessive resource consumption, large-scale urban environmental degradation and the intensive fossil fuel use on behalf of meeting the needs of population can be listed. It would not be wrong to say that the urban development processes observed in coastal settlements can be directly related to these reasons especially in a period of about 20 years. Based on this point, in this study, it is aimed to examine the possible effects of climate change on coastal cities and to produce strategies and policies that are compatible with climate change. As the study area, Kumbahçe Neighborhood of Bodrum District of Muğla Province is selected. The quantitative data are obtained from the study area using different agencies and sources such as topography, climate and meteorological characteristics and important components of the built environment. Spatial analysis and synthesis studies thematic maps have been produced using this data. According to the findings, predictable scenarios should be evaluated urgently, which is necessary for coastal cities whose resilience to disasters is decreasing. Moreover, adaptation strategies and policies should be prioritized that are compatible with climate change and starting from the local level.

Anahtar Kelimeler

Climate change, disaster, urban resilience, coastal areas, adaptation

Kentsel Kıyı Alanlarında İklim Değişikliğinin Etkilerinin İncelenmesi: Kumbahçe Mahallesi (Bodrum) Örneği

Öz

Doğal çevrenin, yapılı çevrede gerçekleştirilen ve insan kaynaklı faaliyetlerin sonucunda ortaya çıkan etkilerden önemli ölçüde etkilendiği açıktır. Öyle ki, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2006 yılında yayınlanan istatistiklere göre, Türkiye’de aşırı iklim olayları sebebiyle gözlenen değişimleri enerji kullanımı %49 oranında etkilemektedir. Enerji kullanımının önemli bir kısmının gerçekleştiği kentsel alanların iklim değişikliği kaynaklı doğal ve beşeri afetler karşısında daha kırılgan olmasının hem akademik yazında hem de uygulama örneklerinde pek çok nedeni bulunmaktadır. Sıkça ifade edilen nedenler arasında plansız ve kontrolsüz kentleşme dinamikleri, yoğun sera gazı salınımı sebebiyle oluşan kentsel ısı adası etkisi, doğal alanların yapılaşma tehdidi ile karşı karşıya kalması, aşırı kaynak tüketimi, büyük ölçekli kentsel yatırımlar sonucu gözlenen çevresel tahribatlar ve artış eğiliminde olan nüfusun enerji ihtiyacının karşılanması adına yoğun fosil yakıt kullanımı yer almaktadır. Yaklaşık 20 yıllık bir zaman diliminde özellikle kıyı yerleşimlerinde gözlenen kentsel gelişim süreçlerinin bu nedenlerle direkt olarak ilişkilendirilebileceğini söylemek yanlış olmaz. Bu noktadan hareketle, bu çalışmada iklim değişikliğinin kıyı kentleri üzerindeki olası etkilerinin incelenmesi ve iklim değişikliğine uyumlu strateji ve politikaların üretilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, çalışma alanı olarak Muğla İli Bodrum İlçesi Kumbahçe Mahallesi seçilmiştir. Farklı kurum ve kaynaklardan temin edilen sayısal veriler kullanılarak çalışma alanına yönelik topoğrafik yapı, iklimsel ve meteorolojik özellikler ve yapılı çevrenin önemli bileşenlere ilişkin mekânsal analizler yapılmış, tematik haritalar ve sentez çalışmaları üretilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında denilebilir ki, afetler karşısında dirençliliği azalan kıyı kentleri için öngörülebilir senaryoların ivedilikle değerlendirilmesi ve iklim değişikliğine uyumlu ve yerel düzeyden başlayan strateji ve politikaların üretilmesi önceliklendirilmesi gereken konular arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, afet, kentsel kırılganlık, kıyı alanları, adaptasyon

Kaynakça

• Akın, G. (2006). Küresel Isınma, Nedenleri ve Sonuçları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 46, Sayı 2, 29 – 43.
• Aksaraylı, M. (2005). Coğrafi Bilgi Sistemi Tabanlı Acil Afet Yönetim Sistemi: İzmir İli Uygulaması. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ekonometri Anabilim Dalı, İzmir.
• Arıkan, Y. (2006). Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü: Metinler ve Temel Bilgiler. Bölgesel Çevre Merkez, REC Türkiye.
• Aygün Oğur, A. (2022). İklim Değişikliğine Duyarlı Turizm Planlaması: Türkiye için Fırsatlar ve Tehditler, Çevre, Şehir ve İklim Dergisi. Yıl: 1. Sayı: 1. 80-104.
• Bal, E. (2011). Türkiye’de 2000 Sonrası Neoliberal Politikalar Çerçevesinde İmar Mevzuatındaki Değişimler ve Yeni Kentleşme Pratikleri: İstanbul Örneği, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı, İzmir.
• Bodrum Belediyesi (2022). Doğal ve Yapılı Çevreye Yönelik Sayısal Veriler ve Dokümanlar. Bodrum Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü, Erişim Tarihi: Eylül 2022.
• C40 Cities (2022). C40 Cities Climate Leadership Group. https://www.c40.org/, Erişim Tarihi: Ağustos 2022.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2022). 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı – İklim Değişikliği Özel İhtisas Komisyon Raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Iklim-Degisikligi-OIK-Raporu.pdf, Erişim Tarihi: Ağustos 2022.
• Çakır Sümer, G. (2021). İklim Değişikliği Bağlamında Kıyı Başkentlerinin Durumu ve Yer Değişikliklerine Yönelik Etkileri Üzerine Bir İnceleme. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 243-266.
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bakanlığı (2010). i. Türkiye İklim Değişikliği Eylem Planı. https://iklim.csb.gov.tr/eylem-planlari-i-306, Erişim Tarihi: Ağustos 2022.
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bakanlığı (2010). Türkiye’nin İklim Değişikliği Uyum Stratejisi ve Eylem Planı. https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/uyum_stratejisi_eylem_plani_TR.pdf, Erişim Tarihi: Ağustos 2022.
• Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı (2022). Aydın – Muğla – Denizli Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı. https://mpgm.csb.gov.tr/aydin---mugla---denizli-planlama-bolgesi-i-82184, Erişim Tarihi: Ağustos 2022.
• Çoban, O., Kılınç, N. Ş. (2016). Enerji Kullanımının Çevresel Etkilerinin İncelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 589-606.
• Çobanyılmaz, P. (2011). Kentlerin iklim değişikliğinden zarar görebilirliğinin belirlenmesi: Ankara örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Demirci, A, Karakuyu, M. (2004). Afet Yönetiminde Coğrafi Bilgi Teknolojilerinin Rolü. Doğu Coğrafya Dergisi, 9 (12), 67-100.
• Dhingra, C., Gandhi, S., Chaurey, A., and Agarwal, P. K. (2008). Access to clean energy services for the urban and peri-urban poor: a case study of Delhi, India. Energy for Sustainable Development, 12, 49–55.
• Dodman, D. (2009). Urban Density and Climate Change. United Nations Population Fund (UNFPA) Analytical Review of the Interaction between Urban Growth Trends and Environmental Changes, Paper 1.
• Ercanlı, Ç., Savaşır, G. (2021). Kentsel kıyı alanlarında taşkın riskine yönelik uyum stratejilerini İzmir Karşıyaka kıyı bandı örneği ile değerlendirmek. Megaron, Cilt. 17, Sayı. 2, 274–291.
• Birleşmiş Milletler (European Commission) (2007). Climate Change, http://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/atmospheric-greenhouse-gas-concentrations/atmospheric-greenhouse-gas-concentrations-assessment-3, Erişim Tarih: Eylül 2022.
• Birleşmiş Milletler (European Commission) (2022). EU Adaptation Strategy, https://ec.europa.eu/clima/eu-action/adaptation-climate-change/eu-adaptation-strategy_en, Erişim Tarih: Haziran 2022.
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) (2007). Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Jiang, L. ve Hardee, K. (2009). How Do Recent Population Trends Matter to Climate Change?. Working paper. https://sciencepolicy.colorado.edu/students/envs_5720/jiang_hardee_2009.pdf. Erişim Tarih: Eylül 2022.
• Local Governments for Sustainability (ICLEI) (2020). https://www.iclei.org/en/About_ICLEI_2.html. Erişim Tarihi: Ağustos 2022.
• McCarney, P. (2009). City Indicators on Climate Change: Implications for Policy Leverage and Governance. Paper Prepared for the World Bank’s 5th Urban Research Symposium on Cities and Climate Change: Responding to an Urgent Agenda, Marseille, France, June 28–30.
• Muğla Büyükşehir Belediyesi (2022). Muğla İli 1/25.000 Ölçekli Nazım İmar Planı. https://www.mugla.bel.tr/duyuru/125000-olcekli-mugla-nazim-imar-plani-ve-ekleri, Erişim Tarihi: Ağustos 2022.
• Munich Re Group (2004). Megacities – Megarisks.Trends and Challenges for Insurance and Risk Management. Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, München.
• Nicholls, R.J., Wong, P.P., Burkett, V.R. (2007). Coastal systems and low-lying areas. In: Parry, M.L., Canziani, O.F., Palutikof, J.P., Van Der Linden, P.J., Hanson, C.E. eds. Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge, UK, 315-356.
• NYC Environmental Protection (2008). Overview of Climate Change in New York City, Teacher’s Guide, https://www1.nyc.gov/assets/dep/downloads/pdf/environment/education/climate-change-introduction-presentation.pdf, Erişim Tarihi: Eylül 2022.
• Öztürk M. ve Öztürk A., (2019). BMİDÇS'den Paris Anlaşması'na: Birleşmiş Milletler'in iklim değişikliğiyle mücadele çabaları. Ömer Halisdemir Üniversitesi,İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (4):527-541.
• Pektezel, H. (2015). Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Analitik Hiyerarşi Sistemine (AHS) Göre Gelibolu Yarımadası’nın Deprem Duyarlılık Analizi. International Journal of Social Science, (36), 179-201.
• Prasad, M. (2007). Inequality and Prosperity: Social Europe vs. Liberal America. Contemporary Sociology: A Journal of Reviews, Volume: 36 issue: 1, 63-64.
• Rahman, N., Ansary, M.A. ve Islam I. (2015). GIS Based Mapping of Vulnerability to Earthquake and Fire Hazard in Dhaka City, Bangladesh. International Journal of Disaster Risk Reduction 13(2015), 291-300.
• Reis, S., Yomralıoğlu, T. (2005). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İl Ölçeğinde Afet Yönetim Amaçlı Planlama. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
• Sadioğlu, U. ve Ağıralan, E. (2020). İklim Değişikliği Çerçevesinde 25. Taraflar Konferansı (Cop25), Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı Ek Sayı-1, 361 – 385.
• Satterwhite, R. (2009). Sustainability through Deep Systems Leadership, In book: Becoming a Better Leader: Applying Key Strategies, Chapter: 8. Routledge, London.
• Stern, N. (2007). The Economics of Climate Change: Stern Review. Cambridge University Press, Cambridge.
• Şüyün, M. A. (2021). Kentsel Arsa Değerlerinin ve Arazi Kullanım Türünün Değişiminde Makro Ölçekli Yatırımların Etkilerinin Değerlendirilmesi: Yat Limanları Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Denizli.
• Talu, N. (2015). Türkiye’de İklim Değişikliği Siyaseti. Phoenix Yayınevi, Ankara.
• Tran, P., Shaw, R., Chantry, G., Norton, J. (2008). GIS and Local Knowledge in Disaster Management: A Case Study Of Flood Risk Mapping in Viet Nam. Disaster, 33 (1), 152-169.
• Yurdoğlu, E. (2008). Afet Yönetiminde Coğrafi Bilgi Sistemi Uygulama Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.