Kentsel Sorunlara Kentsel Bir Çözüm: MoniBostan Ekolojik Çocuk Kampüsü

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 154 - 168, 24.08.2024

Irmak Dalgıç

https://doi.org/10.53472/jenas.1513465

Öz

Kentler sayıları ve nüfusları sürekli artan gelişmiş yaşam alanlarıdır. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde ellisinin, Türkiye nüfusunun ise yüzde doksan üçünün kentlerde yaşadığı günümüzde, kentsel problemler de hızla artmaktadır. Kent; sanayi, ticaret, hizmet sektörü gibi tarım ve hayvancılık dışında faaliyetlerin yürütüldüğü teknolojik gelişmelerden doğrudan etkilenen bir alanken; kırsal alan kentin tam zıttı özellikler göstermektedir. Ancak tarım dışı faaliyetlerin tek başına sürdürülebilir olmaması kentsel alanların kırsal alanlara ihtiyacını ortaya çıkarmış, kır ve kent arasındaki organik bağın korunması gerektiği anlaşılmıştır. Özellikle olağanüstü durumlarda kendi kendine yetmek ve yaşanabilir olmak için kentler çözüm arayışına girmiştir. Kendi kendine yetebilen kentler için kır ve kent bağlantısının sağlanması şarttır. Kır ve kent bağlantısını sağlayan çalışmalardan biri ekoköy örnekleridir. Ekoköyler doğa dostu üretim yaparken Avrupa Kentsel Şartı’nda sayılan kirletilmemiş sağlıklı bir çevre ilkesini sağlamaya yönelik çalışma yürütürler. Bu alanlardan biri de Ankara’da yer alan ve ekoköy özelliği gösteren MoniBostan Ekolojik Çocuk Kampüsü’dür. MoniBostan doğal yöntemlerle tarım yaparken aynı zamanda tarım alanında çocuklara ekoloji eğitimi vermektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı MoniBostan Ekolojik Çocuk Kampüsü’nün ekoloji eğitiminde benimsediği yöntemi ele almaktır. Pestalozzi eğitim modelini uygulayan MoniBostan, çocukların deneyerek öğrenmesini sağlamaya yönelik bir alan sunar. Çalışmada yöntem olarak ise Türkiye’deki ekolojik eğitimlere ilişkin literatür taraması kullanılmış, daha sonra MoniBostan’ı bu ekolojik eğitimlerden ayıran ve özgün hale getiren özelliklerine odaklanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kır ve Kent Bağlantısı, Ekolojik Köyler, Sürdürülebilirlik, MoniBostan, Ekolojik Çocuk Kampüsü

A Rural Solution to Urban Problems: MoniBostan Ecological Children’s Campus

Öz

Cities are developed living spaces whose numbers and populations are constantly increasing. Today, when approximately fifty per cent of the world's population and ninety-three per cent of Turkey's population live in cities, urban problems are also increasing rapidly. While the city is an area where activities other than agriculture and animal husbandry such as industry, trade and service sector are carried out, which are directly affected by technological developments, the rural area shows the opposite characteristics of the city. However, the fact that non-agricultural activities alone are not sustainable has revealed the need for rural areas in urban areas, and it has been understood that the organic bond between rural and urban areas should be preserved. Especially in extraordinary situations, cities have sought solutions to be self-sufficient and livable. For self-sufficient cities, it is essential to ensure rural and urban connection. Ecovillages are one of the studies that provide rural-urban connection. While ecovillages produce nature-friendly products, they also work to ensure the principle of an unpolluted healthy environment as enumerated in the European Urban Charter. One of these areas is MoniBostan Ecological Children's Campus in Ankara, which is an ecovillage. While MoniBostan farms with natural methods, it also provides ecology education to children in the field of agriculture. In this context, the aim of this study is to examine the method adopted by MoniBostan Ecological Children's Campus in ecology education. MoniBostan, which applies the Pestalozzi education model, offers a space for children to learn through experimentation. As a method in the study, a literature review on ecological education in Turkey was used, and then focused on the features that distinguish MoniBostan from these ecological educations and make it unique.

Anahtar Kelimeler

Rural and Urban Connection, Ecologic Villages, Sustainability, MoniBostan, ecological children's campus

Kaynakça

• Açıkgöz, Ö. (2011). Şehir, Şehir Toplumu ve Şehir Sosyolojisi. İstanbul Journal of Sociogical Studies, 0(35), 57-83.
• Ak Kuran, S., Kuran, H. (2022). Toprağa Dönüşçüler: Türkiye Özelinde Bir Saha Araştırması. Mülkiye Dergisi, 41(6), 63-99.
• Asımgil, B. (2017). XVI. Yüzyıldan Günümüze Eko-Köylerin Tanımlama Yaklaşımlarına Göre Karakteristik Özelliklerinin Saptanması. Trakya University Journal of Engineering Sciences, 18(2), 95-111.
• Azharı, M. (2021). Kentleşmenin Yeni Boyutu Olarak Kır-Kent (Rurban) Alanlarına Yönelik Planlama Yaklaşımları: Aceh Bölgesi Örneği (Yüksek lisans tezi). Konya Teknik Üniversitesi.
• Bakır, Z.Z. (2016). Modern Kölelik. İstanbul: İNSAMER.
• Chalil, F. (2018). Köy-Kent Geçiş Bölgesi: Ekoton- İstanbul köyleri Örneği. Sosyoloji Notları, 2(1), 39-62.
• Çaba San, D. (2010). Kent Kültürü ve Kentlilik Bilincinin Oluşmasında Kent- Yaşam Dergisi ve İzmir Örneği (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi.
• Çetinkaya, Ç. (2013). Eko-Kentler: Kent ve Doğa İlişkisinde Yeni Bir Sistem Tasarımı. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6/1, 12-16.
• Davis, J. M. (1998) Young Children, Environmental Education and The Future, Graves, Norman (Ed) Education and the Environment. 141-154.
• Doğu, S. ve Saylık, A. (2023). Johann Heinrich Pestalozzi’nin Eğitim ve Yönetim Anlayışı. The Current Research in Social Sciences and Humanities, 2/1, 52-63.
• Erdoğan, M. (2011). Ekoloji Temelli Yaz Eğitimi Programının İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi. Duyuşsal Eğilimler ve Sorumlu Davranışlarına Etkisi, 11/4, 2223-2237.
• Güleryüz, M. (2013). Bir Ütopya Hareketi Olarak Eko-Köyler: Türkiye’deki Örnekler Üzerine Bir İnceleme (Yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi.
• Haldun, İ. (2021). Mukaddime-1, İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Işık, Ş. (2005). Türkiye’de Kentleşme ve Kentleşme Modelleri. Ege Coğrafya Dergisi, 14, 57-71.
• İrdem, İ., Mutlu, A. (2016). 6360 Sayılı Yasanın Kır-Kent Kavramlarını Muğlaklaştırması Sorunu ve Olası Sonuçları, KAYSEM-10, 159-176.
• Kara, E. (2014). Ekolojik Kaygı Temelli Yerleşimlerde Sürdürülebilirlik Paradigmasının Farklı Boyutlarıyla İncelenmesi:Ekoköyler (Yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Keleş, R. (2021). Kent Bilimleri Sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kotaman, H. (2009). Rudolf Steiner ve Waldorf Okulu, yüzüncü Yıl üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5/1, 174-194.
• Küçük Bayraktar, H. (2022). Sürdürülebilir Kalkınma ve Doğal yaşam Çevreleri İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme: İtalya’da Eko Köy Örnekleri. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 505-522.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2024). Okul Öncesi Eğitim Programı: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, https://mufredat.meb.gov.tr/.
• Mutlu, B., Ergişi, A., Bütün Ayhan, A., Aral, N. (2012). Okul öncesi dönemde Montessori Eğitimi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 113-128. https://doi.org/10.1501/Asbd_0000000033
• Nerse, S., Türk, E. (2017). Kırsal Kentsel İlişkilerde Değişim: Yeni Tanımlamalar ve Kavram Okumaya Yönelik Bir Analiz, The Journal of Academic Social Science, 5(63), 504-525.
• Öğlek, İ. (2021). Bir Dışsallık Örneği olarak Ekoköyler: Türkiye ve Bazı Avrupa Ülkeleri Karşılaştırması (Yüksek lisans tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Özden, F. (2020). Gıda Etiği Bağlamında Topluluk Destekli Tarım Modeli Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Biyotek Dergisi, 7/3, 84-98.
• Park, R. Burgess, E. (2016). Şehir, Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Saunders, P. (2013). Sosyal Teori, İstanbul: İdeal Kültür ve Yayıncılık.
• Serter, G. (2013). Şikago Okulu Kent Kuramı: Kentsel Ekolojik Kuram, Planlama Dergisi, 23(2), 67-76.
• Simmel, G. (2000). Metropol ve Zihinsel Hayat. Gemeinschaft ve Gesellschfat. (Çev. A. Aydoğan), İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tatlıdil, E. (1992). Kent Sosyolojisi: Kuram ve Kavramlar. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, 3.
• Tonnies, F. (2000). Gemeinschaft ve Gesellschfat, (Çev. A. Aydoğan), Şehir ve Cemiyet, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Topbaş, E. (2010). Ekolojik Köyler: İnsanın Doğal Yapısına Dönme Denemeleri.
• Tuğun, Ö., Karaman, A. (2014). Çekirdek Köylerin Eko Turizme Kazandırılması İçin Sürdürülebilirlik Kavramı Çerçevesinde Bir Model, Megaron Dergisi, 9(4), 321-337.
• TUİK Haber Bülteni (2023), Kent-Kır Nüfus İstatistikleri, 49755, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kent-Kir-Nufus-Istatistikleri-2022-49755&dil=1.
• Türk, S.M. (2015). 20. Yüzyıl Kent Kuramları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2/3.
• Vural, Ö. ve Yaman, V. (2022). Bir Alternatif Yaşam Biçimi Olarak Eko-Köylerin İncelenmesi, Van YYÜ İİBF Dergisi, Özel Sayı, 1-18.
• Weber, M. (2010). Şehir, çev. Musa Ceylan, Yarın Yayınları, İstanbul.