Farklı Teorisyenlerin Bakış Açısında “Red Tape”

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 135 - 146, 30.12.2023

Melâhat Sümeyye Gün

Öz

“Red tape” … Alan yazında çoğunlukla bürokrasi, kamunun dilinde ve fikrinde genelde kırtasiyecilik… Kimilerince olumlu bir olgu, kimilerince olumsuz bir olgu; bürokrasi. Bazılarına göre kamu yönetiminin kanayan bir yarası, bazılarına göre ise vaz geçilemeyecek bir unsur olarak görülen bürokrasi olgusu bu çalışmanın ana odağını oluşturmaktadır. Geçmişi 1700’ lü yıllara dayanan bürokrasi kavram ve oluşumunun, tarihsel süreçte farklı düşünürlerin perspektifinde ele alınmış bir olgu olarak kamu yönetimi alan yazınında önemli bir yer edindiği söylenebilir. Bu minvalde bu çalışmada öncelikle George Wilhelm Friedrich Hegel, Karl Marks ve Max Weber gibi isimler nezdinde; Seçkinci teorisyenler, Davranışçı Okul teorisyenleri ve Liberal teorisyenler temelinde ve diğer düşünürler çerçevesinde bürokrasi olgusu değerlendirilmiştir. Çalışmada öncelikle, bürokrasi kelimesine kavramsal çerçevede bakılmıştır. Sonrasında ise G. W. F. Hegel ile başlayan, M. Weber ile devam eden ve diğer teorisyenlerce de ele alınan bürokrasi kelimesinin teorik çerçevesi oluşturulmuştur. Bu doğrultuda bu çalışmanın temel amacı Alman filozof Max Weber ile popülaritesini artıran bürokrasi kavramını doküman analizi yöntemi ile incelemek ve alan yazına katkı sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Bürokrasi, Kamu Yönetimi, Max Weber

Kaynakça

• Akçakaya, M. (2016a). “Bürokrasi Kuramları ve Türk Kamu Yönetiminde Bürokratik Sorunlar”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 669-694.
• Akçakaya, M. (2016b). “Weber’in Bürokrasi Kuramının Bugünü ve Geleceği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(8), 275-295.
• Ateş, H. (2013). Postbürokratik Kamu Yönetimi. A. Balcı, A. Nohutçu, N. K. Öztürk & B. Coşkun (Ed.), Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar (389-417). İstanbul, Seçkin Yayıncılık.
• Aydın, R. (2017). Bürokrasiyi Toplumsal ve Siyasal Boyutuyla Ele Alan Kuramsal Yaklaşımlar, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 993-1006.
• Aykaç, B. (1997). Kamu Bürokrasisi ve Türk Kamu Personel Yönetiminde Bürokratik Eğilimler. Ankara, Yükseköğretim Kurulu Matbaası.
• Aytaç, Ö. (2005). “Modern Bürokrasiler ve Yabancılaşma Ethosu”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 319-348.
• Bennis, W. G. (1972). Changing Organizations. T. John ve B. Warren (Ed.), Management Of Change And Conflict Penguin Boks. Baltimore.
• Coşkun, B. & Asunakutlu, T. (2001). “Max Weber ve Bürokrasi Teorisi”, Türk İdare Dergisi, 73(432), 171-187.
• Cuff, E. C., Sharrock, W. W. & Francis, D. W., (2006). Sosyolojide Perspektifler. Ü. Tatlıcan (Çev.), İstanbul, Say Yayınları.
• Çevikbaş, R. (2014). “Bürokrasi Kuramı ve Yönetsel İşlevi”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 75-102.
• Dereli, T. (1976). Organizasyonlarda Davranış. İstanbul, İstanbul Üniversitesi İktisat Yayınları.
• Dursun, D. (1992). “Bürokrasi Teorisi ve Yönetim”, Journal of Social Policy Conferences, 0(37-38), 133-149.
• Ergun, T. & Polatoğlu, A. (1992). Kamu Yönetimine Giriş. Ankara, TODAİE Yayınları.
• Eryılmaz, B. (1993). Bürokrasi, İzmir, Anadolu Matbaacılık.
• Eryılmaz, B. (2010). Bürokrasi ve Siyaset: Bürokratik Devletten Etkin Yönetime. İstanbul, Melisa Matbaacılık.
• Eryılmaz, B. (2016). Kamu Yönetimi. İzmit, Umuttepe Yayınları.
• Heper, M. (2005). Bürokrasi. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. İstanbul, İletişim Yayınları.
• Heywood, A. (2007). Siyasi İdeolojiler. İstanbul, Adres Yayınları.
• Kapani, M. (2007). Politika Bilimine Giriş. Ankara, Bilgi Yayınevi.
• Mills, C. W. (1974). İktidar Seçkinleri. Ü. Oskay (Çev.), Ankara, Bilgi Yayınevi.
• Özer, M. A. (2005). Yeni Kamu Yönetimi: Teoriden Uygulamaya. İstanbul, Platin Yayınları.
• Özer, M. A., Akçakaya, M., Yaylı, H. & Yücel Batmaz, N. (2019). Kamu Yönetimi Klasik Yapı ve Süreçler. İstanbul, Gazi Kitabevi.
• Öztaş, N. (2017). Yönetim. Antalya, Otorite Yayınları.
• Öztürk, N. K. (2021). Bürokrasinin Verimliliği Hakkında Sosyalist ve Liberal Görüşler, Ombudsman Akademik Dergisi, 8(15), 13-41.
• Polatoğlu, A. (2001). Kamu Yönetimi Genel İlkeler ve Türkiye Uygulaması. Ankara, ODTÜ Yayınları.
• Ritzer, G. & Stepnisky, J. (2021). Modern Sociological Theory. SAGE Yayınları.
• Ritzer, G. (2000). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. Ş.S Kaya (Çev.), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Şahin, A. (1998). “Bürokrasi Kuramı ve Türk Bürokrasisi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Toffler, A. (1981). Gelecek Korkusu Şok. S. Sargut (Çev.), İstanbul, Altın Kitaplar.
• Toffler, A. (1996). Üçüncü Dalga. A. Seden (Çev.), İstanbul, Altın Kitaplar.
• Tortop, N., İspir E. & Aykaç, B. (1993). Yönetim Bilimi. Ankara, Yargı Yayınları.
• Tükel, İ. (2012). Modern Örgütlerde Yabancılaşma ve Kafka’nın “Dönüşüm” Romanının Bu Bağlamda Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 34-50.
• Wallace, R. A. & Wolf, A. (2004), Çağdaş Sosyoloji Kuramları. L. Elbruz & M. R. Ayas (Çev.), İstanbul, Punto Yayıncılık.
• Weber, M. (2004). Sosyoloji Yazıları. T. Parla (Çev.), İstanbul, İletişim Yayınları.
• Weber, M. (2008). Bürokrasi ve Otorite. B. Akın (Çev.), İstanbul, Adres Yayınları.
• Yıldız Özkurt, A. & Ateş, H. (2021). Bürokrasi Teorisyenleri. H. Ateş (Ed.), Dünden Bugüne Kamu Yönetimi Düşünürleri (139-162). Ankara, Savaş Yayınları.
• Yıldız Özkurt, A. (2020). Bürokrasi Yaklaşımı. H. Ateş (Ed.), Kamu Yönetimi Teorileri Geleneksel Teorilerden Yeni Yaklaşımlara (83-98). Ankara, Savaş Yayınları.