ENFLASYON VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: İKTİSADİ OKULLAR PERSPEKTİFİNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 38 - 58, 30.04.2025

Esra Kütükçü , Enver Günay

https://doi.org/10.53280/jer.1672657

Öz

Ekonomik büyüme ile enflasyon arasındaki ilişki, iktisat kuramında uzun süredir tartışılmakta ve farklı düşünce okulları tarafından çeşitli teorik çerçevelerle açıklanmaya çalışılmaktadır. Bu çalışma, Merkantilist, Fizyokrat, Klasik, Neo-Klasik, Keynesyen ve Monetarist iktisat doktrinlerinin büyüme ve enflasyona yaklaşımlarını karşılaştırmalı olarak ele almakta ve bu iki makroekonomik değişken arasındaki etkileşimi tarihsel ve teorik perspektiflerden incelemektedir. Merkantilist yaklaşım büyümeyi dış ticaret fazlası üzerinden değerlendirirken; Fizyokratlar tarımsal üretim kapasitesi ve devlet müdahalesine vurgu yapmaktadır. Klasik ve Neo-Klasik yaklaşımlar serbest piyasa mekanizmalarını ön plana çıkarırken, Keynesyen ve Monetarist kuramlar sırasıyla toplam talep yönetimi ve para arzı gibi faktörler üzerinden değerlendirme yapmaktadır. Bu çerçevede, farklı teorik yaklaşımların büyüme-enflasyon ilişkisine dair sunduğu çözüm önerileri ve bu önerilerin ekonomik politikalara yansımaları irdelenmektedir. Çalışma, büyüme ile enflasyon arasındaki dengeyi sağlamaya yönelik iktisadi yaklaşımlar arasındaki temel farklılıkları ortaya koyarak, kuramsal çeşitliliğin politika tasarımına etkilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Ekonomik Büyüme, İktisadi Okullar

THE RELATIONSHIP BETWEEN INFLATION AND ECONOMIC GROWTH: AN EVALUATION FROM THE PERSPECTIVE OF ECONOMIC SCHOOLS OF THOUGHT

Öz

The relationship between economic growth and inflation has long been a subject of debate in economic theory and has been interpreted through various theoretical frameworks by different schools of thought. This study undertakes a comparative analysis of the approaches adopted by Mercantilist, Physiocratic, Classical, NeoClassical, Keynesian, and Monetarist economic doctrines toward growth and inflation, examining the interaction between these two macroeconomic variables from both historical and theoretical perspectives. While the Mercantilist approach evaluates growth in terms of trade surpluses, the Physiocrats emphasize agricultural production capacity and state intervention. Classical and Neo-Classical approaches prioritize market mechanisms, whereas Keynesian and Monetarist theories assess the relationship through aggregate demand management and money supply, respectively. Within this framework, the study explores the policy implications and proposed solutions regarding the growth-inflation nexus as offered by different theoretical approaches. By highlighting the fundamental distinctions among economic perspectives in maintaining the balance between growth and inflation, the study aims to analyze the implications of theoretical diversity for policy design.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Economic Growth, Economic Schools of Thought

Kaynakça

• Akbayır, Y. (2024). Merkez Bankası Bağımsızlığı Politikalarının, Enflasyon ve Makroekonomik Performans Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akkuş, E. (2012). Phillips Eğrisi: Enflasyon-İşsizlik Değiş-Tokuşu Teorik Bir İnceleme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 62(2), 101-153.
• Aktan, C. C. (2010). Monetarizm ve Rasyonel Beklentiler Teorisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 168-182.
• Aren, S. (2014). İstihdam, Para ve İktisadi Politika, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Aydemir, C., & Güneş, H. H. (2006). Merkantilizmin Ortaya Çıkışı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 1-23.
• Branson, W. (1995). Makro İktisat Teorisi ve Politikası. Çev:İ. Kanyılmaz, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Braudel, F. (1970). The Wheels of Commerce. Harper & Row, s.670.
• Büyükakın, T. (1995). Enflasyon Teorileri ve Türkiye’de 1980 Sonrası Enflasyon. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• De Gregorio, J., & Guidotti, P. (1995). Financial Development and Economic Growth, World Development. 23, 433-448.
• Doğangün Yasa, B. (2017). İktisat Düşüncesinde Devlet Müdahaleciliği Kuramının Evrimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 281-298. https://doi.org/10.18506/anemon.310155.
• Dornbusch, R., & Fischer, S. (1998). Makro Ekonomi. Çev.: Ak, S., Fisunoğlu, M., Yıldırım, E., Yıldırım, R., Mcgraw Hill-Akademi Yayınları, İstanbul, 672s.
• Emsen, S., Turan, S. A., & Aksu, H. (2012). Sınır Testi ile Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkileri: Türkiye Üzerine İncelemeler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 25-40.
• Erdem, E., & Dumrul, C. (2014). Keynesyen ve Neo-Klasik Yaklaşımlarda Finansal Sistem ve İktisadi Büyüme. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 45- 86.
• Eren, A. A. (2023). Sir William Petty: Merkantilist bir düşünür mü? Ekonomik Yaklaşım, 22(79), 45- 70.
• Friedman, M. (1962). Should There Be An Independent Monetary Authority. L.B.YEAGER (Ed.), In Search of Monetary Constitution içerisinde, Cambridge: Harvard University Press.
• Friedman, M. (1975). The Case for A Monetary Rule. M. FRIEDMAN, An Economist’s Protest içerisinde, Thomas Horton, New Jersey.
• Gökal, V., & Hanif, S. (2004). Relationship Between Inflation and Economic Growth. Economics Department Reserve Bank of Fiji, 1-51.
• Günay, E., Türkmen, S., & Özbek, S. (2018). İktisadi Düşünce Üzerinde Doğa Bilimlerinin Etkisi, Klasik Fiziğin İktisadi Alana İlk Uyarlaması: Fizyokrasi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 41-66.
• Günsel, E. E. (1999). Parasal Ekonomi-Reel Ekonomi İlişkileri ve Parasal Aktarım Mekanizması. İktisat İşletme ve Finans, 62-74.
• Güzelsoy, H., & Çakmak Şahin, S. (2024). Marx’ın Kâr Oranının Düşme Eğilimi Yasasına Yönelik Eleştiriler Üzerine Bir Değerlendirme. Çalışma ve Toplum, 3, 1071-1090.
• Haslinger, F. (1987). The Economic Law of Motion of Modern Society. A Marx-Keynes-Schumpeter Centennial. 143/2(1987), 357-359.
• Hiç, M. (1988). Büyüme ve Gelişme Ekonomisi. İstanbul: Menteş Kitabevi.
• Kar, M. (2001). A Critical Review of The Theory of Financial Liberalization. Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15(3-4), 81-96.
• Kar, M., & Taş, S. (2004). İktisadi Kalkınmada Para ve Sermayenin Yeri. Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular İçinde, Derl. Sami Taban; Muhsin Kar, s. 159-195, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Kaymak, M. (2005). Ulusların Tarımsal Zenginliği Adam Smith ve Fizyokrasi. Ekonomik Yaklaşım, 16(54), 1-25.
• Macesich, G. (1984). The Politics of Monetarizm: Its Historical and Institutional Development. Rowman and Allaneld, New Jersey, 158s.
• Ölmezoğulları, N. (1999). Ekonomik Sistemler ve Küreselleşen Kapitalizm. (3. Bs.), Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Özdemir, M. (2010). İktisadi Ekollerde Devlet Anlayışı. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Özel, H. A. (2012). Ekonomik Büyümenin Teorik Temelleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 63-72.
• Özgüven, A. (2001). İktisadi Düşünceler-Doktrinler ve Teoriler. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Özsağır, A. (2008). Dünden Bugüne Büyümenin Dinamiği. KMU İİBF Dergisi, 8(14), 337-347.
• Paya, M. (2013). Para Teorisi ve Para Politikası. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Saçkan, O. (2006). Uzun Dönemde Enflasyon Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Saraç, T. B. (2009). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama (1988-2007). Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Sidrauski, M. (1967). Inflation and Economic Growth. The Journal of Political Economy, 75(6), 796- 810.
• Terzi, H., & Oltulular, S. (2004). Türkiye’de Ekonomik Büyüme-Enflasyon Süreci: Sektörler İtibariyle Ekonometrik Bir Analiz. Bankacılar Dergisi, 50, 19-33.
• Tobin, J. (1965). Money and Economic Growth. Econometrica, 33(4), 671-684.
• Ülgen, G. (2000). Merkantilizmden Liberalizme Geçiş ve Piyasa Ekonomisi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları Dergisi, (40), 85-90.
• Yeşiloğlu, B. (2018). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Özelinde Ekonometrik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankırı.
• Yıldırım, K., & Karaman, D. (2003). Makroekonomi. Eskişehir: Etam Matbaası.
• Zünbül, T. (2002). Gelir Dağılımı Teorisi, Politikası ve 1980 Sonrası Türkiye'de Gelir Dağılımının Sonuçlarına İlişkin Mukayeseli Statik Bir Analiz. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.