TÜRKİYE'DE ÇEVRE KORUMA HİZMETİNİ ÜSTLENEN KURUMUN ELEŞTİRİSİ

Yıl 2006, Cilt: 56 Sayı: 1, 49 - 69, 01.01.2006

Sultan BEKİROĞLU

Öz

Ülkemizde çevre sorunları ile ilgili kurumsal düzenlemelere 1970'li
yıllarda başlanmıştır. Aradan geçen 35 yıllık süreçte çevre koruma ile ilgili
kurumun yapısı, çevreyi daha etkin koruma gerekçesiyle sürekli olarak
değiştirilmiştir. Ancak Ülkemizde çevre koruma hizmetinin başlangıçtan
günümüze yeterli düzeyde yerine getirildiği söylenemez. Bu durumun ortaya
çıkmasına neden olan faktörlerden en baskın olanı, siyasi (politik) kararları
uygulamaya koyarken bilimsel gerçekleri göz önüne almama alışkanlığıdır.
Bu çalışmada çeşitli ülkelerin çevre koruma hizmeti ile ilgili kurumları
irdelenmiş, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın kendisinden beklenen görevleri
etkin olarak yerine getirip getiremeyeceği saptanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre koruma, Çevre politikası, Çevre ile ilgili kurumsal yapı

Kaynakça

• AUSTRALlAN GOVERNMENT, DEPARTMENT the ENVIRONMENTAL and HERITAGE, i992: National Strategy for Ecologically Sustainable Development. ISBN 0644272538, http://www.deh.gov.au (Ziyaret Tarihi i5 Ocak 2005)
• AVRUPA BiRLiGi, AVRUPA KOMiSYONU TÜRKiYE TEMSiLCiLiGi, 2000: Avrupa Birliği ve Çevre (1996- i999) http://www.deltur.cec.eu.intlyayinbrosur.html(Ziyaret Tarihi 17 Şubat 2005)
• ANONiM, i990: Başbakanlık Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Taşra Teşkilatının Görevleri, Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik (2 Aralık 1990 tarihli ve 20713 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır)
• ANONiM, i99 i: Çevre Bakanlığı'nın Kuruluş ve Görevleri ile ilgili 9/8/1991 Tarih ve 443 sayılı KHK (21.08. i99 i gün ve 20967 sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır).
• ANONiM, 2003: Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında 1/5/2003 Tarih ve 4856 Sayılı Kanun
• ANONiM, 1991: Orman Bakanlığı'nın Kuruluş ve Görevleri ile ilgili 07.08.1991 tarih ve 442 sayılı KHK (09.08.1991 gün ve 20955 sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır).
• BAUMOL, W. 1., QATES W. E., 1997: Economics, Environmental Policyand the Quality of Life. Hardcover ISBN 0-7512-0108-1, London
• ÇEVRE ve ORMAN BAKANllGI, 2005: Mevzuat ve Teşkilat Organizasyon. http://www.cevreorman.gov.tr/teskilatJilmud.htnı (Ziyaret Tarihi 28 Şubat 2005)
• ÇEVRE ve ORMAN BAKANllGI, 2004: Çevre ve Orman Bakanlığı'nın Teşkilat Bilgi Sistemi. http://www.ogm.gov.trlkurulus (Ziyaret Tarihi 4 Mart Şubat 2005)
• ÇEVRE ve ORMAN BAKANllGI, 2005: Türkiye'de Çevre Durumu. http://www.cedgm.gov.tr/cevreatlasi/ cevredurumu.pdf. (Ziyaret Tarihi 31 Mart 2005)
• DEMiRA YAK, F., 2002. Biyolojik Çeşitlilik Doğa Koruma ve Sürdürülebilir Kalkınma. Rapor (TÜBİTAK Vizyon 2023 Projesi Sürdürülebilir Kalkınma Panelinde sunulmuştur). http://www.vizyon2023.tubitak.gov.tr/teknoloj iongorusu/panel ler/cevrevesurduru lebi iirkalkinma/r aporlar/son/EK-14.pdf. (Ziyaret Tarihi 17 Şubat 2005)
• DEPARTMENT FOR ENVIRONMENT FOO D AND RURAL AFFAIRS, UK. 2005: Organisation Chart, www.defra.gov.uk/corporatelindex.asp (Ziyaret Tarihi 3 Mart 2005)
• DEPARTMENT OF THE ENVIRONMENT AND HERITAGE, THE AUSTRALlAN GOVERNMENT, 2005: What is Ecologically Sustainable Development: http//www.deh.gov.au/esd/national/nsesd/strategy (Ziyaret Tarihi 5 Nisan 2005)
• DEPARTMENT OF ENViRONMENT AND CONSERVATION, NEWFOUNDLAND AND LABRADOR, 2005: Organisation http://www.env.gov.nl.ca/env/Minister/minister.asp ve http//www.deh.gov.au/esd/national/nsesd/strategy (Ziyaret Tarihi 5 Nisan 2005)
• DEPARTMENT OF THE ENVIRONMENT IN NORTHERN IRELAND (DOE), 2005: http://www.doeni.gov.uk/ (Ziyaret Tarihi 4 Ocak 2005)
• DEVLET PLANLAMA TEŞKiLATı, 1990: Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı. ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan6.pdf (Ziyaret Tarihi 29 Ocak 2005).
• DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI, 1996: Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. http//www.dpt.gov.tr/dptweb/ekutup96/plan7/pln7-oku.html(Ziyaret Tarihi 29 Ocak 2005).
• DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI 1998: Çevre Politikaları ve Uluslararası Etkinlikler. Türkiye Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı. Ankara: http://www.dpt.gov.tr/dptweb/ekutup98/ucep/ucep-o.html(Ziyaret Tarihi 4 Mart Şubat 2005)
• DEVLET PLAN LAMA TEŞKİLATI, 200 i: Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. ekutup.dpt.gov.tr/program/2004/destek04.pdf (Ziyaret Tarihi 29 Ocak 2005).
• DOGAN, c., 2005: Çevre Sorunlarının Tespitinde Ortaya Çıkan Kirliliklerin Mahalli idarelerce Temizlenmesi; İlgili Hareket Alanını Belirleyen Normatif Pozitif Hukuk Kuralları Askeri Yüksek idare Mahkemesi (A YİM) Dergisi No 19. http://www.msb.gov.tr (Ziyaret Tarihi 16 Nisan 2005)
• DULUPÇU, M. A., 2001: Sürdürülebilir Kalkınma Politikasına Yönelik Gelişmeler T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Dergisi, Ocak 2001, hııp://www.econturk.org/dtm2.htm (Ziyaret Tarihi 3 Şubat 2005)
• EROiN, K., 2005: Avrupa Birliği Sürecinde Çevre ve Ormancılık Temasının İşlendiği 1. Çevre ve Ormancılık Şurası. Ornıan Mühendisleri Odası Marmara Şubesi Bülteni, Mayıs 2005 Sayı 2, İstanbul
• EUROPEAN COMMISSION, 2005: The Idea of Sustainable Development: http://www.europa.cu.int/comnılsustainable/pagcs/ideaen.htm (Ziyaret Tarihi 3 Mart Şubat 2005)
• GERA Y, U., 1997: Çevre Krizi ve Etik. ı. Ulusal Kültür Kongresi 3-5 Kasım 1997. İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı Yayını. s. 288-298. İzmir.
• GERAY, U., ÖZYUVACI, N., i998: Cumhuriyet Döneminde Çevre Konusundaki Gelişmeler. Cumhuriyetimizin 75. Yılında Ornıancılığımız Sempozyumu, 21-23 Ekim, s.39-46,istanbul.
• GERA Y, U., 2002: Çevre Bakanlığı Sorunu. 03.09.2002 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi
• GERA Y, U., AY ANOGLU, S. 2003: Orman ve Çevre Mevzuatında Yapılan Değişiklikler Hakkında istanbul Üniversitesi Orman Fakültesinin Görüşüne Esas Olmak Üzere Hazırlanan Komisyon Raporu.
• GERA Y, U., ERDİN, K., 2005: i. Çevre ve Ormancılık Şurasındaki Çalışmalara Esas Olmak Üzere Hazırlanan İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Görüşü.
• GOVERMENT AND THE GOVERMENT OFFICE, SWEDEN, 2005: http//www.sweden.gov.se/sb/d/2160/a/19877(Ziyaret Tarihi 24 Nisan 2005)
• HAGGLUND, B., 1991: Sweden: Using the Forest as a Renewable Resouree. An International Journal of Forestry and Forest Industries - Vol. 42. http://www.fao.orgldocuments/ (Ziyaret Tarihi 4 Mart-Şubat 2005)
• KÖSE, Ö., 2003: Küreselleşme Sürecinde Devletin Yapısal ve işlevsel Dönüşümü.Sayıştay Dergisi, Sayı 49, Ankara http://www.sayistay.gov.tr/yayin/dergi (Ziyaret Tarihi 3 Mart Şubat 2005)
• MINISTRY OF THE E VIRONMENT OF ALBERTA, 2005: Organisation Chart. http://www.gov.ab.ca/env/dept/index.html(Ziyaret Tarihi 20 Şubat 2005)
• MINISTRY OF THE ENVIRONMENT OF ONTORIO, 2005: http//www.ene.gov.on.ca/envision/org/orgchart.htm (Ziyaret Tarihi 24 Nisan 2005)