Bahçeköy Valide Sultan Caddesi Çınarlarında Bakım Sorunları ve Budama Uygulamaları

Yıl 2012, Cilt: 62 Sayı: 2, 71 - 88, 01.07.2012

Süleyman Çoban

Öz

Bugün İstanbul başta olmak üzere diğer büyük şehirlerimizde söz konusu olan ağır bakım ve budama
sorunları, büyük ölçüde kent ağaçlarının ilk tesisleri aşamasında yapılan hatalardan kaynaklanmaktadır.
Bu hataların yanı sıra, kentsel ekosistemlerdeki güç ve ekstrem yetişme ortamı koşullarına çeşitli stres
koşullarının eklenmesiyle ağaçların yaşamları güçleşmektedir. Dolayısıyla ortaya çıkan kurumalar, kuvvetli
budama müdahalelerini gerektirmektedir. Tekniğinden uzak ve gelişigüzel yapılan kuvvetli müdahaleler ise
zaten fizyolojik gelişimi zayıflamış olan ağaçları geri döndürülemez bir çöküşe sevk etmektedir. Bahçeköy
Valide Sultan Caddesi’nde yer alan tarihi çınarlar, günümüzde estetik görünümünden uzaklaşarak
oluşturdukları bozuk ve sağlıksız formlar nedeniyle risk oluşturan unsurlar haline gelmiştir. Bu ağaçlarda
uygulanan ve toplumun tepkisini çeken kuvvetli budamalarla (kabak budama ve tepenin tamamen
kesilmesi) bu ağaçları eski sağlıklarına kavuşturmak mümkün olmamaktadır. Zorunlu hallerde olgun
yaştaki transplantasyonlar ve büyük boyutlu fidanlarla tamamlama kaçınılmaz hale gelmektedir. Yarılma
ve kırılma riski taşıyan ağaçlarda bağlama ve destekleme, kovuk tedavisi yapılmış ağaçlarda gövdenin
mekanik özellikleri dikkate alınarak kuşaklama da alınabilecek önlemler olarak gündeme getirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Valide Sultan Caddesi, budama, çınar, ağaç tedavisi, kabak budama

Kaynakça

• Atay, İ., 1987. Kentlerde yeşil alan ve ağaçlandırma sorunları. İ.Ü.O.F. Dergisi, Seri B. 37 (1): 1-6.
• Bedker, P. J., O’Brien J. G., Mielke M. M., 1995. How to prune trees. USDA Forest Service. United States Department of Agriculture, Forest Service, Northeastern Area State and Private Forestry. NA-FR-01-95.
• Bennett D., Doxon L., E., 2005. Tree pruning techniques (Revised by Curtis W. Smith). Cooperative Extension Service. College of Agriculture and Home Economics. New Mexico State University.
• Bozkuş, H.F., 1994a. Bahçeköy Valide Sultan Caddesi’ndeki çınar ağaçlarına uygulanacak işlemler hakkında rapor, Bahçeköy Belediye Başkanlığı.
• Bozkuş, H.F., 1994b. Kent ağaçlarında başlıca tesis ve bakım sorunları. İ.Ü.O.F. Dergisi, Seri B. 44(1-2): 85-100.
• Bozkuş, H.F., S. Çoban, 2007. Kent ağaçları ve süs bitkilerinde bakım ve budama esasları semineri. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Park ve Bahçeler Müdürlüğü Yayınları. S.63-83. İstanbul
• Bozkuş, H.F., Dirik, H., 2003. Bahçeköy Valide Sultan Caddesi’ndeki çınar ağaçlarına uygulanacak işlemler hakkında rapor, Bahçeköy Belediye Başkanlığı.
• Dirik, H., Çalışkan S., Şat B., 2007. Kent içi yol ağaçlandırmalarının kültürel koşulları ve Dolmabahçe çınarları örneğinde budama ve koruma esasları. Kent ağaçları ve süs bitkilerinde bakım ve budama esasları semineri. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Park ve Bahçeler Müdürlüğü Yayınları. S.63-83. İstanbul.
• Elmendorf, W., Gerhold, H., 2005. Pruning Landscape Trees. College of Agricultural Sciences Agricultural Research and Cooperative Extension. Prepared by Penn State with guidance from the Pennsylvania Urban and Community Forestry Council and support from the Pennsylvania DCNR Bureau of Forestry.
• Ferrini, F., 2006. Pollarding and its effects on tree physiology :a look to mature and senescent tree management in Italy. 1er colloque européen sur les trognes, Vendôme, 26, 27 et 28 octobre 2006.
• Harris, R.W. 1992. Arboriculture: Integrated Management of Landscape Trees, Shrubs, and Vines. Practice Hall Career and Technology Englewood Cliffs, ISBN: 0-13-044280-1, New Jersey.
• Harris, R.W. 1994. Clarifying certain pruning terminology: Thinning, Heading, Pollarding. Journal of Arboriculture 20(1).
• Iles, J., 1999. Pruning tree and shrubs. Horticulture and Landscape Architecture 4; Forestry 4.
• Kane, B., Kirwan, J., 2009. Value, benefits, and costs of urban trees. Virginia Cooperative Extension, Communications and Marketing, College of Agriculture and Life Sciences, Virginia Polytechnic Institute and State University. Publication 420-181.
• Kirkham, T., 2004. The Pruning of Trees, Shrubs and Conifers (Revised and Enlarged Second Edition). ISBN 0-88192-613-2. 330 sayfa. Timber Press, Portland, Cambridge.
• Lilly, S.J., 2010, Arborists’ Certification Study Guide. International Society of Arboriculture, ISBN:978-1-881956-69-3, Premier Print Group, Champaign, IL.
• Minelli ,A., Neri, D., Pasini, I., Polverigiani S., 2008. Pruning intensity and timing for Platanus, Aesculus and Tilia mature trees in the Marche region. European Congress of Arboricolture, Arboricolture for the Third Millenium. Torino, 16-18 giugno 2008, pp. 1-7
• Poynton, R.J., 1992. Platanus x acerifolia (Aiton) Willdenow. Report to the Southern African regional commission for the conservation and utilization of the Soil (SARCCDS) on tree planting in South Africa. Vol. 3 Other Genera. Science, Vol. 224 no. 4647 pp. 420-421.
• Sharma, C.P., 2006. Plant Micronutrients. Published by Science Publishers, ISBN: 1-57808-416-4, NH, USA.
• Ulrich, R. S., 1984. View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224: 42-421.
• Ürgenç, S., 1990. Genel Plantasyon ve Ağaçlandırma Tekniği (Arborikültür). İ.Ü.Orman Fakültesi Yayını No: 3644/407, 509 Sayfa, ISBN 975- 404-220-9, İstanbul.
• Whiting D., Cox R., O’Meara C. 2006. Pruning mature shade trees. Colorado State University Extension. Colorado Master Gardener GardenNotes, available on-line at www.cmg. colostate.edu.
• Yaltırık, F., Efe, A., Uzun, A., 1997. Tarih Boyunca İstanbul’un Park Bahçe ve Koruları Ekzotik Ağaç ve Çalıları. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İsfalt Yayın No: 4, ISBN: 975-8183-00-1. 247 s. İstanbul.