The Problem of property rights infringement through annulment decisions in forest areas

Yıl 2016, Cilt: 66 Sayı: 1, 75 - 89, 01.01.2016

Gökçe Gençay

https://doi.org/10.17099/jffiu.16953

Öz

Orman sınırları içinde tapu iptali kararlarının mülkiyet hakkını ihlal etmesi sorunu

Özet: Dünya’da ve Türkiye’de, ormanların ve diğer tüm taşınmazların sınırlarının ve mülkiyetinin belirlenmesi kadastro ile sağlanmakta olup, kadastrosu yapılan taşınmazlar tapu siciline kaydedilerek güvence altına alınmaktadır. Ancak ülkemizde henüz ormanlar ve diğer taşınmazların tamamının kadastrosu ve mülkiyet tayini yapılamamış ve tapu siciline kaydedilememiştir. Çalışmada, orman sınırları içinde kalan tapulu araziler hakkında tapu iptal davalarının açılması ve herhangi bir tazminat ödenmeksizin tapularının iptal edilmesinin mülkiyet hakkını ihlal edip etmediği Türk hukuk sistemi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları çerçevesinde incelenmiş, değerlendirilmiş, tartışılmış ve bu bağlamda bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Son yıllarda verilen yüksek mahkeme kararlarında, orman sınırları içinde kaldığı gerekçesi ile iptal edilen tapular için belli bir miktar tazminat verilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Hatta yapılan son yasal değişiklikler ile tapuların iptal edilmeyerek vatandaşların devletten tazminat istemeleri veya AİHM’ne başvurması yollarını da en aza indirmiş olduğu görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler: Kadastro, AİHM, hak ihlali, medeni hukuk

The Problem of property rights infringement through annulment decisions in forest areas

Abstract: Both in the world and in Turkey the boundaries and possessions of forestlands and all other premises are conducted through land surveying and the premises land surveyed are secured through recording to land register. However, land surveying and property identifying of all forestlands and premises have not been completed and recorded to land register in Turkey yet. In this study, whether opening land actions for annulment against the registered lands which remains within the forest boundaries, and the cancellation of those title deeds without any compensation is a violation of right to property or not was examined, evaluated, and discussed in the framework of Turkish Legal System, the European Convention on Human Rights and the European Court of Human Rights decisions, and some results have been obtained in this regard. It was found out in the high court decisions given in recent years that a certain amount of compensation should be given for the title deeds canceled on the grounds that they remained within the forest boundaries. Moreover, it can be seen that the citizens’ seeking compensation from the state or applying to the ECHR has been minimized through not cancelling the title deeds with the recent legislative changes.

Keywords: Cadaster, ECHR, infringement, civil law

Received (Geliş tarihi): 16.12.2014 - Revised (Düzeltme tarihi): 04.02.2015 -   Accepted (Kabul tarihi): 17.02.2015

To cite this article: Gençay, G., 2016. Orman sınırları içinde tapu iptali kararlarının mülkiyet hakkını ihlal etmesi sorunu. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 66(1): 75-89. DOI: 10.17099/jffiu.16953

Anahtar Kelimeler

-

Orman sınırları içinde tapu iptali kararlarının mülkiyet hakkını ihlal etmesi sorunu

Öz

Dünya’da ve Türkiye’de, ormanların ve diğer tüm taşınmazların sınırlarının ve mülkiyetinin belirlenmesi kadastro ile sağlanmakta olup, kadastrosu yapılan taşınmazlar tapu siciline kaydedilerek güvence altına alınmaktadır. Ancak ülkemizde henüz ormanlar ve diğer taşınmazların tamamının kadastrosu ve mülkiyet tayini yapılamamış ve tapu siciline kaydedilememiştir. Çalışmada, orman sınırları içinde kalan tapulu araziler hakkında tapu iptal davalarının açılması ve herhangi bir tazminat ödenmeksizin tapularının iptal edilmesinin mülkiyet hakkını ihlal edip etmediği Türk hukuk sistemi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları çerçevesinde incelenmiş, değerlendirilmiş, tartışılmış ve bu bağlamda bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Son yıllarda verilen yüksek mahkeme kararlarında, orman sınırları içinde kaldığı gerekçesi ile iptal edilen tapular için belli bir miktar tazminat verilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Hatta yapılan son yasal değişiklikler ile tapuların iptal edilmeyerek vatandaşların devletten tazminat istemeleri veya AİHM’ne başvurması yollarını da en aza indirmiş olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadastro, AİHM, hak ihlali, medeni hukuk

Kaynakça

• Akıllıoğlu, T. 2012. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında mülkiyet hakkı ve kazanılmış hak üzerine bazı gözlemler. İ.Ü. İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi 15(2): 9-27.
• Akipek, J., Akıntürk, T., 2009. Eşya Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul, 978-605-377-048-0.
• Atasoy, M., 2004. Kadastro Çalışmalarında Karşılaşılan Orman Mülkiyet Sorunlarının Çözümünde Dijital Fotogrametrinin Uygulanması (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği), Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ateş, T., 2010. Ormanların Hukuksal Durumu ve 2/B, Adalet Yayınevi, Ankara, 978-605-4378-47-0.
• Ayanoğlu, S., 1992. Genel kadastro orman kadastrosu ilişkileri üzerinde incelemeler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 42B (3-4): 79-91.
• Ayaz, H. 2010. Türkiye’de Orman Mülkiyetinde Tarihi Süreç ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010, Cilt I Sayfa 189-198.
• Çelik, M. S. 2011. Mülkiyet Hakkı ve Kamulaştırma, (Erişim Tarihi 13/11/2014) http://www.yargitay.gov.tr/abproje/belge/sunum/conf5/MSCelik_kamulastirma_idari.pdf
• ÇSGB, 2014. http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/diyih.portal?page=disiliskiler&id=3.3 (Erişim Tarihi 05/11/2014)
• Ekinci, H., Sağlam, M. 2012. 66 Soruda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, T.C. Anayasa Mahkemesi, Avrupa Konseyi, Şen Matbaa Ankara.
• Eren, F., 2011. Mülkiyet Hukuku, Yetkin yayınevi, 516 syf. Ankara.
• Erkan, H., 2010. Kadastro Bilgisi, Harite ve Kadastro Mühendisleri Odası, Ankara, 978-9944-89-840-9.
• Ertaş, Ş. 2006. “Mülkiyet Hakkının Yeni Boyutu Ve Bu Hakka Getirilen Daraltımların Anayasa ve İnsan Haklarına Uygunluğu” Türk Medeni Kanununun Yürürlüğe Girişinin 80. Yılı Münasebetiyle Düzenlenen Sempozyum, Ankara, s.135.
• Gemalmaz, H.B., 2011. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi açısından mülkiyet hakkının sınırlanmasında “Adil Denge” ilkesi, İ.Ü. Hukuk Fakültesi Mecmuası 69(1-2): 649-673.
• Gençay, G., 2010. Ormancılıkta kamu yararı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 60(1): 38-49.
• Gençay, G. 2012. Orman Kadastrosunun Güncel Sorunları Üzerinde Hukuksal İncelemeler, İ.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 307s.
• İHEK, 2005. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 1 No’lu Protokolünün 1. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz, İnsan Hakları El Kitapları No: 4, Türkiye Barolar Birliği Yayını.
• İHEK, 2007. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Ek Protokollerinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz Kitap, İnsan Hakları El Kitapları, Numara 10, Belçika.
• İNHAK, 2013. İnsan Hakları Daire Başkanlığı, resmi web sayfası istatistikler, (Erişim Tarihi 25/11/2014) http://www.inhak.adalet.gov.tr/istatistikler/2013.html
• İpek, E., 2009. Mülkiyet Hakkının Tespitine İlişkin Esaslar, Adalet Yayınevi, Ankara, 978-605-4144-33-4.
• Karakaş, A. I., Şen, İ. G, 2013. İnsan Hakları ve Kamu Özgürlükleri Anadolu Üniversitesi Yayın no: 2990, Açık Öğretim Fakültesi Yayın no:1943. Ankara.
• Köktürk, E., 2009. Kadastro Toplumsal Bir Olgudur, Değişir, HKMO İstanbul Bülteni, 50-54.
• Oğuzman, K., Seliçi, Ö., 2004, Eşya Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Sirmen, L. 1975. Tapu Sicilinin Tutulmasından Doğan Zararlardan Devlet’in Sorumluluğu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No:391. Sevinç Matbaası, Ankara.
• Şimşek, O. 2010. Ormanlar üzerindeki bazı mülkiyet uyuşmazlıkları ve bunlara ilişkin çözüm önerileri. Sayıştay Dergisi, 79: 127-156.
• Şimşek, O. 2011. Mülkiyet hakkının kapsamı, sınırlandırma nedenleri ve şartları açısından 1982 anayasası ve avrupa insan hakları sözleşmesi: karşılaştırmalı bir analiz –II. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 92: 312-349.
• Tahiroğlu, B., 2001. Roma Hukukunda Mülkiyet Hakkının Sınırları, Der yayınları, İstanbul.
• Tezcan, D. 2013. AİHM Kararları Işığında Orman Arazilerinin Bedelsiz Tapu İptal Kararlarının Mülkiyet Hakkını İhlal Sorunu, Journal of Yasar University, Cilt 8, Sayı Özel (2607-2616).
• TKGM,2014.http://www.tkgm.gov.tr/sites/default/files/icerik/ekleri/tapu_sicilinin_tutulmasinda_devletin_sorumlulu gu_ve_rucu.doc (Erişim Tarihi: 13/11/2014).
• Tüdeş, T., Bıyık, C., 2001. Kadastro Bilgisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 975-95505-9-8. (Yargıtay ve Mahkeme Kararları, Kazancı Elektronik Hukuk Yayımcılığı sisteminden alınmıştır.)
• Kazancı, 2014a. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2005/5 K. 2005/4979 T. 21.4.2005; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2005/5525 K. 2005/10415 T. 22.11.2005; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2007/8066 K. 2007/10222 T. 11.7.2007; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2005/11065 K. 2005/15266 T. 20.9.2005; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2005/11719 K. 2005/14772 T. 20.12.2005; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2005/826 K. 2005/5092 T. 25.4.2005; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2005/6529 K. 2005/12541 T. 28.11.2005.
• Kazancı, 2014b. Turgut ve Diğerleri / Türkiye Davası 1411/03 Strazburg 8 Temmuz 2008, 1411/03 Strazburg 13 Ekim 2009.
• Kazancı, 2014c. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/6067 K. 2011/11891 T. 20.10.2011
• Kazancı, 2014d. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E. 2009/4-383 K. 2009/517 T. 18.11.2009
• Kazancı, 2014e. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/13660 K. 2011/14621 T. 13.12.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/6067 K. 2011/11891 T. 20.10.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/10104 K. 2011/11353 T. 11.10.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/8798 K. 2011/14624 T. 13.12.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/6931 K. 2011/15805 T. 27.12.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/5495 K. 2011/12063 T. 25.10.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/10631 K. 2011/14629 T. 13.12.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/16485 K. 2012/5021 T. 3.4.2012; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/14180 K. 2011/14622 T. 13.12.2011; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/5205 K. 2011/9685 T. 13.9.2011.
• Kazancı, 2014f. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/13660 K. 2011/14621 T. 13.12.2011.
• Kazancı, 2014g. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E. 2012/20-586 K. 2013/227 T. 13.2.2013
• Kazancı, 2014h. Rimer ve Diğerleri/Türkiye Davası; 18257/04, Strazburg, 10 Mart 2009.
• Kazancı, 2014ı. Ali Taş/Türkiye Davası; 10250/02, Strazburg, 22 Eylül 2009; Malhas ve Diğerleri - Türkiye Davası, 35476/06, 28530/06, 43192/06, 43194/06, Strazburg, 13 Eylül 2011; Temel Conta Sanayi ve Ticaret A.Ş / Türkiye Davası, 45651/04, Strazburg, 10 Mart 2009; Özerman ve Diğerleri / Türkiye Davası, 3197/05, Strazburg, 20 Ekim 2009.
• Kazancı, 2014j. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/10403 K. 2012/219 T. 17.1.2012; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/10548 K. 2012/222 T. 17.1.2012; Yargıtay 20. Hukuk Dairesi E. 2011/9173 K. 2011/12065 T. 25.10.2011.
• Kazancı, 2014k. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E. 2010/4-349 K. 2010/318 T. 16.6.2010.