Bilim ve Sanat Merkezi Öğrencilerinin “Bilsem” ve “Okul” Kavramlarına İlişkin Algı Düzeylerinin Metaforlarla Karşılaştırılması

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 3, 91 - 108, 15.12.2017

Şükrü Su , Abdülkadir Sağlam , Yusuf Mutlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, özel yetenekli öğrencilerin BİLSEM ve okul kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaya çalışmaktır. Araştırmanın örneklemini, 2016–2017 Eğitim-Öğretim yılında Türkiye’nin farklı illerinde faaliyet gösteren 11 Bilim Sanat ve Merkezi’nde öğrenimine devam eden (13-18) yaş aralığındaki BYF, ÖYG, PROJE gurubu toplam 79 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin 36’sı erkek, 43’ü kızdır. Araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın verileri, öğrencilerin BİLSEM ve okul kavramlarına ilişkin algılarını ortaya çıkarmak için geliştirilen “Bilsem… gibidir/benzemektedir; çünkü…” ve “Okul….…gibidir/benzemektedir; çünkü…” form ile elde edilmiştir. Bulgulara göre öğrencilerin BİLSEM kavramına ilişkin 61 farklı, okul kavramına ilişkin ise 64 farklı metafor ürettikleri görülmüştür. Bilsem kavramına yönelik öğrencilerin en fazla geliştirdikleri metaforlar; Beyin, Evimiz ve Aile olduğu görülmektedir. Okul kavramına ilişkin ise öğrencilerin en fazla geliştirdikleri metaforlar; Hapis, Aile ve Sınav şeklinde sıralanmaktadır. Üretilen 125 adet metafor benzer özelliklerine göre 3 farklı kategoride toplanmıştır. Kategoriler ise BİLSEM ve okul kavramlarına ilişkin sıklık olarak “Mutluluk verici ve eğlenceli öğrenme ortamı”, “Bilgi verici öğrenme ortamı” ve “Sıkıcı öğrenme ortamı” şeklinde olduğu görülmektedir. Çalışma neticesinde özel yetenekli öğrencilerin BİLSEM’i okula göre daha pozitif algıladıkları ve okulu sıkıcı buldukları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

BİLSEM, okul, özel yetenek, metafor

Kaynakça

• Agnes, M. (Ed). (2001). Webster’snewworldcollegedictionary (4th ed.). California: IDG Books Worldwide.
• Akarsu, F. (2001). Üstün Yetenekli Çocuklar, Aileleri ve Sorunları, Ankara: Eduser Yayınları.
• Akkaya, E. (2012), Ortaöğretim Öğrenci Ve Öğretmenlerinin Okul Ve İdeal Okul Algılarının Metafor Yoluyla Analizi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Çatalbaş, A. S. (1998). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Yetkinlik Beklentileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Inbar, E. (1996). Free Educational Prison: Metaphors and İmages. Educational Research, 38 (1), 77-92.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çeviren G. Y. Demir). Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Levine, P.M. (2005). Metaphorsandimages of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175.
• MEB. (2016). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi.
• Özkan, N. (2009). Üstün Zekâlı-Üstün Yetenekli Çocukların Eğitiminde Okulun, Öğretmenin ve Ailenin Yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pratte, R. (1981). Metaphorical Modelsand Curriculum Theory. CurriculumInquiry. 11 (4), 307-320.
• Satmaz İ. (2016). Üstün Yetenekli Öğrencilerin BİLSEM ve Matematik Kavramına Ait Metaforik Algılarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Sezginsoy B. (2007). Bilim ve Sanat Merkezi Uygulamasının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Şenol, C. (2011). Üstün Yetenekliler Eğitim Programlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Talas, S., Talas, Y., Sönmez, A. (2013). Bilim ve Sanat Merkezlerine Devam Eden Üstün Yetenekli Öğrencilerin Okullarında Yaşadıkları Problemler. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1-1, 42-50.
• Türk Dil Kurumu. (2009). Türkçe sözlük. Ankara: TDK.
• Woon, J. & Ho, Y. (2005). Metaphorical Construction of Self in teacher Narratives. Language and Education, 19 (5), 359-379.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.