PAKETLİ GIDA AMBALAJLARININ SATIN ALMA DAVRANIŞINA ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 50 - 76, 31.03.2020

İrem Ayduğ

Öz

Günümüzde hızlı tüketim ürünlerine artan talep ile birlikte, paketli ürünlere karşı olan yönelim de doğru orantılı olarak artmaktadır. Bu artışa paralel olarak, bu ürünlerin en kolay bulunabildiği süpermarket ve hipermarketlerin sayısı da gün geçtikçe çoğalmaktadır. Birbirine benzeyen nitelikte ürünlerin son derece yoğun olduğu market raflarında ise ambalaja; ürünü koruma, taşınmasını ve depolanmasını kolaylaştırma, bilgilendirme gibi fonksiyonların yanı sıra pazarlama konusunda çok daha önemli bir unsur olan dikkat çekme ve ürünü satma görevleri de düşmektedir. Bu nedenle de ambalaj, raflardaki sessiz satış danışmanı olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada da, günümüzde gıda sektöründe önemli bir yere sahip olan paketli gıda ürünlerinin satın alınması aşamasında, tüketicilerin bu ürünlerin ambalajlarına yönelik tutumları öğrenilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın içeriğinde ambalaj ve tüketici davranışı kavramları ve bu ikisinin birbiriyle ilişkisi detaylıca açıklanmış ve ardından konuya ilişkin literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Sonrasında ise, tüketicilerin paketli gıda ambalajlarına yönelik tutumları, yüksek lisans öğrencileri ile gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda edinilen bulgular ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ambalaj, Paketli Gıda, Tüketici Davranışları

Kaynakça

• Alagöz, S.B., Ekici, N. (2009). Ambalaja İlişkin Tutum ve Davranışlar: Karaman İli Araştırması. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17, 84- 94.
• Albayrak, M. (2000). Ankara ilinde Gıda Maddeleri Paketleme ve Etiketleme Bilgileri Hakkında Tüketicilerin Bilinç Düzeyinin Ölçülmesi. Gıda Maddeleri Alım Yerleri ve Ambalaj Tercihleri Üzerin Bir Araştırma. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayınları. Ankara.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Değirmenci, B., Yavuz, E. (2019). Gıda Ambalajlarının Satın Alma Davranışına Etkisi. Bahçeşehir Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Durmaz, Ö. (Temmuz, 2011). Renkler ve Ambalaj Tasarımında Raf Etkisi. Gennaration. 17, 8.
• Durmaz, Ö. (2014). Hızlı Tüketim Ürünlerinin Ambalaj Tasarımında Çağrışımsal Öğrenme ile Renk Kararları. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Gökalp, F. (2007). Gıda Ürünleri Satın Alma Davranışında Ambalajın Rolü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 7(1), 79-97.
• Holmes, G.R., Paswan, A. (2012). Consumer reaction to new package design. Journal of Product & Brand Management, 21(2), 109-116.
• Örücü, E., Tavşancı, S. (2001). Gıda Ürünlerinde Tüketicinin Satın Alma Eğilimini Etkileyen Faktörler ve Ambalajlama. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, sayı: 3.
• Özgül, E. ve Aksulu İ., (2006). Ambalajlı Gıda Ürünlerinde Tüketicilerin Etiket Duyarlılığındaki Değişimler, Ege Akademik Barış Dergisi, 6(1), 1-10.
• Özsungur, F. (2017). Bilişsel Yönü İle Tüketici Satın Alma Karar Süreci Ve Global Sınıflar Teorisi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi. 1(2), 117-18.
• Payne, J.W. (1976). Task Complexity And Contingent Processing In Decision Making: An Information Search And Protocol Analysis. Organizational Behavior and Human Performance, 16 (2), 366-387.
• Ramadan, M., 2007. Stratejik Bir Araç Olarak Ambalajlama. (Ders Notu), Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Sütütemiz, N., Çiftyıldız S.S., Konuk F.A., (2009). Paketlenmiş Süt İçin Ambalaj Özelliklerinin Algılanan Önemi ve Satın Alma Davranışına Etkisi: İstanbul İli Örneği. Akademik Gıda, 7(6), 18-28.
• Şen, E. (2007). Ambalaja Yönelik Tüketici Tutumları ve Bir Uygulama. (yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Teke, B. (20214). Gıda Ürünleri Ambalajının Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. (yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Tiltay, M.A., Şen, R. (2019). Tüketici Davranışı Teorisi Alan Kimliğinin Oluşumuna Yönelik Bir Değerlendirme: Mevcut Durum ve Eğilimler. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 5 (1), 69-122.
• Ulrich R.O., Malkewitz, K. (2008). Holistic Package Design and Consumer Brand Impressions. Journal of Marketing, 72, 64-81.
• Underwood, R.L. (2003). The Communicative Power Of Product Packaging:Creating Brand Identity Via Lived and Mediated Experience. Journal of Marketing Theory and Practice, 11(1), 62-76