Examination of Health Literacy in Pregnant Women

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 88 - 94, 30.06.2022

Meral Kurt Durmuş , Besey Ören

Öz

examine the differences in health literacy in terms of demographic data.
Materials-Methods: The study was conducted with 286 pregnant women who approved to participate in the study among the pregnant women who applied to the pregnancy polyclinic in a training and research hospital in Istanbul between January and March 2019. Data collection tools; Personal Information Form and Public Health Literacy Scale were used. The data were analyzed in the SPSS 13.0 package program. Descriptive statistics, frequency distributions, mean chi-square and t-test were used in the analysis of the data. Significance level was accepted as p˂0.05.
Results: The mean age of the study group was 28.60±6.33, 54.2% were primary school graduates and 4.2% were illiterate. In the public health literacy scale, the average score was 14.37±2.3, based on a question-based score out of 17. When the demographic characteristics and the total scores obtained from the scale used were examined; It was determined that the education level increased the and the health literacy scores of the employees and pregnant women with nuclear families were statistically significantly higher than the extended families. (p=0.002, p=0.004) The mean score based on the item over the total score in the scale was found to be 14.37±2.3. In our study, it was seen that the rate of correct answers to statements about rational drug use, sexuality and harmful behaviors was lower.

Conclusion: As the level of education increases, the health literacy of pregnant women increases. Health literacy of pregnant women regarding sexuality, rational drug use and harmful behaviors is insufficient. Women should be supported in terms of education, health literacy levels should be considered while planning health services and trainings for pregnant women, and these issues should be given priority in trainings.

Anahtar Kelimeler

Health, Health Literacy, pregnancy, Health, Health Literacy, pregnancy

Gebelerde Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi Ve Kişisel Özelliklerin Sağlık Okuryazarlığına Etkisi

Öz

Amaç: Gebelerin sağlıkla ilgili konuları, anlama ve kavrama düzeylerinin bilinmesi, gebelere verilecek olan sağlık hizmetlerinin ve sağlık eğitiminin planlanmasında önemlidir. Araştırmanın amacı, gebelerin sağlık okuryazarlığı düzeylerini belirlemek ve demografik verilerin sağlık okur yazarlığındaki etkisini incelemektir.
Gereç-Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapılan araştırma 2019 Ocak-Mart ayları içerisinde İstanbul’daki bir eğitim ve araştırma hastanesi gebe polikliniğine başvuran gebeler arasından çalışmaya katılmayı kabul eden 286 gebe ile yapıldı. Veri toplamak için; Kişisel Bilgi Formu ve Halk Sağlığı Okuryazarlık Ölçeği (Public Health Literacy Knowledge Scale) kullanıldı. Veriler SPSS 13.0 paket programında değerlendirildi. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler Frekans dağılımları, ortalama ki kare ve t testi kullanıldı. Anlamlılık düzeyi P ˂0.05 olarak kabul edildi.
Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 28,60±6,33 olup, %54,2 si ilkokul mezunu %4,2’si okuryazar değildi. Demografik özellikler ile ölçekten alınan puanlar incelendiğinde; eğitim durumu arttıkça alınan puanların arttığı, çalışanların ve çekirdek aileye sahip olan gebelerin sağlık okuryazarlık puanlarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulundu (p=0,002, p=0,004). Halk sağlığı ölçeğinde 17 puan üzerinden soru bazlı alınan puanlara baktığımızda, ortalama alınan puan 14,37 ±2,3 olarak bulundu. Yaptığımız çalışmada cinsellik, akılcı ilaç kullanımı, zararlı davranışlar hakkındaki sorulara verilen doğru cevap oranlarının daha düşük olduğu görüldü.
Sonuç: Kadınların eğitim düzeyi arttıkça gebelerin sağlık okuryazarlığı da artmaktadır. Cinsellik, akılcı ilaç kullanımı, zararlı davranışlar ile ilgili gebelerin sağlık okuryazarlığı yetersizdir. Kadınlar eğitim anlamında desteklenmeli, gebelere yönelik sağlık hizmetleri ve eğitimler planlanırken sağlık okuryazarlığı düzeyleri göz önünde bulundurulmalı ve özellikle eğitimlerde bu konulara yer verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Sağlık okuryazarlığı, Gebelik

Kaynakça

• 1. Aydın D. Aba A, Annelerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ile Emzirme Öz-Yeterlilik Algıları Arasındaki İlişki DEUHFED 2019, 12(1), 31-39 2. Avcı E.,Annelerin anne sütü ile ilgili sağlık Okuryazarlık düzeylerini değerlendirme Aracı geliştirme, sağlık okuryazarlık Düzeylerini ve etkileyen faktörleri Saptama, .C.Gazi üniversitesi tıp fakültesi Halk sağlığı anabilim dalı,Ankara ,2010
• 3. Arendt JN, Does education cause better health? A panel data analysis using school reforms for identification. Econ Educ Rev, 24, 149-60. 2005.
• 4. Berkman ND, Sheridan SL, Donahue KE, Halpern DJ, Viera A, Crotty K, et al. Health Literacy Interventions and Outcomes: An Updated Systematic Review AHRQ Evidence Report/Technology Assessment, March 2011, Number 199.
• 5. Çopurlar, C. K., & Kartal, M. (2016). What is health literacy? How to measure it? Why is it important? TJFM & PC, 10 (1), 42-47.
• 6. Diamond JJ, Development of a Reliable and Construct Valid Measure of Nutritional Literacy in Adults. Nutrition Journal, 6, 5. 2007.
• 7. Eichler K, Wieser S, Brügger U, The costs of limited health literacy: a systematic review. Int J Public Health, 54, 313-24,2009.
• 8. Durusu-Tanrıöver, M., Yıldırım, H. H., Demiray-Ready, F. N., Çakır, B., & Akalın, H. E. (2014). Türkiye sağlık okuryazarlığı araştırması (1rd ed). Ankara: Sağlık-Sen Yayınları.
• 9. Durduran Y, Bodur S, Çakıl E, Filiz E, 2012. Konya il merkezinde sağlıkta dönüşüm öncesi ve sonrası gebe ve bebek izlemleri. Dicle Tıp Dergisi, 39, 227-33.
• 10. Filiz E., 2015 Sağlık okuryazarlığının gebelik ve sağlık algısı ile ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.Doktora Tezi.
• 11. Gönenç, İ. M. Kadın sağlığı açısından sağlık okuryazarlığı. In F. Yıldırım, & A. Keser (Ed.), Sağlık okuryazarlığı (pp.61-74). (2015). Ankara:
• 12. IOM, Health literacy: a prescription to end confusion. Washington DC: National Academies Press. 2004.
• 13. Janicke DM, Finney JW, Riley AW, Children’s health care use: A prospective investigation of factors related to care-seeking. Med Care, 2001. 39, 990-1001.
• 14. Kickbusch IS, Health literacy: addressing the health and education divide. Health Prom Inter, 2001. 16, 289–97.
• 15. Kohan S, Ghasemi S, Dodangesh M,. Association between maternal health literacy and prenatal care and pregnancy outcome. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 2007.12, 146-52.
• 16. Martin LT, Haas A, Schonlau M, Derose KP, Rosenfeld L, Rudd R, Buka SL, Which literacy skills are associated with smoking? J Epidemiol Commun H, 2012. 66, 189-192.
• 17. Onat G, Aba YA, Health-promoting lifestyles and related factors among pregnant women. Turk J Public Health, 2014. 12, 69-79.
• 18. Özkan G, Mete S, Pregnancy planning and antenatal health behaviour: findings from one maternity unit in Turkey. Midwifery, 2010. 26, 338-47.
• 19. Parker RM, Ratzan SC, Lurie N, Health literacy: A policy challenge for advancing high-quality health care. Health Affairs2003., 22, 147-53.
• 20. Paasche‐Orlow MK. Parker RM, Gazmararian JA, Nielsen-Bohlman LT, Rudd RR, The prevalence of limited health literacy. J Gen Intern Med, 2005. 20, 175-184.
• 21. Peerson A, Saunders M,. Health literacy revisited: what do we mean and why does it matter? Health Promot Int, 200924, 285-296.
• 22. Schillinger D, Grumbach K, Piette J, Wang F, Osmond D, Daher C, Bindman AB, Association of health literacy with diabetes outcomes. Jama, 288, 475-82. 2002.
• 23. Simkhada B, Teijlingen ERV, Porter M, Simkhada P, Factors affecting the utilization of antenatal care in developing countries: systematic review of the literature. J Adv Nurs, 61, 244-260. 2008.
• 24. Sözeri C, Cevahir R, Şahin S, Semiz O, Gebelerin gebelik süreci ile ilgili bilgi ve davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Derg, 1, 92-104. 2006.
• 25. TÜİK, Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri, http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/02/ Toplumsal-Cinsiyet Erişim tarihi 20.05.2020
• 26. UNESCOTeaching and Learning: Achieving quality for all. EFA Global Monitoring Report First edition. Erişim tarihi, 04 Haziran 2019. Erişim adresi, http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/efareport/., 2014.
• 27. Wilson FL, Brown Dora L, Stephens-Ferris M, Can easy-to-read immunization information increase knowledge in urban low-income mothers? J Ped Nurs, 21, 4-12. 2006.
• 28. WHO, Commission on the Social Determinants of Health. IER/EQH. World Health Organization 20 Avenue Appia, CH-1211 Geneva, 27 Switzerland. 2013.
• 29. Yılmaz, M., & Tiryaki, Z. Sağlık okuryazarlığı nedir? Nasıl ölçülür? Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, (2016). 9 (4), 142-147
• 30. Özdemir, H., Alper, Z., Uncu, Y., & Bilgel, N. Health literacy among adults: a study from Turkey. Health Education Research, (2010). 25 (3), 464-477.