Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Güvenliği

Yıl 2018, Cilt 2, Sayı 1, 9 - 14, 15.03.2018

Asu GÜRER

https://doi.org/10.26567/JOHSE.2018142107

Öz

Sağlık çalışanları yaptıkları işin özelliklerine göre farklı iş

riskleriyle karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu riskler arasında enfekte

iğne ile yaralanmalar, ilaç alerjileri, radyasyon, kronik hastalıklar,

çeşitli psikososyal sorunlar yer alır. Bu durumda çalışanın iş

performansı azalmakta, iş kazaları artmakta, hem çalışan hem

de hasta için güvenlik sorunları ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde,

sağlık çalışanının sağlığına ve güvenliğine ait “Hasta ve Çalışan

Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik” adlı düzenleme ile,

hastanelerde çalışan sağlığı ve güvenliği komitelerinin kurulması,

sağlık çalışanına bu konuda gerekli eğitimin verilmesi, çalışanın

sağlık taramalarının belirli aralıklarla yapılması, koruyucu

önlemlerin alınması, sağlıkta şiddeti önlemek adına çeşitli

girişimler yürütülmektedir. Bu makalede çalışan güvenliğinin

önemi vurgulanmış, sağlık çalışanlarının karşılaşabileceği riskler

ve alınabilecek önlemlere değinilmiştir. Bu konuda farkındalığın

artırılması, güvenli çalışmanın kurum kültürü haline getirilmesi

gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İş, sağlık, çalışan güvenliği, sağlık çalışanı

Employee Safety in Health Services

Öz

Healthcare professionals are exposed to different business risks

according to the characteristics of the job they are doing. These

risks include injuries with infected needles, drug allergies,

radiation, chronic illnesses, various psychosocial problems. In this

case, the work performance of the employee decreases, the work

accidents increase, safety problems occur for both the employee

and the patient. In our country, establishment of health and safety

committees working in hospitals, providing the necessary training

to the healthcare workers, carrying out employee health checks at

certain intervals, taking preventive measures, preventing health

violence in health services is provided with “Regulation on the

Ensuring Patient and Employee Safety” entitled regulation. This

article emphasizes the importance of employee safety, addressed

the precautions and risks faced by healthcare workers. It is thought

that raising awareness on this issue and safe working needs to be

brought into the corporate culture.

Anahtar Kelimeler

Profession, health, employee safety, healthcare professionals

Kaynakça

• 1. WHO, 1978, Declaration of Alma-Ata, International Conference on Primary Health Care, Alma-Ata, USSR,6-12 September http://www.who.int/publications/almaata_declaration_en.pdf [ErişimTarihi: 24.12.2017]
• 2.Odabaşı Y, Sağlık Hizmetleri Pazarlaması, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir 2001: 25.
• 3. US Department of Health and Human Services. National action plan to prevent healthcare-associated infections:roadmap to elimination. http://www.hhs.gov/ash/initiatives/hai/hcpflu.html, [Erişim tarihi: 24.12.2017]
• 4. Saygılı M. Hastane Çalışanlarının Çalışma Ortamlarına İlişkin Algıları İle İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkininDeğerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2008.
• 5. Meydanlıoğlu A , Sağlık Çalışanlarının Sağlığı ve Güvenliği, Health and Safety Of Health Care Workers, Sağlık Bilimleri Dergisi, Balıkesir, Aralık 2013: 2 (3).
• 6. Devebakan N., Paşalı N. Sağlık İşletmelerinde Hizmet Kalitesi Standartlarının Çalışan Güvenliği Açısından Çalışanlar Tarafından Değerlendirilmesi: İzmir İlinde Bir Araştırma Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2015: 18(2):123-142.
• 7. Sezgin B, Kalite Belgesi Alan Hastanelerde Çalışma Ortamı ve Hemşirelik Uygulamalarının Hasta ve Hemşire Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 2007.
• 8. Bozoğlan H. Acil Serviste Çalışan Güvenliği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2015.
• 9. Öztürk H, Babacan E, Anahar E.Ö, Hastanede Çalışan Sağlık Personelinin İş Güvenliği, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi / Gümüşhane University Journal of Health Sciences: 2012: 1(4).
• 10. Joınt Commıssıon Internatıonal Accredıtatıon Standards For Hospıtals, 4th Edition, Effective 1 January, 2011: 193-195.
• 11. Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete, 06 Nisan 2011, Sayı 27897 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110406-3.htm [Erişim tarihi: 08.01.2018]
• 12. Özkan Ö. Hastanede Çalışan Hemşirelerin İş ve Çalışma Ortamı Tehlike ve Riskleri İle Risk Algılarını Saptanması,Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Ankara,2005.
• 13. Akçapınar M., İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Kalite Yönetimi Uygulanan Hastanelerin Doğumhanelerinde Çalışan Güvenliği ve Çalışan Güvenliğini Etkileyen Nedenler, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlıkta Kalite Geliştirme ve Akreditasyon Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2015.
• 14. Sağlıkta Buluşma Noktası. Hastanelerde Hasta ve Çalışan Güvenliği Ne Boyutlarda? http://www.sbn.gov.tr/icerik.aspx?id=113 [Erişim tarihi: 29.12.2017]
• 15. Akkaya, G. Avrupa Birliği ve Türk Mevzuatı Açısından Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı, İş Güvenliği, Meslek Hastalıkları ve Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2007.
• 16. İnci M, Aksebzeci AT, Yağmur G, Kartal B, Emiroğlu M, Erdem Y. Hastane Çalışanlarında HBV, HCV ve HIV Seropozitifliğinin Araştırılması. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2009: 66 (2): 59-66.
• 17. Reddy S, Manuel R, Sheridan E, Sadler G, Patel S, Riley P. Brucellosis in the UK: a risk to laboratory workers?Recommendations for prevention and management of laboratory exposure. J Clin Pathol 2010: 63: 90-92.
• 18. Wilburn SQ. Eijkemans G. Preventing needlestick ınjuries among healthcare workers: A WHO–ICN collaboration. Int J Occup Environ Health 2004: 10: 451–456.
• 19. Centers for Disease Control and Prevention. Sharp Injury Prevention Program Workbook 2008. https://www.cdc.gov/sharpssafety/pdf/WorkbookComplete.pdf [Erişim tarihi:03.01.2018]
• 20. Yeşildal N. Sağlık Hizmetlerinde İş Kazaları ve Şiddetin Değerlendirilmesi TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2005:4 (5): 280.
• 21. Bilir N., Yıldız, A N, İş Sağlığı ve Güvenliği, Ankara,Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2004.
• 22. Fişek G. Sağlık personeli sağlığı. http://www.sbn.gov.tr/icerik.aspx?id=116 [Erişim tarihi: 03.01.2018]
• 23. Caruso C C. Negative Impacts of Shiftwork and Long Work Hours. 2013 Association of Rehabilitation Nurses Rehabilitation Nursing 2014, doi: 10.1002/rnj.107.
• 24. Önder Ö R, Ağırbaş İ, Yenimahalleli G, Aksoy A. Ankara Numune Eğitim Ve Araştırma Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerin Geçirdikleri İş Kazaları Ve Meslek Hastalıkları Yönünden Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 2011: 10 (1): 31-44.
• 25. Altınel L, Köse KÇ, Cihan Altınel E. Profesyonel Hastane Çalışanlarında Bel Ağrısı Prevalansı ve Bel Ağrısını EtkileyenFaktörler. Tıp Araştırmaları Dergisi 2007: 5(3):115-120.
• 26. Vural F, Fil Ş, Çiftçi S, Dura AA, Yıldırım F, Patan R.Ameliyathanelerde Radyasyon Güvenliği; Çalışan Personelin Bilgi, Tutum Ve Davranışları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. Aralık 2012: 1 (3).
• 27. Saygun M. Sağlık Çalışanlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunları. TAF Prev Med Bull 2012: 11(4): 373-382.
• 28. Centers for Disease Control and Prevention. National Institute for Occupational Safety and Health. Guidelines for protecting the safety and health of health care workers. https://www.cdc.gov/niosh/docs/88-119/pdfs/88-119.pdf [Erişim Tarihi: 08.01.2018]
• 29. Annagür B. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Current Approaches In Psychıatry 2010: 2(2): 161-173.
• 30. Fernandes C, Bouthillette F, Raboud JM, Bullock L, Moore C, Christenson JM, et al. Violence İn The Emergency Department: A Survey Of Health Care Workers. CMAJ 1999:16:161-170.
• 31. Hoşoğlu S., Tanrıkulu A. Ç., Dağlı C. ve Akalın Ş. Bir Üniversite Hastanesinin Çalışanlarında Tüberküloz Riski,Toraks Dergisi, (2004) 5(3): 196-200.
• 32. Devebakan N, Paşalı N. Sağlık İşletmelerinde Hizmet Kalitesi Standartlarının Çalışan Güvenliği Açısından Çalışanlar Tarafından Değerlendirilmesi: İzmir İlinde Bir Araştırma, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2015: 18(2): 123-142.
• 33. http://www.resmigazete.gov.tr [Erişim Tarihi:01.01.2018]