Erkek Sporcularda Kafein Tüketiminin Bazı Anaerobik, Aerobik Performans ve Bazı Motorsal Özellikler Üzerinde Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 66 - 71, 21.12.2020

Tahsin Karaalp Mehmet Yavuz Taşkıran

Öz

Bu çalışmanın amacı; erkek sporcularda kafein tüketiminin aerobik ve anaerobik performans ve bazı motorsal özelliklere etkisi
olup olmadığının araştırılmasıdır. Kafein tüketimi ve performans arasındaki ilişkileri uzun bir süredir incelenmekte ve
performansında artış yönünde deneysel çalışmalar spor dünyası ile paylaşılmaktadır. Bu çalışmada, daha önce spor yapmış ve
aktif olarak spor yapan 18-22 yaş aralığında olan 20 kişilik sporcu grubuyla (10 kişi deney, 10 kişi kontrol grubu) çalışma
yapılmıştır. Sporcuların 6 haftalık hazırlanan antrenman programı ile beraber destek olarak deney grubuna düzenli olarak 7
mg/kg dozunda kafeinden oluşan Türk kahvesi 200-300 ml arasında soğuk/sıcak su ile karıştırılarak kafein almaları sağlanarak
performansa etkisi araştırılmıştır. Hazırlanan antrenman programı hem deney hem kontrol grubuna aynı anda yapılmış olup
ön test ve son test alınarak kafein yüklenmesinin performans üzerinde etkisi araştırılmıştır. Yapılan çalışmalarda ilk hafta genel
dayanıklılık çalışmaları, ikinci ve üçüncü haftalarda özel dayanıklılık ve kuvvet antrenmanları yapılmış, beşinci haftada sürat
ve süratte devamlılık çalışmaları, son hafta ise genel koordinasyon becerisi geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılmıştır. Bu
çalışmalar haftada 3 gün olup her antrenman öncesi deney grubunun belirlenen ölçülerde kafein almaları sağlanmıştır. Bunlar;
Eurofit test bataryasında yer alan Flamingo denge testi, Durarak Uzun Atlama (Yatay Sıçrama) Testi (DUA), Otur Eriş
Esneklik Testi, 30m Sprint Testi, T Testi (Çeviklik), Dikey Sıçrama ve Cooper Testi çalışma döneminin başında ön test ve
sonunda son test olarak uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi için SPSS 24.0 paket programı kullanılmıştır.
Bu çalışma sonuçlarının değerlendirilmesinde Shapiro-Wilknormallik testi uygulanmıştır. Normal dağılım göstermediğinden
dolayı da “non-parametik” testlerden Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi uygulanmıştır. Karşılaştırmalar
için anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

kafein, aerobik, anaerobik, motorsal özellikler

Kaynakça

• Arazi H, Hoseinihaji M, Eghbali E. (2016). The effects of different doses of caffeine on performance, rating of perceived exertion and pain perception in teenagers female karate athletes. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences, 52 (4): 685-92. doi: 10.1590/s1984- 82502016000400012.
• Baumgartner T.A., Jackson, A.S., Mahar, M.T., Rowe D.A. (2006). Measurement for Evaluation in Physical Education and Exercise Science, 8th Edition. New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages; 8 edition.
• Bell DG, McLellan TM. (2002). Exercise endurance 1, 3, and 6 h after caffeine ingestion in caffeine users and nonusers. J ApplPhysiol: 1227-34. doi:10.1152/japplphysiol.00187.2002.
• Bompa, T.O. (2011). Antrenman Kuramı ve Yöntemi. Ankara: Spor Yayınevi ve Kitap Evi.
• Brian D, Keisler, MD, Thomas D, Armsey MD, (2006). Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports, s. 5:215-219.
• Dündar, U. (2015). Antrenman Teorisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Ergin, E. (2019). Antrenman bilimi/ölçme ve değerlendirme, alındığı tarih: 22.04.2020, adres: http://www.tvf.org.tr/wpcontent/uploads/2018/04/1_kademeolcme_degerlendirme.pdf
• Erica R Goldstein, Tim Ziegenfuss, Doug Kalman, Richard Kreider, Bill Campbell, Colin Wilborn, Lem Taylor, Darryn Willoughby, Jeff Stout, B Sue Graves, Robert Wildman, John L Ivy, Marie Spano, Abbie E Smith, Jose Antonio, (2010). International society of sports nutrition position stand: caffeine and performance. Goldstein et al. Journal of the International Society of Sports Nutrition, s. 7:5Nova Southeastern University, Fort LauderdaleDavie, FL 33314, USA.
• Esmer, O., Esmer, K., & Kılıç, F. (2020). Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörlük İdari Kadrosunda Çalışanların Spor Yapma Alışkanlıklarının İncelenmesi. International Social Sciences Studies Journal, (e-ISSN:2587-1587) Vol:6, Issue: 61; pp:1873-1878.
• Esmer, O. (2020). Farklı Branşlardaki Kadın Sporcular İle Yapılan Özel Antrenmanların Çabukluk ve Çeviklik Üzerine Etkisi. Journal of Social and HumanitiesSciences Research, 7(53), 1068-1072.
• Glaister M, Howatson G, Abraham CS, Lockey RA, Goodwin JE, Foley P, McInnes G. (2008). Caffeine supplementation and multiple sprint running performance. Med Sci Sports Exerc. s. 40:1835-40.Graham TE, 2001. Caffeine and exercise. Metabolism, endurance and performance Sports Med. s. 31:785-807
• Hazar, F. Taşmektepligil, Y. (2008). Puberte öncesi dönemde denge ve esnekliğin çeviklik üzerine etkilerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1): 9-12.
• Hewlett P, Smith A. (2007). Effects of repeated doses of caffeine on performance and alertness: new data and secondary analyses. Hum Psychopharmacol, s. 22(6):339–350.
• Kamar, A. (2003). Sporda Yetenek Beceri ve Performans Testleri. (Birinci Baskı). Ankara. Kara, Z. (2016). Amatör Futbol Oyuncularında Kafein Alımından 60 Dk ve 120 Dk Sonra Kısa Süreli Yüksek Yoğunluklu Egzersiz Performansı. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Kürkçü, R, Afyon, Y. A, Yaman, Ç, Özdağ, S. (2009). 10-12 yaş grubundaki futbolcu ve badmintoncularda bazı fiziksel ve fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması.Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1): 547-556.
• Lorino AJ, Lloyd LK, Crixell SH, Walker JL. (2006). The effects of caffeine on athletic agility. J Strength Cond Res, 20: 851–4. doi: 10.1519/R-17445.1.McArdle, W., Katch, F., Katch, V. (2005). Sports & Exercise Nutrition. Baltimore (MD): Lippincott Williams & Wilkins.
• Pauole K., Madole K., Garhammer J., Lacourse M. and Rozenek R. (2000). Reliability and validity of the T-test as a measure of agility, leg power, and leg speed in college-aged men and women. Journal of Strength and Conditioning Research,14, (4), 443-450.
• Sevim Y, Muratlı S, (1977). Antrenman Bilgisi ve Testler. Ankara, Bilim Matbaası.
• Tamer, K. (2000). Sporda Fiziksel-Fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. 2. Baskı The Physiology Of Aerobic Endurance. 8:137-169
• Titlow L. W, Ishee JH, Riggs C.E. (1991). Failure of Caffeineto Affect Metabolism During 60 Min Submaximal Exercise. J Sports Sci.Spring. 9(1):15-22. doi:10.1080/02640419108729851.
• Wiles JD, Bird SR, Riley M, 1992. Effect of caffeinated coffee on running speed, respiratory factors, blood lactate and perceived exertion during 1500- m treadmill running. Br J Sp Med. s. 26:116-20.