YÜKSEKOKULLARDA ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ VE KARAR VERME STİLLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 180 - 194, 01.08.2017

Selahattin Akpınar Öznur Akpınar

Öz

Bu araştırma; yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin problem çözme beceri düzeylerini ve karar vermede öz saygı ve karar verme stillerini tespit ederek problem çözme beceri düzeylerini ve karar vermede öz saygı ve karar verme stillerinin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın amacına ulaşabilmesi için Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesinde farklı yüksek okullarında öğrenim gören 460 öğrenciye, Heppner ve Peterson(1982) tarafından geliştirilen Şahin ve arkadaşları(1993) tarafından Türkçeye uyarlanan Problem Çözme Envanteri ile Mann ve diğerleri (1998) tarafından (Melbourne Decision Making Questionary) geliştirilen ve Deniz (2004) tarafından Türkçeye uyarlanan Melbourne Karar Verme Ölçeği I-II Ölçeği” kullanılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda araştırmaya katılan öğrencilerin problem çözme beceri düzeyleri =96,4771 olarak bulunmuş ve ölçekten alınabilecek en düşük ve en yüksek değer göz önüne alınarak öğrencilerin orta seviyenin üzerinde problem çözme becerisine sahip oldukları, Karar vermede ise; karar vermede öz saygı ve dikkatli karar verme puanları yüksek, erteleyici ve panik karar verme puanları orta seviyede kaçıngan karar verme puanları da düşük olarak tespit edilmiştir. Öğrencilerin gerek problem çözme becerileri gerekse de karar vermede öz saygı ve karar verme stillerinde ise demografik özelliklere göre de bazılarında anlamlı bir fark bulunamazken bazı değişkenlerde ise anlamlı bir fark bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Problem Çözme, Karar Verme, Yüksekokul

EXAMINATION OF PROBLEM SOLVING ABILITIES AND DECISION MAKING STYLES OF COLLEGE STUDENTS IN TERMS OF SOME VARIABLES

Öz

This study aimed to reveal the level of decision making abilities of college students and whether their self-esteem and decision making styles during decision making differ or not by determining their level of problem solving abilities and self-esteem and decision making styles in decision making. Problem Solving Inventory developed by Heppner and Peterson (1982) and adapted into Turkish by Sahin et al (1993) and Melbourne Decision Making Scale I-II developed by Mann et al (1998) (Melbourne Decision Making Questionnaire) and adapted into Turkish by Deniz (2004) were implemented to 460 college students at Karamanoğlu Mehmetbey University. The level of problem solving abilities of the students was found as =96,4771 and the fact that the level of problem solving of the students was determined higher than intermediate when taking cognizance of the highest and lowest scores in the scale. As for decision making, their scores of self-esteem in decision making and the scores of carefully decision making were found high, the score of decision making in panic was found intermediate and the score of avoidably decision making was found low. There was no difference found among some students in terms of demographic characteristics but there was meaningful difference in some variables in both problem solving abilities and self-esteem in decision making and decision making styles of the students.

Anahtar Kelimeler

Social skills, College, University

Kaynakça

• Akpınar, S.(2010). Spor Federasyonlarında Çalışanların, Sosyal Beceri, İş Doyumu Ve Problem Çözme Yeterlilikleri Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Akpınar, Ö., Temel,V., Birol,S.Ş., Akpınar, S., Nas,K. (2015). “Üniversitede Okuyan Hokey Sporcularının Karar Verme Stillerinin Belirlenmesi” Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:9, s. 92-99 Eylül Kastamonu.
• Alver, B. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ve akademik Başarılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı21, 75-88. İstanbul.
• Avşaroğlu, S. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz Saygı, Karar Verme ve Stresle Başa Çıkma Stillerinin Benlik Saygısı ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Bursalıoğlu, Z. (2005). Eğitim Yönetiminde Teori ve Uygulama. Pegem Yayınları, Ankara.
• Cüceoğlu, D. (2003). İnsan Davranışı – Psikolojinin Temel Kavramları. Remzi Kitapevi, Ankara.
• Çolakkadıoğlu, O. (2003). Ergenlerde Karar Verme Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışması (The Adaptation of Adolescent Decision Making Questionnare intoTurkish). Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Deniz, M. E. (2002). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stratejileri ve sosyal Beceri Düzeylerinin Ta-Baskın ben duyguları ve Bazı Özlük Niteliklerine Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Deniz, M.E. (2004). Üniversite Öğrencilerinin karar vermede öz saygı, karar verme stilleri ve problem çözme yöntemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim araştırma Dergisi 4(15)25-35.
• D’zurilla, T.J., Goldfried, M.R. (1971). Problem SolvingandBehaviorModification. Journal of AbnormalPsychology 18(1): 407-426.
• Eldeleklioğlu, J. (1996). Karar Stratejileri ile Anan Baba Tutumları Arasındaki İlişki. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eraslan, M. (2015). Üniversite Spor Bölümü Öğrencilerinin atılganlık ve Karar Verme Stillerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt4, Sayı 1, S 214-223 Bartın.
• Germi, H. (2006). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünde Görev Yapan Spor Yöneticilerinin Problem Çözme Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Güçlü, N. (2003). Lise Müdürlerinin Problem Çözme Becerileri. Milli Eğitim Dergisi, 80.Yıl Özel Sayısı 160(1) 272-300 Ankara.
• Kesici, Ş. (2002). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stratejilerinin Psikolojik İhtiyaç Örüntüleri ve Özlük Niteliklerine Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği. Beta Basım, İstanbul.
• Köse, A. (2002). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Birinci Sınıf Öğrencilerinin Cinsiyet ve Algılanan Sosyo-Ekonomik Düzen Açısından Psikolojik İhtiyaçlar ve Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kuzgun, Y. (1992). Karar Verme Stratejileri Ölçeği: geliştirilmesi ve standardizasyonu. VII.Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları.Türk Psikoloji Derneği Yayınları,Ankara.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek Danışmanlığı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Marco, C.D., Hartung, P.J., Nevman, I and Parr, P. (2003). Validitiy of the decisional process inventory, Journal of Vocational Behavior.63,1-19.
• Paknadel-Çetinkanat, A.C. (1988). Örgütsel İklim ve İş Doyumu. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Payne, J.W., Bettmen, J.R. and Johnson, E.J. (1993). The adoptive decision-maker. Cambridge UniversityPress:New York.
• Phillips, S.D., Friedlander, M.L., Pazienza, N.J., and Kost, P. A (1985). Factor analytic invertigation of career decision-making styles. Journal of Vocational Behavior, 26,106-115.
• Soyer, K.M., Bilgin, A. (2010) Üniversite Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Problem Çözme Beceri Alğıları, International Conference on New Trends in Education and Their implications November, Antalya.
• Şahin, N., Şahin, N.H., and Heppner, P.P. (1993). Psychometric proporties of the Problem Solving Invertory in a group of Turkish University students. Cognitive Therapy and Research,17(4),379-396.
• Tatlıoğlu, K. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz-Saygı Düzeyleri İle Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırma dergisi, Yıl 2, Sayı 1, 150-170.
• Tiryaki, M.G. (1997). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, H.İ., Yalçın,N. (2008). Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Fen Eğitiminin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerilerine Etkisi, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 28(3)165-187 Ankara.
• Yüksel, A. (2015). Hemşirelik Öğrencilerinin Problem Çözme Öz Değerlendirme Sonuçları ve Etkileyen Faktörler araştırma. Hacettepe Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 37-39 Ankara.