Batuhan Buğra Akartepe, Hisse Senedi Şer‘î İzleme Sistemi-İslam Ekonomisi Açısından Bir Değerlendirme (Kitap Değerlendirmesi, İktisat Yayınları, 2023, 216 s.)

Yıl 2024, , 177 - 184, 15.07.2024

Fatma Zehra Özaslan

https://doi.org/10.55237/jie.1481483

Öz

Ekonomideki gelişmelerle birlikte gündeme gelen farklı uygulamaların fıkhi açıdan incelenmesi önem arz ettiği izahtan varestedir. 2022 yılında “Hisse Senedi Şer’i İzleme Kriterlerinin Analizi” başlığıyla yaptığı doktora tezini bu çalışmasıyla kitaplaştırmış Akartepe de hisse senetlerinin denetlenmesini İslam Finansı açısından değerlendirmektedir. Tanıtımı yapılan çalışmada üç önemli hipotez belirlenmiş ve bu başlıklar ilgili hipotezlere göre şekillendirilmeye çalışılmıştır. Giriş kısmında çalışmanın yöntemiyle ilgili önemli açıklamalarda bulunulmakta ve literatüre olan katkısı konuyla ilgili halihazırdaki çalışmalar üzerinden ifade edilmektedir. Çalışmanın ilk ana bölümünü “Hisse Senedi Yatırımlarının Hareket Noktası: Zaruret” başlığıyla ele alınmakta ve burada hisse senetlerinin mahiyeti, yapısı, temellendirilmesi gibi noktalara değinilerek hem tarihsel süreç hem de ilgili görüşler incelenmektedir. İkinci bölümde “Faizi Merkeze Alan Bir Faaliyet: Şer‘î İzleme” başlığıyla faiz temelli yaklaşımın oluşturduğu problemleri ve zarurete riayet ilkesi dikkate alınarak önemli kriterlere değinilmektedir. Bu bölümde şer‘î izleme sistemlerine dair ayrıntılı bir incelemenin olduğu görülmektedir. “Metodolojik Bir Hata: Eşik Değer Tespiti” başlığını verdiği üçüncü bölümde ise eşik değerlerin tespit edilmesindeki yanlışlara değinilmektedir. Burada da zarurete itibarın gerekli olduğu ifade edilerek şartları belirlenmekte ve alternatif bir yöntem önerilmektedir. Son bölümde “Yüzeysel Bir Temizlenme: Arındırma İşlemi” başlığıyla meşru olmayan gelirlerin arındırmasıyla ilgili problemler ifade edilerek çözüm önerisi sunulmaktadır. Bu noktada, çalışmada konuyla ilgili hataların tespit edilmesi ve bu hataların önüne geçilmesi yolunda tavsiyeler verilmesiyle literatüre önemli bir katkı sunması çalışmanın en değerli yönlerinden biri olarak göze çarpmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İslam Finansı, Şer‘î İzleme Sistemi, Hisse Senedi.

Batuhan Buğra Akartepe, Shariah Monitoring System of Share Certificates-An Evaluation in terms of Islamic Economy (Book Review, İktisat Yayınları, 2023, 216 P.)

Öz

It is important to examine different practices that come to the agenda with the developments in the economy from a fiqh perspective. In 2022, Akartepe, who published his doctoral dissertation titled “Analysis of Shariah Screening Criteria for Stocks” as a book, evaluates the screening of stocks from the perspective of Islamic Finance. In this study, three important hypotheses were identified, and the titles were shaped according to these hypotheses. In the introduction, important explanations are made about the methodology of the study and its contribution to the literature is expressed through the existing studies on the subject. The first main part of the study is titled “The Starting Point of Stock Investments: Necessity”, where the nature, structure and justification of stocks are discussed, and both the historical process and the related views are examined. The second chapter is titled “An Interest-Centered Activity: Shariah Compliance Screening”, the second section discusses the problems posed by the interest-based approach and important criteria by taking into account the principle of observance of necessity. In this section, there is a detailed examination of Shariah monitoring systems. “A Methodological Error: Determining Threshold Values”, the third chapter addresses the mistakes in determining threshold values. Here, too, it is stated that it is necessary to respect necessity, its conditions are determined, and an alternative method is proposed. In the last chapter, “A Superficial Cleansing: The Purification Process”, the problems related to the purification of illegitimate income are expressed and a solution is proposed. At this point, one of the most valuable aspects of the study is that it makes an important contribution to the literature by identifying the mistakes related to the subject and providing recommendations to prevent these mistakes.

Anahtar Kelimeler

Islamic Finance, Shariah Screening, Stocks.